Zal Babel worden herbouwd? (1)

Anton van de Haar • 93 - 2017 • Uitgave: 1
Babel wacht(te) een volledige en onomkeerbare ondergang. Is deze intrigerende profetie in het verleden reeds vervuld? Of wacht de vervulling nog tot de eindtijd? In een tweedelige studie willen we daarbij stilstaan.

Volgens Jeremia 51:29 wacht(te) Babel een inktzwarte nacht: ‘…de gedachten van de HEERE tegen Babel staan vast, om van het land een woestenij te maken, zodat er geen inwoner meer is.’ Babel, in Jesaja 13:19a ‘de luister van de Chaldeeën’ genoemd, zou een ontstellende ontluistering ondergaan. In vers 63-64a vervolgt de profetie: ‘Dan zal het gebeuren, zodra u het voorlezen van deze boekrol beëindigt, dat u daaraan een steen zult binden en hem midden in de Eufraat zult werpen. Dan moet u zeggen: Zo zal Babel wegzinken en niet meer boven komen, vanwege het onheil dat Ik erover zal brengen.’

Babel van 626 tot 539 v.Chr.
Ooit stond Babel qua macht en invloed op eenzame hoogte. Tijdens het Neo-Babylonische Rijk, van 626 tot 539 v.Chr., domineerde ze het Midden-Oosten. Haar status was onbetwist: gelegen aan de Eufraat – in het tegenwoordige Irak, 80 kilometer ten zuiden van Bagdad – regeerde ze als koningin. Inderdaad, Babel leek onaantastbaar: ‘Babel – herbouwd door Nebukadnezar – was onafzienbaar groot; het had een oppervlakte van 1012 hectare,” zo schrijft Paul Lawrence.1 Vervolgens was ze “omgeven door een buitenmuur van 27 kilometer, die zo breed was dat strijdwagens elkaar bovenop konden passeren.’2 James K. Hoffmeier stelt bovendien: Om Babel ‘liep een dubbele leemstenen muur waarop 250 versterkte torens stonden. (...) Een brug over de Eufraat verbond het belangrijkste deel van de stad met het westelijk deel, dat meer een woongebied was.’ Volgens Hoffmeier was deze ‘zo gebouwd dat als er een vijandelijk leger aankwam, delen ervan ontmanteld konden worden.’3
Evenwel, het onneembaar geachte Babel werd in oktober 539 v.Chr. op de knieën gedwongen: Kores4 kwam, zag en overwon. Wikipedia vermeldt daarover: de Meden en Perzen ‘damden de rivier de Eufraat af die onder de Babylonische muur door naar de stad stroomde.’ Ondertussen, terwijl de stad zich bedronk ‘marcheerde het leger van de Meden over de droge rivierbedding onder de muur door en veroverde Babylon.’5 Paul Lawrence schrijft: ‘De Griekse geschiedschrijvers Herodotus en Xenophon vertellen dat de Perzen de stroom van de Eufraat verlegden naar de laagte van Aqarquf en tot hun dijen door de rivierbedding wadend de stad binnenkwamen. Herodotus vermeldt dat de inwoners van Babylon dansten en feestvierden. Xenophon schrijft dat de Perzen toesloegen tijdens een feest, ‘waarbij heel Babylon gewoonlijk de hele nacht dronk en feestvierde’.’6 Hoofdstuk 5 van Daniël verhaalt deze dramatische geschiedenis. Een geheimzinnige mensenhand verscheen en verkondigde al schrijvend op de paleiswand de omverwerping aan van het Babylonische Rijk: ‘PERES: uw koninkrijk is verdeeld en het is aan de Meden en de Perzen gegeven’ (5:28).
Vandaag herinneren alleen nog stille getuigen – ruïnes en puinhopen – aan de vroegere luister van Babel. Evenwel, de vraag luidt: Was Babels val in 539 v.Chr. definitief? Of zal Babel in de – wellicht zeer nabije – toekomst opnieuw een rol van betekenis spelen? Zal Babel worden herbouwd?

Sodom, Gomorra en Babel?
Betekende Babels val in 539 v.Chr. haar definitieve ondergang? Concreter gezegd: werden Schriftplaatsen als Jesaja 13:19 – waarin Babels definitieve en volkomen verwoesting wordt voorzegd – destijds vervuld? Volgens deze indringende profetie wacht(te) Babel hetzelfde lot als Sodom en Gomorra: ‘Babel, het sieraad van de koninkrijken, de luister en de trots van de Chaldeeën, zal zijn als toen God ondersteboven keerde Sodom en Gomorra.’ Belangrijk om te begrijpen is dan natuurlijk hoe Sodom en Gomorra werden verwoest. Volgens de Bijbelse berichtgeving gebeurde dat plotseling7, bliksemsnel8, met vuur9, volkomen10 en onomkeerbaar.11
Het is overduidelijk: in 539 v.Chr. werd Jesaja 13:19 niet vervuld. Nee, allerminst: Babel werd, in tegenstelling tot Sodom en Gomorra, destijds niet ondersteboven gekeerd. Sterker nog: Babel bleef zelfs nog eeuwenlang belangrijk. In oktober 331 v.Chr. viel Babylon in handen van Alexander de Grote, waarna ze opnieuw als centrum van studie en handel opbloeide. Pas na Alexanders dood in 323 v.Chr. raakte ze geleidelijk in verval: vele inwoners vertrokken of werden verdreven. Ctesiphon (en later Bagdad) zouden de rol van Babylon overnemen.12 Evenwel, tot op vandaag is Jesaja 13:19 onvervuld gebleven: Babel is tijdens haar lange en gedocumenteerde geschiedenis nooit plotseling en bliksemsnel, door vuur volkomen en onomkeerbaar omgekeerd. Ze is Sodom en Gomorra nooit gelijk geworden.

Babel: nooit onbewoond geworden
Vervolgens benadrukt Jeremia 50:39b-40 het logische gevolg van Babels ondergang: ‘Er zal voor altijd niet meer in worden gewoond, van generatie op generatie zal het niet worden bewoond. Zoals God Sodom en Gomorra en de naburige plaatsen ervan ondersteboven heeft gekeerd, spreekt de HEERE, zo zal niemand daar wonen en geen mensenkind erin verblijven.’ Logischerwijze is daarmee deze profetie nog evenmin vervuld: ‘Vandaag de dag zijn er talloze kleine dorpjes in en om de oude stad,’ schrijft Mark Hitchcock.13 Norbert Lieth stelt eenvoudig: ‘Babylon is tot op heden bewoond gebleven.’14 Petrus bevestigt het eveneens: ‘U groet de mede-uitverkoren gemeente die in Babylon is…’ (1 Petrus 5:13a). Met andere woorden: ten tijde dat Petrus deze brief schreef, namelijk rond 64 n.Chr., bestond Babylon – Griekse verbastering van Babel – blijkbaar nog steeds. Bovendien was het bewoond: er was een gemeente. Kortom: zowel Jesaja 13:19 als Jeremia 50:39b-40 wachten nog op vervulling. De gevolgtrekking daarvan is: Babel zal – mogelijk op korte termijn – worden herbouwd, om opnieuw een rol van betekenis te kunnen spelen. Enkel dan kunnen deze profetieën nog worden vervuld.

Anton van de Haar


1 Paul Lawrence, De wereld van de Bijbel, p.109
2 Idem
3 James K. Hoffmeier, De archeologie van de Bijbel, p.116-117
4 Beter bekend als Cyrus
5 Zie nl.wikipedia.org/wiki/Babylon_(stad)
6 Paul Lawrence, De wereld van de Bijbel, p.111
7 Lees Genesis 18:16 – 19:29. Binnen twee dagen na Gods gesprek met Abraham werden de steden Sodom en Gomorra ondersteboven gekeerd. De inwoners werden niet van tevoren op de hoogte gesteld. Het onheil kwam plotseling.
8 Klaagliederen 4:6b
9 Genesis 19:24a
10 Genesis 19:25
11 2 Petrus 2:6a
12 Zie nl.wikipedia.org/wiki/Babylon_(stad)
13 Mark Hitchcock, Verbazingwekkende vervullingen van de Bijbelse profetieën, p.182
14 Norbert Lieth, De toekomst van Babylon, Middernachtsroep, nummer 5 – mei 2006