Welvaart als camouflage

Bert Reinds • 90 - 2014 • Uitgave: 24
In mijn vorig opiniestuk heeft u kunnen lezen over mijn bezoek aan Malawi. Ondertussen ben ik twee maanden uit Malawi, maar is Malawi nog niet uit mij. Hoe dat zit en wat dat met u te maken heeft wil ik met u delen.

Er wordt door de mannen daar veel gedronken. Velen verwaarlozen hun huwelijk of plegen overspel. Zij ontlopen hun vaderlijke plicht en de gevolgen zijn desastreus. Lichamelijk, emotioneel en relationeel wordt door dit gedrag veel schade veroorzaakt. Dat geldt voor vaders, moeders en hun kinderen. Ondertussen werken vrouwen in zelfhulpgroepen aan hun zelfbeeld. Ze groeien en worden sterker, maar de mannen blijven ‘hangen’ in passiviteit en doelloosheid.

Ongezonde relaties
Het was dan ook een unieke gelegenheid om eerst in een kerkdienst te spreken over de Bijbelse positie en opdracht aan mannen en vaders in huwelijk en gezin. En een paar dagen later voor de staf van de samenwerkende organisatie over het thema: “Hoe komt mijn kind tot bloei? Wat heeft een kind in de basis nodig om te groeien naar volwassenheid.”
Het verrassende was de herkenning van de toehoorders. Een reactie van een staflid: “De onderliggende oorzaak van alle ellende in ons land is niet primair het ontbreken van geld, maar van ongezonde relaties. Mensen volgen een leugenachtig zelfbeeld achterna. Eenzaamheid en pijn worden weggedronken. Mannen en vrouwen gaan respectloos met elkaar om, polygamie en incest zijn daar voorbeelden van. Huwelijken stranden, gezinnen worden uit elkaar geslagen en vaak moeten de grootouders voor de ‘kosten’ opdraven.”
En terwijl ik dit hoorde dacht ik: “Wij, rijke westerlingen, zijn geen haar beter. In onze samenleving is het net zo. Het verschil is dat wij de middelen hebben om de consequenties te camoufleren. Opeens was Afrika heel dichtbij. Het onvervulde verlangen is dus cultuur overstijgend. Elk mens, in welke cultuur dan ook, verlangt naar intimiteit en verbondenheid. En als dat ontbreekt lijdt hij zielenpijn en zoekt hij naar pijnbestrijding als er geen oplossing, herstel voor handen is.

Camouflagepak
Misschien vindt u nu wel dat ik overdrijf, daarom wil ik het uitleggen.
Ook in ons land vindt bijvoorbeeld polygamie plaats. Mannen, en vrouwen in mindere mate, worden op de televisie verleid met een reclameboodschap van Second Love. Die reclame begint dan als volgt: ‘Ben jij gelukkig getrouwd? Flirten mag hoor.’ Wij hebben geld om condooms, pillen etc. te kopen om de gevolgen van ons ‘ongezonde’ gedrag te minimaliseren, dus valt het wel mee. Althans, dat lijkt oppervlakkig gezien zo. Wij verdienen genoeg om twee gezinnen te onderhouden met behulp van de belastingbetaler.
Op de site van Allianz, een verzekeringsmaatschappij, stond op 23 september 2014 het volgende nieuws: “Nederland staat op de vierde plaats op de ranglijst van rijkste landen, afgaand op het netto vermogen per inwoner. Dat bedraagt gemiddeld 71.430 euro.”
In diezelfde periode verscheen er in de Stentor, een regionaal dagblad, een artikel dat melding maakte van toenemende webcamseks. Meisjes van 10-14 jaar experimenteren met zelfgemaakte filmpjes op de sociale media. En een wijkagent vertelde dat er toename is van breezersletjes, meisjes van 13 jaar die hun lichaam aanbieden in ruil voor een drankje.
Dat is wat ik bedoel met: onze welvaart doet vermoeden dat we goed bezig zijn, maar ondertussen worstelen we met dezelfde problemen. Onze samenleving gaat ook stuk door ongezonde, egocentrische relaties.
Verandering kan alleen dan plaats vinden als we erkennen dat wijzelf geen oplossing hebben. We zullen moeten erkennen dat Iemand buiten onszelf de oplossing is. Echter, daar hebben velen geen zin in, dus stoppen ze hun kop in het zand en jagen ze naar nog meer welvaart.

Gij geheel anders, ook in Nederland
Er wordt gekeken hoe de plaatselijke kerken in Malawi een voorbeeldfunctie kunnen gaan hebben om het ‘Gij geheel anders’ zichtbaar te maken. Door met de Bijbel als richtsnoer mannen (en natuurlijk ook vrouwen) onderwijs gaan geven over gezonde (=Bijbelse) relaties. Studie- en praatgroepen opzetten als voorbeeld voor de lokale bevolking, zodat zij aangestoken worden en het verlangen krijgen vanuit een gewortelde relatie met de gekruisigde Christus, ook gezond in de omgang met elkaar te gaan leven. Uiteindelijk heeft die insteek een echte duurzame uitwerking in de community.
Dit inzicht is ook een aanleiding voor u nog eens in uw (kerkelijke) gemeentegids te kijken bij het kopje: onderwijs. Kijk eens naar het voedselprogramma, of u voldoende Bijbels onderwijs wordt aangeboden over gezonde relaties. Zodat christenen ook naar de nieuwe generaties, ook in onze lokale bevolking, een aanstekelijk getuigenis mogen zijn.
Wat een uitdaging, misschien over een tijdje in Malawi of ergens anders, om waar we zijn Gods bedoeling te laten zien. Laten we in ieder geval onze camouflagepakken van welvaart afleggen en opbergen, zodat de mogelijk aanwezige nood zichtbaar wordt, er herstel mag gaan plaats vinden en we echt gaan samenleven zoals God het heeft bedoeld.

Bert Reinds