Woke: een nieuwe religie

Wat wij ooit de Gouden Eeuw noemden is nu een zwarte bladzijde in onze geschiedenis vol kolonialisme, slavernij en racisme. Wie bedenkt deze veranderingen die in sneltreinvaart over ons worden uitgestort? Hebben ze iets met elkaar te maken?  

Woke
Het antwoord is: Ja. Het zijn uitingen van de woke-cultuur, die vanuit de Verenigde Staten is overgewaaid naar West-Europa en steeds meer grip krijgt op onze wereld en ons leven. Past deze cultuur bij christen-zijn? Of staat zij daar haaks op en vormt ze een bedreiging voor ons geloof en onze manier van leven? De meeste mensen hebben via media of persoonlijk al kennisgemaakt met uitingen van deze cultuur, zoals genderneutrale toiletten en Black Lives Matter. Woke-mensen zijn ‘wakker’ en zich heel erg bewust van onrechtvaardigheid en onderdrukking in de samenleving, van racisme, klimaatverandering en genderidentiteit. Ze komen op voor minderheden en strijden voor diversiteit, gelijkheid en inclusiviteit.  

Geen waarheid
Dat zijn mooie woorden. Daar zijn wij vóór. We weten ons verantwoordelijk voor de schepping en kregen van God de opdracht om te zorgen voor armen, zieken, gevangenen, weduwen en vreemdelingen. Dus als het gaat om opkomen voor kwetsbare groepen en het bestrijden van ongelijkheid staan we zij aan zij met woke. Als je echter kijkt naar het achterliggende gedachtegoed, zie je dat woke-cultuur en christendom in veel opzichten haaks op elkaar staan. Zo bestaat er in dit nieuwe denken geen objectieve waarheid. Waarheid is relatief en cultureel bepaald. Voor christenen wereldwijd is er maar één waarheid, en dat is een Persoon: onze Heere Jezus Die zei: ‘Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven. Niemand komt tot de vader dan door Mij’ (Johannes 14:6). Deze uitspraak is voor de woke-gemeenschap ondenkbaar. Die is niet inclusief en kan daarom niet waar zijn.  

Schuld
In het woke-denken is net als in de Bijbel sprake van zonde en schuld. Die worden echter niet veroorzaakt door de mens maar door het systeem. Mensen zijn van nature goed, maar gedragen zich slecht doordat ze worden onderdrukt en gediscrimineerd. Woke is een neomarxistisch wereldbeeld, waarin de strijd tussen kapitalisten en arbeiders is vervangen door de strijd tussen mensen met verschillende huidkleuren, genders, privileges en seksuele geaardheid. Alle mensen worden ingedeeld in groepen en beoordeeld aan de hand van kenmerken van deze groepen. Hierbij zijn witte heteroseksuele mannen de hoofdschuldigen, als nazaten van koloniale voorouders.
De erfzonde van het slavernijverleden wordt hun aangerekend. Zij – en zeker christenen in deze groep – zijn verantwoordelijk voor de onderdrukking van onder andere vrouwen, LGBTQIAP+’ers, moslims en mensen met een migratieachtergrond. Deze zondaars kunnen hun schuld aflossen door af te rekenen met hun koloniale verleden. Door positieve discriminatie kunnen ze de gevolgen van het slavernijverleden tenietdoen. Universiteiten, media, overheid en bedrijven komen daarom met quota voor minderheden. Door genoeg vrouwen, homoseksuelen of moslims aan te nemen kopen ze hun schuld af. Door geen vlees meer te eten, minder te vliegen of op een andere manier minder CO2 uit te stoten maken mensen zichzelf vrij van zonden tegen het klimaat.  

Betekenis LGBTQIAP+
Lesbisch: vrouwen die op vrouwen vallen
Gay: mannen die op mannen vallen
Biseksueel: mensen die vallen op zowel mannen als vrouwen
Transgender: mannen die zich vrouw voelen, vrouwen die zich man voelen
Queer: een parapluterm om je af te zetten tegen 'hokjes-denken'
Intersekse: mensen met zowel mannelijke als vrouwelijke lichaamskenmerken
Aseksueel: mensen zonder behoefte aan seks
Panseksueel: mensen die niet vallen op geslacht, maar op karakter of persoonlijkheid
+: Alle andere seksuele oriëntaties, genders en geslachten die niet onder de andere letters vallen  

Religie
Woke is een nieuwe religie met fanatieke gelovigen, waarbij de een nog vromer en strenger in de leer is dan de ander. Dit geloof kent een enorme zendingsdrang, met grote organisaties als de EU en de Verenigde Naties die dit evangelie verspreiden. De hele wereld moet ontwaken en daarbij heiligt het doel alle middelen. Woke kent geen genade. Andersdenkenden krijgen labels van ‘haat’ en ‘fobie’ opgeplakt en volgelingen zoeken constant naar de splinter in de ogen van medegelovigen. Heb je je ooit als Zwarte Piet laten schminken, dan kan dat jou vijftien jaar later je carrière kosten. Sociale media zijn een woke-slagveld, waarin mensen met een foute mening worden verklikt, verketterd en verwijderd. In Amerika worden standbeelden van oude helden omvergehaald in verband met hun rol in de slavernij. Universiteiten worden ‘safe spaces’, waar geen ruimte is voor afwijkende dogma’s. Zo wordt een verstikkende cultuur gecreëerd waarin docenten en studenten continu opletten of ze niet iets verkeerds zeggen of schrijven. Vrijheid van meningsuiting en zelfs zuivere beoefening van de wetenschap komen hierdoor in gevaar. Hoewel zij diversiteit predikt tolereert de woke-religie geen andersgelovigen.  

En toch bewegen veel christenen en kerken mee met deze nieuwe stroming en wordt het Evangelie van zonde, wedergeboorte en vervulling met de Heilige Geest langzaam vervangen door een inclusief klimaatevangelie, waarin gelovigen zelf het koninkrijk van God op aarde brengen in het hier en nu. Een Utopia waarin we het klimaat redden door bewuster te leven en waarin racisme en ongelijkheid verleden tijd zijn en waar iedereen welkom is zoals hij is. Een globalistisch paradijs, waarin met natiestaten en tradities is afgerekend en uiteindelijk wereldvrede binnen handbereik is.  

Gender
In dit paradijs is er geen of weinig ruimte voor de God van de Bijbel. God als Vader is een seksistische uiting van het patriarchaat, een cultuur waarin mannen en het mannelijke een dominante rol vervullen. Mannelijke eigenschappen zijn negatief en zelfs giftig, net als de ouderwetse kijk op gender. Vroeger was gender binair: Je was man of vrouw, gebaseerd op je biologische kenmerken. De Bijbel vertelt dit ook in het scheppingsverhaal. Volgens Genesis schiep God de mens naar Zijn beeld als man en vrouw. Maar in het woke-denken wordt je gender bepaald door je opvoeding, je omgeving en je gevoel. Geslacht is een spectrum met een oneindig aantal varianten dat steeds kan veranderen. Hetzelfde geldt voor seksuele voorkeuren. Kinderen moeten zo jong mogelijk kennismaken met al deze varianten en genderneutraal worden opgevoed. Jongetjes die met autootjes spelen en meisjes met poppen is uit de boze.  

Taal
Ook taal wordt aan deze nieuwe realiteit aangepast. Dit merk je bijvoorbeeld in de trein als de conducteur ‘Goedemorgen reizigers’ zegt in plaats van ‘Goedemorgen dames en heren’. Woorden als blank, allochtoon, gekleurd en gehandicapt zijn in de ban gedaan. De lijst met verboden woorden is veel langer en groeit met de dag. Boeken met traditionele genderrollen of andere ouderwetse uitingen worden uit bibliotheken verwijderd of aangepast. Want hoewel ze claimt heel divers te zijn, kan de woke-geest niet goed omgaan met andere zienswijzen of oude structuren. Ook de Bijbel ontkomt hier niet aan, omdat die hier vol mee staat. De nieuwe Bijbelvertaling NBV21 wordt bijvoorbeeld aangeprezen als een ‘inclusieve Bijbelvertaling’, waarin bijvoorbeeld wordt gesproken van ‘broeders en zusters’, als in de grondtekst alleen ‘broeders’ staat. Dit kan wenselijk zijn, maar hoe ver willen we gaan in het ombouwen van grondteksten naar de wensen van onze tijd en cultuur? Moeten we boeken en de geschiedenis herschrijven, zodat ze passen bij de woke-visie op de wereld? Hoeveel woorden moeten we verbieden voordat niemand op de wereld zich meer gekwetst voelt en iedereen gelijk is? De feitelijke geschiedenis zal niet veranderen en er zullen altijd mensen gekwetst en uitgesloten worden in onze gebroken wereld.  

Een betere wereld
We kunnen lessen trekken uit woke in het omgaan met de aarde en onze medemens. Maar woke vormt ook een bedreiging. Wij, die de Bijbel als het geïnspireerde woord van God zien, kunnen aanvallen vanuit het woke-kamp verwachten. Omdat we de oplossing niet zoeken in het systeem, maar in Jezus. Hij had redenen genoeg om het systeem van Zijn tijd aan te vallen. Slavernij was aan de orde van de dag en de Romeinse overheersers waren vaak wreed en onrechtvaardig. Toch bewees Hij liefde aan hen die Hem kwetsten. Hij vergaf hen tot in de dood toe. En daarmee redde Hij ons. Door Hem kan iedereen bevrijd worden van de slavernij van zonde en schuld door opnieuw geboren te worden. Jezus verandert niet het systeem, maar onszelf. Hij vernieuwt ons vanbinnen, waardoor we steeds meer op Hem gaan lijken. Zijn Heilige Geest maakt dat we steeds eerlijker, barmhartiger, geduldiger en gastvrijer worden. Hij geeft ons een hart dat vervuld is met Zijn liefde en genade. Laten we Zijn voorbeeld volgen en elke dag die liefde en genade uitdelen. Dat maakt ons en de wereld écht beter.  

Albert Tolsma