Wees tolerant én vasthoudend - Spr. 9:8

Els ter Welle • 93 - 2017 • Uitgave: 11
‘Wijs een spotter niet terecht, anders zal hij u haten. Wijs een wijze terecht en hij zal u liefhebben’ (Spreuken 9:8).

Tolerantie staat in Nederland hoog in het vaandel. Dat maakt vermanen behoorlijk lastig. In een samenleving waar het besef van waarden vervaagt en men alles wil tolereren, is terechtwijzing vaak taboe.

Maar wat is tolerantie? Ik las de volgende definitie: respecteren van praktijken, handelingen en overtuigingen die je zelf afwijst.
Dat maakt duidelijk dat tolerantie niet hetzelfde is als accepteren. Je behoudt je eigen normen en waarden. En daar ligt tegelijkertijd het gevaar. Hoe gemakkelijk verdoezelen we onze principes omdat we de levensstijl van de ander willen eerbiedigen?
Als we echter wel aan onze levensovertuiging blijven vasthouden, worden we al gauw intolerant genoemd, om vervolgens tot onze verbazing te ontdekken hoe intolerant men dan naar ons toe is… Tolerantie is vaak opportunistisch. Men handelt zonder rekening te houden met principes, maar alleen met de omstandigheden.
De Here Jezus deed beide: Hij was radicaal in het hanteren van hoge normen en waarden. Tegelijk was Hij heel barmhartig en hield Hij rekening met de individuele mens. Denk maar eens aan de overspelige vrouw. Hij kon dwars door de situatie van deze vrouw heen kijken en veroordeelde haar niet. Hij zei wel tegen haar: “Zondig niet meer.”
Een eenvoudiger omschrijving van tolerantie is ‘verdraagzaamheid’. En dat is een van de belangrijkste pijlers voor een christelijke samenleving.
Romeinen 14 vertelt ons dat we niet moeten twisten over verschil van meningen die van ondergeschikt belang zijn. Het gaat in dit hoofdstuk over gelovige Joden die denken dat ze de ceremoniële wetten nog moeten houden (de zwakken in het geloof) en anderen die dat niet meer nodig vinden (de sterken in het geloof). Daarin moeten we tolerant zijn, zegt dit gedeelte. Ter wille van de eenheid en liefde horen we het verschil in standpunten te accepteren. Dat heeft te maken met nederigheid en zachtmoedigheid. We moeten niet het eigen gelijk voorop stellen, maar ons inspannen om het met elkaar uit te houden en elkaar te verdragen! Kortom: laten we de ander accepteren, ook als wijzelf andere ideeën hebben.

De Bijbel roept ons op om zwakheden, eigenaardigheden en verschil van inzicht die niet de kern van het geloof raken te verdragen.
Er is echter een duidelijke grens: zonde mogen we niet tolereren! Dan is het onze plicht te waarschuwen: pas op, je begeeft je op glad ijs, je schip raakt aan lager wal! Uit liefde voor onze medemens leggen we dan voorzichtig maar wel duidelijk de vinger op de zere plek.

Els ter Welle