Image

Serieuze bedreiging voor de vrijheid van geloof in de EU

Artikel
21 oktober 2024

Al langer maken vele experts zich zorgen over de staat van de godsdienstvrijheid in het westen voor met name Bijbelvaste christenen. Vooral op het vlak van huwelijk, seksualiteit en gender lijkt de onverdraagzaamheid meer en meer toe te nemen. Er is zelfs sprake van zelfcensuur onder gelovigen hierom. Er klinkt daarom een waarschuwing van een aantal organisaties en waakhonden rond godsdienstvrijheid.

Wij van Het Zoeklicht zijn het roerend eens met de analyse en de bijbehorende waarschuwing die vanaf een congres in de Duitse hoofdstad Berlijn, de wereld in werd gezonden door verschillende organisaties rond de vrijheid van godsdienst en meningsuiting. Wij zien en horen concreet uit onze achterban dat mensen geen openheid of vrijheid meer ervaren in hun geloof en overtuigingen. Mensen doen er daarom maar het zwijgen toe. Ze willen geen gedoe op hun werk. Ze willen geen ruzie in de familie. Ze willen de vrede bewaren met hun sportvrienden. Je kan steeds minder open uitkomen voor waar je in gelooft. Zelfs als je dat op een geheel vreedzame manier uitdraagt, is er toenemend weerstand. 
Maar het gaat nog veel verder. Er worden steeds meer rechtszaken gevoerd tegen gelovigen die zich publiekelijk uiten over gevoelige onderwerpen. Verder nemen bedreigingen toe op sociale media, zowel qua aantallen, als ook in de ernst van wat gezegd wordt. Op het politieke vlak worden steeds meer wetten aangenomen en voorgesteld, die een directe beperking betekenen voor de vrijheid van religie.

Two tier
Het Engels kent de term ‘two tier'. ‘Two tier’ wordt gebruikt om verschillende niveaus of levels aan te geven (in het Nederlands betekent het ook twee stappen of levels en niveaus). Zo kun je een bestuur van een organisatie inrichten naar een ‘two tier’-model. Er zijn dan twee niveaus van besturen: meestal een board en een directie. Je kunt ook denken aan bordspellen of videogames waarbij je ‘two tiers’ hebt in handelingsmogelijkheden: er zijn eerste niveau acties voor als je net begint, maar ook tweede niveau voor meer gevorderde spelers later in het spel. De term ‘two tier policing’ moet hier ook worden genoemd. Deze term gaat er vanuit dat er verschillende niveaus van benadering van mensen zijn vanuit de politie. Zo werden de demonstranten die in de corona-tijd tegen de corona-maatregelen waren, veel harder aangepakt dan demonstranten nu voor het klimaat, voor Palestina of (ook destijds) Black Lives Matter. Er lijkt sprake te zijn van verschillende benaderingswijzen in een duidelijk hardere en softere aanpak. Sommigen menen daarom dat hier sprake is van twee niveaus van handelen door de politie, oftewel ‘two tier policing’. 

Hoe dit ook zij, wij kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat er op het vlak van de vrijheid van religie en meningsuiting ook een ‘two tier’ onderscheid is. Je mag tegenwoordig immers alles vinden en roepen, zolang het maar niet is wat de Bijbel zegt. Als je ziet hoe soms op onze social media posts wordt gereageerd bijvoorbeeld, dan kun je geen andere conclusie trekken. Zelfs als het gaat over iets ‘neutraals’ als de schepping van de wereld door God. Een korte reel van ons daarover werd al bijna 100.000 keer bekeken en wat we daar over ons heen kregen omdat we Bijbels onderbouwden hoe de plek van de mens is in de schepping, is ongelofelijk. Maar het mag en kan allemaal gezegd worden. Als wij als christen echter een bericht uit laten gaan over een controversieel thema, dan worden we onderaan de tijdlijn gezet van diezelfde socials, zodat we niet te vinden zijn. Soms worden berichten zelfs helemaal geblokkeerd.
Er zou hierbij nog gedacht kunnen worden aan afkeer van religie in het algemeen, maar dat is niet het geval. Als moslim kun je jezelf veel meer vrijheden permitteren dan een christen om maar eens wat te noemen, ook op terreinen als seksualiteit, gender en huwelijk. Openlijke haat en uitingen van afkeur door moslims worden niet of nauwelijks bestraft of gecorrigeerd (denk maar aan de Jodenhaat die we zien bij pro-Palestina demonstraties deels door moslims uitgevoerd). Er lijkt duidelijk sprake van een stelsel met meerdere niveaus van tolerantie en dat helaas steeds meer. 

Zorg
Het is zoals de een van de deelnemende organisaties (The Religious Freedom Institute) aangaf in Berlijn: ‘De organisaties die religieuze vrijheden monitoren in de EU en elders in de wereld, zijn samengekomen in antwoord op een gedeelde zorg: gelovigen in het Westen worden in toenemende mate op de korrel genomen. Ze worden slachtoffer van marginalisatie en soms zelfs van vervolging voor het recht, omdat ze niet meer dan vreedzaam hun eigen religieuze overtuigingen uiten rond familie, huwelijk en de menselijke aard.’ 
Religieuze vrijheid is - net als vrijheid van meningsuiting - van groot belang, juist voor hen die een afwijkende positie of standpunt innemen. Als die niet meer mogen vinden wat ze vinden, dan kun je deze basisprincipes van de westerse democratieën, wel overboord zetten. Vrijheid om te geloven wat je wilt en te zeggen wat je vindt, hoeft immers niet gewaarborgd te worden als je gelooft en vindt wat iedereen - inclusief de overheid - al vindt. Juist fundamentele westerse vrijheden zijn ingesteld om datgene dat afwijkt, te beschermen. Maar dit gaat kennelijk steeds minder op voor ons die de Bijbel voor waar houden.