Het failliet van het atheïsme
De bekendste atheïst van de laatste jaren, professor Richard Dawkins, heeft een interview gegeven waarin hij erkend dat zijn atheïstische wereldvisie niet genoeg kracht en relevantie heeft om een antwoord te bieden voor de uitdagingen van deze tijd. Sterker nog, hij voelt zich het meest happy in een cultuur-christelijk land. Opvallend en veelzeggend.
De stellingname van de oude atheïst is tekenend voor een beginnende trend onder intellectuele atheïsten. Zij zien meer en meer in dat hun wereldbeeld en levensbeschouwing geen stand houdt en geen basis biedt om echt bij te leven. Of zoals voormalig atheïste en goede vriendin van Dawkins, Ayan Hirshi Ali het formuleerde toen zij bekend maakte christen te zijn geworden: het goddeloze, atheïstische wereldbeeld biedt niet voldoende tegenwicht voor aanvallen vanuit andere levensvisies. Het is niet krachtig genoeg om een antwoord te geven op de uitdagingen die religies als de islam aan ons stellen.
Het laat daarmee het complete failliet van het atheïstische wereldbeeld zien. Atheïsme klinkt lekker als rebellie tegen de God van de Bijbel, maar wat over blijft is slechts harde, kille leegte die geen antwoorden biedt en geen veiligheid als het er echt op aankomt. Een krachteloze en uiteindelijk tandeloze tijger waarmee we de uitdagingen en aanvallen van deze tijd niet het hoofd kunt bieden. Ja, als de nood aan de man komt in de culturele oorlog waarin we ons bevinden mede onder bedreigingen van de islam in westerse landen, dan wil zelfs de meest uitgesproken atheïst toch wel graag onder de vleugels van het christendom schuilen.
Uiteraard blijft Richard Dawkins ervan overtuigd dat de bovennatuurlijke kanten van het christelijk geloof onzin zijn: de maagdelijke geboorte, de opstanding… dat kan natuurlijk allemaal niet. Dat het aantal praktiserende christenen afneemt, is dan ook nog steeds een goed ding, aldus hem. Maar Dawkins vindt het tegelijkertijd fijn om in een cultureel-christelijk land te leven, of zoals hij dat zelf formuleert: ‘Ik noem mijzelf een cultuur-christen. Ik geloof niet… maar ik hou wel van hymnes en traditionele kerstliederen en ik voel op een bepaalde manier thuis in de christelijke ethos.’
Zijn positie lijkt vooral te zijn ingegeven door angst en afkeer van de islam: ‘In zoverre het christendom een wacht kan zijn voor de islam, denk ik dat het een heel goed ding is. In Afrika bijvoorbeeld, waar je missionarissen hebt van beide religies, daar ben ik van ‘team christen’, zover dat mij aangaat.’
De klapper van het interview is de volgende uitspraak: ‘Ik bedoel, het lijkt mij toe dat het christendom een fundamenteel fatsoenlijke religie is op een manier dat, denk ik, de islam dat niet is.’ En dat van de man die het christendom en christenen in het verleden zo belachelijk maakte en bestreed. Ik wist niet wat ik hoorde.
De Engelsen hebben een uitspraak. Zij zeggen: ‘You can’t have your cake and eat it.’ Dit betekent dat je niet alles tegelijk kunt en krijgt. Het is het een of het ander. Ik denk daarom dat het tijd wordt dat de atheïstische strijders erkennen dat hun wereldbeeld failliet is en dat het moment is gekomen om eerlijke conclusies te trekken. Ayan Hirshi Ali ging velen van hen al voor en zij kunnen en mogen deze dappere vrouw volgen. Want Gods liefde en genade is voor allen, ook voor hen die Hem bestreden en niet wilden geloven. De God die Paulus redde, kan ook hen verlossen.
Immers wij geloven dat ieder die Naam van de Heer aanroept, zal worden gered (Rom. 10: 13). Dat geldt zelfs voor meneer Dawkins!
Roelof Ham
