‘Nooit weer’ is nu
De Israëlische ambassadeur voor de VN plakte tijdens een toespraak maandag, een gele jodenster op zijn revers met in het midden de woorden ‘never again’ geschreven, in het Nederlands ‘nooit weer.’ Niet subtiel, maar wel raak. Als we kijken naar zijn speech wordt duidelijk wat hij hiermee bedoelde.
Er was maandag een vergadering aangevraagd door de Verenigde Arabische Emiraten over de zorgelijke toestand rondom de Israël-Hamas oorlog. Toen de Israëlische ambassadeur, Gilad Erdan, het woord kreeg hield hij een vlammend betoog over het lijdzame en vooral zwijgzame toekijken van de wereldgemeenschap op 7 oktober toen Hamas de brute aanval op Israël uitvoerde. Kern van zijn verwijt was dat de Veiligheidsraad de aanval van Hamas niet heeft veroordeeld. Ze zwegen, net zoals de wereld deed toen de nazi’s de Joden vervolgden en vermoordden.
Erdan verwees naar zijn opa Chaim, die in Auschwitz was verdwenen met zijn kinderen. Een citaat: ‘Toen zijn baby’s in de gaskamers gingen, zei de wereld niets. Toen hun lichamen werden verbrand met miljoenen andere Joodse kinderen, zei de wereld niets. Vandaag, nadat er onschuldige Joodse baby’s levend zijn verbrand, blijft deze Raad (Veiligheidsraad red.) stil. Sommigen van jullie hebben niets geleerd in de laatste 80 jaar. Sommigen van jullie zijn vergeten waarom dit instituut ooit is ingesteld.’
Daarna vertelde hij dat hij en zijn team daarom een gele ster zouden dragen: ‘We zullen deze ster dragen totdat jullie wakker worden en de gruwelijkheden van Hamas veroordelen. De gele ster is een symbool van trots. Een herinnering dat wij gezworen hebben om terug te slaan en onszelf te verdedigen.’
Zwijgen is antisemitisme voeden
Erdan verweet de Veiligheidsraad dat zij door hun houding antisemitisme voedden. ‘De antisemieten voelen zich gesterkt hierdoor,’ zo sprak hij. Hij voegde er aan toe dat er publiekelijk oproepen werden gedaan om de Joden te vergassen in Sydney Australië, dat het ‘From the river to the sea, Palestine will be free’ overal klonk (ook in de VS) en dat islamitische strijdkreten tegen de Joden gescandeerd werden en worden in steden als Parijs, Brussel en London.
Duiding
De actie van de Israëlische ambassadeur was niet subtiel, maar daarmee niet minder raak. De analyse dat zwijgen over gruwelijkheden een voedingsbodem is voor groeiend antisemitisme en groepen als Hamas alleen maar sterker maakt, is terecht. Dit is niet alleen een probleem in de VN, maar ook in veel (westerse) landen, grote steden en regeringen. Er wordt weggekeken en dat leidt tot meer Jodenhaat van de ergste soort. Alleen dit benoemen en er tegen optreden werkt.
Erdan sprak de woorden: ‘Nooit meer’ is voor ons nu.’ Ons inziens geldt dit ook voor ons in een land als Nederland. Als we zwijgen en wegkijken, als we proberen kool en geit te sparen, dan is ‘dit nooit weer’ een holle frase geworden, die we niet meer hoeven te gebruiken.
Des te schokkender is het dat de NOS vannacht, toen het bericht over de ster en de ambassadeur in de VN naar buiten kwam, in haar liveblog meldde dat het gebruik van de Jodenster een omstreden middel was en dat het als ongepast zou kunnen worden gezien. Gelukkig werd er daar vanmorgen iemand wakker en is dat inmiddels aangepast. Hoewel op de site van NOS tot op dit moment nog steeds niets te lezen is over de inhoud van de speech en de strekking van ambassadeur Erdans woorden.
Wij vermoeden dat dit ook niet zal komen. Nee, we verwachten helaas dat de komende dagen alle inmiddels overbekende reacties alsnog zullen volgen rondom dit item. Alles om maar niet het probleem te hoeven benoemen. Je kan ze haast wel uittekenen: dit is ongepast, niet van toepassing en propaganda en ga zo maar door. Maar het punt blijft staan: nooit weer is nu.
