Amerikaans onderzoek: jonge vrouwen verlaten de kerk
Een onderzoek naar kerkverlating door ‘The Survey Centre for American Life’ laat een opvallende trendbreuk zien: onder jongste generatie volwassenen, verlaten meer vrouwen dan mannen de kerk en het geloof. Dat was in de decennia daarvoor nooit het geval.
Het onderzoekscentrum geeft aan dat in de vele jaren dat zij onderzoek doet naar kerkverlating en het verlaten van religie, hun resultaten zonder uitzondering altijd dezelfde trend lieten zien: meer mannen dan vrouwen verlieten de kerk. Meestal waren de cijfers zo ongeveer 55-45%. Alleen bij jongste mannen en vrouwen van Gen Z (1997-2012), is die trend omgekeerd. Uit het onderzoek blijkt dat van de kerkverlaters er daar 54% vrouw zijn tegenover 46% man.
Verklaring
De verklaring hiervoor wordt voor een groot deel gevonden in het culturele domein. Het onderzoek laat zien dat tweederde van vrouwen die behoren bij de inmiddels volwassen Gen Z-ers, van mening zijn dat de kerk mannen en vrouwen niet gelijk behandeld. Meer dan 60% van deze vrouwen beschouwd zichzelf feminist (dat getal is ook hoger dan in oudere generaties). Ze zijn hoger opgeleid, ambitieuzer en daarom ook meer carrièregericht. In de kerk ervaren ze beperkingen, soms zelfs een ‘glazen plafond’. Daartegenover zijn jonge mannen conservatiever geworden en waarderen ze traditionele waarden en rolpatronen meer. Ze voelen zich daarin juist weer meer aangesproken en bevestigd in de kerken.
Ook de diversiteitspropaganda van de post-christelijke samenleving speelt een rol. Veel jonge vrouwen zijn gevoelig voor de emancipatoire boodschappen vanuit bijvoorbeeld de lhbti-ideologie en zien ook daarin dat veel conservatieve kerken niet meegaan met de moderne wind van leer. Tegelijkertijd is het vandaag onder jongere generaties veel gebruikelijker om vrienden te hebben die niet geloven, anders geloven, atheïst zijn of bij een of andere minderheidsgroep horen.
Dat gezegd hebbende, laat het onderzoek tevens zien dat het vaak niet om één specifieke reden is dat mensen het geloof en de kerk verlaten. Vaak is er sprake van een opeenstapeling van negatieve ervaringen en meerdere afwijzingen van leringen die niet overeenstemmen met de eigen overtuigingen.
Teken van de tijd en de moderne mens
Een activistisch theologe en dochter van een conservatieve ‘evangelical’ voorganger, is niet verbaasd over de uitkomst. Zij omschrijft het gevoel van veel vrouwen in kerken dat zij de pakezels van de gemeenschappen zijn. Ze willen echter niet alleen dienen, maar ook leidende posities innemen. Dat kan niet overal en dat schuurt. Verder zijn er volgens haar steeds meer vrouwen die moeite hebben met de positie van kerken rondom abortus en lhbti-rechten. Daarmee sluit ze aan op wat hierboven ook al door het onderzoeksinstituut zelf werd aangegeven.
Afgezien van het feit dat je verschillend kunt denken over de positie van man en vrouw in de kerk, zijn deze uitspraken wel tekenend voor wat het geloof voor velen tegenwoordig is geworden, of zij nu man of vrouw zijn. De moderne mens heeft moeite met autoriteit, ook die van God. Het gaat er bij velen niet meer in dat Hij de soevereine autoriteit heeft en is. Wat de Bijbel zegt is dan ook niet meer doorslaggevend voor mensen, maar wat zij zelf vinden. Zij redeneren aldus: als wat ik vind dat niet overeenkomt met wat Gods Woord zegt, dan heb ik moeite met God, zijn kerk en zijn Woord. Dan haak ik af. Ik ben namelijk zelf god, autoriteit, norm en de baas in mijn leven. Dit is de moderne mens ten voeten uit. De Bijbel omschrijft deze mens - de mens van de laatste dagen - in 2 Tim. 3 heel treffend als volgt: ‘liefhebbers van zichzelf… hoogmoedig… meer liefhebbers van zingenot dan liefhebbers van God.’
Velen staan daarbij niet sterk in hun geloof qua kennis en onderwijs en laten makkelijk hun oor hangen naar de wijsheid van de wereld. Het is een wijsheid die vertelt dat Gods regels, waarden en wetten onzin zijn, onderdrukkend zelfs en dat ware vrijheid is dat je kan zijn wie je wilt, op de manier hoe jij dat maar invult. En kennelijk zijn de jonge vrouwen van Gen Z daar extra gevoelig voor, maar laten we eerlijk zijn: we zien dit natuurlijk niet alleen daar. Het komt onder alle leeftijden en mensen voor. Het is zoals in 1 Tim. 4 staat: ‘Maar de Geest zegt uitdrukkelijk dat in latere tijden sommigen afvallig zullen worden van het geloof en zich zullen wenden tot misleidende geesten en leringen van demonen.’ Onze tijd en cultuur staat bol van leringen van demonen waarin alles wat God goed en heilig acht, wordt omgedraaid. En deze leringen die vinden - zoals Gods Woord al zegt - meer en meer gehoor en ingang. We leven in de laatste dagen en het is Judas die ons al leert dat de mensen dan vooral naar hun eigen goddeloze begeerten zullen wandelen (vers 18).
Uitdaging
Gelukkig hoeven we niet te vrezen of te wanhopen, want de Heere zal Zijn kerk bewaren. Jezus zegt zelf dat Hij ervoor zal zorgen dat de poorten van de hel Zijn gemeente niet zullen overweldigen (Mt. 16: 18). Dat mag ons rust en vertrouwen geven. Maar dat neemt niet weg dat het vertrek van mensen, ook van deze jonge vrouwen, een uitdaging voor de toekomst van de kerken vormt.
Als vrouwen daarbij afhaken is dat problematisch, want traditioneel zij zijn juist degenen die veel vrijwilligerstaken op zich nemen. Zij zijn belangrijk voor het pastoraat, het kinderwerk, de aanbidding en ga zo maar door. Ook nemen ze vaak hun gezinnen mee naar de kerk en zijn ze trouw in kerkbezoek. Vrouwen doen er toe! Er wordt door activisten als hierboven beschreven, te snel een oneigenlijke tegenstelling geschapen op dit vlak. De indruk wordt gewekt alsof behoudende gelovigen dat niet (willen) zien en kerken vrouwen als voetvegen gebruiken. Onzin natuurlijk, want laat een ding duidelijk zijn: de gemeente van Jezus kan niet zonder haar zusters!
PS zaterdag 5 oktober is de Zoeklichtdag. Vergeet niet uw kaarten te bestellen.
