Een Nederlands verhaal in het buitenland
Nederland staat in veel landen van de wereld bekend als losgeslagen en goddeloos. Hier kan alles op het gebied van drugs, abortus en euthanasie. Het volgende verhaal komt van de site van de BBC.
Jan en Els zijn vijftig jaar getrouwd en gaan samen voor gelijktijdige duo-euthanasie. Begin juni zijn ze gezamenlijk door artsen uit het leven gerukt. Op eigen verzoek, dat dan weer wel. De situatie van Jan en Els (beide 70+) is die van een teruglopende gezondheid. Jan heeft last van chronische rugpijn en zijn vrouw is beginnend dementerend. Ze willen niet meer leven. Els niet omdat ze niet wil meemaken dat ze nog slechter wordt en helemaal niet meer mentaal capabel is om te beslissen over haar levenseinde. Jan wil niet meer verder, omdat hij genoeg heeft van de pijn.
Het artikel op de BBC beschrijft hoe ze afscheid nemen van hun zoon en zijn gezin, inclusief kleinkinderen, en ze vertellen aan de journalist waarom ze uit het leven willen stappen. Verder komen er een aantal Nederlandse ethici en artsen aan het woord om toelichting te geven over deze praktijk. Het probleem is vaak dat deze verhalen van het vrijwillige levenseinde als een soort van romantisch en dapper relaas worden geschetst, maar dat de praktijk hard en rauw is. Het is ook bewezen dat verslagen van euthanasie een aanzuigende werking hebben: er is een causaal verband tussen media-aandacht en het aantal aangevraagde euthanasie-verzoeken. Ethicus Theo Boer, die ook in het Britse artikel aan het woord komt, waarschuwt hier terecht al langer voor.
Duiding
De discussie rond het vrijwillige levenseinde is bij uitstek een uitdrukking van het doorgeslagen individualisme van vooral de generatie van de jaren ’60 (de hippie-cultuur). Dat blijkt ook als we kijken naar verenigen en belangenorganisaties die zich hiervoor hard maken: meestal bestaan deze uit voornamelijk bejaarde en hoogbejaarde dames en heren die hun jeugd in deze tijd hadden. Deze generatie gelooft heel erg in zelfbeschikking en is zeer individualistisch ingesteld; je hebt de regie over je eigen leven en mag leven en sterven zoals jij dat wilt. Het probleem hiermee is echter dat niemand van ons in een vacuüm leeft. We zijn allemaal onderdeel van complexe sociale netwerken en dat brengt op allerlei vlak verantwoordelijkheid met zich mee. Om de Bijbel losjes te parafraseren: Niemand leeft voor zichzelf, niemand sterft voor zichzelf.
Dit geeft ook het lastige aan in de beoordeling van een verzoek tot levensbeëindiging. Komt dit wel echt van iemand zelf en leeft de wens ook echt, of is het bijvoorbeeld een partner die de andere partner onder druk zet? Dat is nog niet zo eenvoudig te beoordelen.
Wat wel vast staat is dat voor God elk leven waarde heeft. Wij zijn immers allen gemaakt naar en in Gods beeld (Gen. 1: 26 en 27) en we mogen er dus zijn. God gaf zijn Zoon uit liefde voor de hele wereld (Johannes 3) en dat betekent iets. Dit unieke christelijke perspectief maakt dat ieder leven een welhaast heilige status heeft. Het betekent heel concreet dat het niet aan ons om te rommelen met het leven in eindigheid van het leven, net zo goed als aan het begin. Helaas zien we dat waar God wordt losgelaten, dit overboord wordt gezet en dat daarmee de deur wordt geopend naar leegte en ontsporing. Als de mens zichzelf tot wet en God maakt, is het leven weinig meer waard.
