‘We leven in een schizofrene wereld’
Armand Gimbrère • 96 - 2020 • Uitgave: 3
Een oudere collega van me kwam laatst mijn kantoor binnenlopen en mompelde zachtjes: “We leven in een schizofrene wereld.” Terwijl hij neerplofte in zijn bureaustoel keek ik met een verbaasde blik om de hoek van mijn computerscherm.
“Ach”, zuchtte hij, “ik lees net in de krant een stuk over veganisme waarin een of andere filosoof aan de Leuvense universiteit zich afvraagt als mensen en dieren gelijk zijn, waarom zou een mens dan vegetarisch moeten eten en een roofdier niet”. Onder zogeheten dierenfilosofen is het debat al begonnen hoe we als mens kunnen ingrijpen in de natuur, zodat een leeuw geen zebra meer eet. Wat een dwaasheid!”
Hij zweeg even. “Moet je eens om je heen kijken wat er allemaal gebeurt. De wereld is gek aan het worden. Men zegt het een, maar men doet het ander. Wist je dat secondlove.nl meer dan één miljoen unieke accounts heeft? Kun je je dat voorstellen? Eén miljoen! En dan vinden we het vreemd en belachelijk wanneer iemand vreemd gaat.”
Reality-tv-programma’s
Terwijl hij het hoofd schudde, zei hij: “En nog maar te zwijgen over liegende politici, die proberen recht te praten wat krom is, of de zoveelste schietpartij op een school met vele doden. We overspoelen onze kinderen met reality-tv-programma’s als ‘Temptation Island’, ‘Zon, Zuipen, Ziekenhuis’, ‘Spuiten en Slikken’ en we zijn vervolgens diep geschokt en verbolgen dat we zo vaak horen dat vrouwen lastig gevallen worden, verkracht worden en wat nog meer allemaal.”
“Tjonge”, zei ik nog, terwijl hij ondertussen een inkomend telefoongesprek opnam.
Onderweg naar huis overpeinsde ik zijn uitbarsting en concludeerde dat ik het helemaal met hem eens was. De wereld is inderdaad schizofreen aan het worden. Schizofrenie is (volgens de website ziekenhuis.nl) een ziekte van de hersenen, waarbij denken, gevoelsleven en gedrag van de patiënt ernstig verstoord zijn geraakt. De ziekte wordt gekenmerkt door periodes met vreemd en verward denken, praten en gedrag: de zogenaamde psychotische perioden. Verder lijdt de patiënt aan een achteruitgang van zijn of haar psychisch en sociaal functioneren. In een psychotische periode is het besef van de werkelijkheid verminderd. Het onderscheid tussen fantasie en werkelijkheid is zoek.
Fantasie en werkelijkheid
De patiënt is de wereld. De wereld is de patiënt. En dat is niet zo vreemd. Als we zien wat er tegenwoordig aan tegenstrijdigheid en verwarring over ons wordt uitgestort, dan is het eigenlijk niet vreemd dat het denken, het gevoelsleven en gedrag wat we in de maatschappij om ons heen zien, verstoord raakt. Een voorbeeld hiervan zijn zogeheten deepfakes. Dat zijn filmpjes die met behulp van slimme algoritmes zijn gemanipuleerd. Je kunt iemands hoofd vervangen door dat van iemand anders, of iemand hele andere dingen laten zeggen. De scheidslijn tussen fantasie en werkelijkheid is zoek. Het wordt steeds lastiger te onderscheiden wat nou waar is en wat niet. We weten niet meer wat normaal is, wat de norm is, wat onze waarden zijn. Het is vooral zorgelijk om te zien dat zoveel christenen zich laten meeslepen in die verwarring. Het is een geleidelijk en heimelijk proces.
Een maatschappij die God afwijst en vanuit eigen wijsheid invulling probeert te geven aan ethische en morele vraagstukken, verwijdert zich stapsgewijs van de normen en waarden die ooit een christelijk fundament kenden. Dit fundament (waarop Christus Zijn gemeente bouwt) is de uitspraak van Petrus: ’U bent de Christus, de Zoon van de levende God’ (Mattheüs 16:16). Onze maatschappij wil allang niets meer te maken hebben met dit fundament en langzaam wordt de afstand met God en Zijn Woord steeds groter. De goddeloosheid staat in schril contrast met de liefde die God voor ons heeft. We zien dat sommige antwoorden en denkrichtingen loodrecht tegenover staan op wat de Bijbel beschouwt als fundamentele, Goddelijke waarden. Zaken waar God van gruwelt, worden door onze huidige maatschappij verheerlijkt en tot een nieuwe religie verheven.
‘Extreem, fundamentalistisch en intolerant’
De ontegenzeggelijke waarheid is vervangen tot het hebben van een mening over iets. Wat ik vind, is waar. Wat jij ergens van vindt, is ook waar en zo is de waarheid die de Bijbel ons aanreikt, gereduceerd tot iets wat we er persoonlijk van vinden. Geloof je het niet, dan is het niet waar. En als je als christen dan toch uitkomt voor je geloof en zegt dat de Bijbel de enige echte bron van de waarheid is, word je weggezet in het hokje met de titel: ‘extreem, fundamentalistisch en intolerant’.
Om die reden alleen al wordt het steeds zwaarder en lastiger om te blijven staan voor de waarheid. En dat is voor veel christenen reden om mee te bewegen met de meningen van de wereld om hen heen. Ze willen niet voor radicaal en fundamentalistisch uitgemaakt worden. We ervaren de afstand tot de maatschappij en haar gedachtegoed als ongemakkelijk en confronterend. Daarom gaan veel christenen en kerken mee met de visie die de maatschappij heeft op huwelijk, gezin, homoseksualiteit, het Midden-Oosten en dat alles om maar de aansluiting te houden met de wereld om hen heen.
Dezelfde diepe verlangens
Omdat de mens naar Gods beeld is geschapen, heeft hij dezelfde diepe verlangens als God. Maar we moeten ons goed beseffen dat wanneer deze verlangens niet verzadigd worden in een relatie met God, de mens op zoek gaat naar andere bronnen van verzadiging. Psalm 36 laat zien welke overwegingen iemand maakt die niets met God te maken wil hebben.
’Een psalm van David, de dienaar van de HEERE, voor de koorleider. De overtreding van de goddeloze spreekt binnen in mijn hart: ontzag voor God staat hem niet voor ogen. Want hij vleit zichzelf in zijn eigen ogen, tot men zijn ongerechtigheid vindt en haat. De woorden van zijn mond zijn onrecht en bedrog; hij laat na verstandig te handelen en goed te doen. Op zijn slaapplaats bedenkt hij onrecht; hij gaat op een weg staan die niet goed is, het kwaad verwerpt hij niet’ (vers 1-5).
De goddeloze mens kiest niet voor God, de bron van levend water, maar voor de kortstondige alternatieven van de zonde als bron van vervulling voor zijn emotionele behoeften. Zonde produceert onmiddellijk een kortstondig plezier, het geeft een snelle lichamelijke, emotionele en geestelijke sensatie. Mensen zondigen niet omdat het moet, maar omdat zij geloven dat de zonde een plezier zal verschaffen dat superieur is aan de vreugde van het gehoorzaam zijn aan God. De macht van de verleiding door de zonde berust op de misleidende gedachte dat zonde meer voldoening brengt dan een leven met God. De Bijbel noemt dit de misleiding van de zonde. Die misleiding van de zonde is het grote probleem van de mensheid, maar het zal in de laatste dagen extreme vormen aannemen en dit zal, voor met name de gelovigen, zware tijden geven, zoals we lezen in 2 Timotheüs 3:1-5: De ontaarding in de laatste dagen.
’En weet dit dat in de laatste dagen zware tijden zullen aanbreken. Want de mensen zullen liefhebbers zijn van zichzelf, geldzuchtig, grootsprekers, hoogmoedig, lasteraars, hun ouders ongehoorzaam, ondankbaar, onheilig, zonder natuurlijke liefde, onverzoenlijk, kwaadsprekers, onmatig, wreed, zonder liefde voor het goede, verraders, roekeloos, verwaand, meer liefhebbers van zingenot dan liefhebbers van God. Zij hebben een schijn van godsvrucht, maar hebben de kracht ervan verloochend. Keer u ook van hen af’ (vers 1-5).
Verleidingen en misleidingen
De generatie in de laatste dagen wordt voortgedreven door verleidingen en misleidingen, is op zichzelf gericht, egocentrisch, bijna narcistisch. Ze is gedreven door genot in plaats van door God. We staan hiermee aan de vooravond van de grootste verandering in de aanstaande geschiedenis van de mens - namelijk de terugkeer van onze Heere Jezus Christus naar deze wereld. Een gebeurtenis die wordt voorafgegaan door het verdwijnen van miljoenen gelovigen van de aarde. De Bijbel leert dat Jezus ons komt halen en dat we Hem in de lucht tegemoet gaan. Iets waar we als gelovigen reikhalzend naar uit mogen kijken
Helaas is deze verwachting voor vele anderen eerder een dwaze hoop, een aanleiding om hun perspectief op Gods liefde en wijsheid te veranderen en de objectiviteit ervan in te ruilen voor subjectiviteit. Ieder zijn eigen waarheid. Deze manier van denken doet steeds meer zijn intrede, ook onder gelovigen. Dit is een groot en reëel gevaar. Ik geloof dat we als christenen de belangrijke taak hebben om de wereld te vertellen wat er aanstaande is. Eigenlijk net zoals Johannes de Doper dat deed in zijn tijd. Johannes de Doper bereidde de komst van de Messias voor, door mensen te vertellen van de aanstaande gebeurtenissen.
Intense activiteiten
Levend vanuit een hemels perspectief gaf Johannes de Doper heldere betekenis aan de gebeurtenissen in zijn tijd. Wij kunnen de ‘Johannes de Dopers' van onze tijd zijn: Gods boodschappers die nu verkondigen wat de Heilige Geest ons vanuit de Bijbel openbaart over de tijd waarin we leven. In ons geval wat de Bijbel noemt: de laatste dagen. Wij lopen als het ware een stap vooruit op wat God spoedig openbaar gaat maken.
Dat wat er staat te gebeuren, wordt voor de meeste mensen pas duidelijk als de door de Bijbel aangekondigde, intense activiteiten beginnen. Noach was in zijn tijd ook een wegbereider, een voorloper, een aankondiger. De door God ontvangen wijsheid voor het bouwen van de ark werd voor de mensen pas duidelijk, toen het verschrikkelijk begon te regenen.
En aan alle zelfbenoemde dierenfilosofen zou ik willen zeggen: er komt een tijd dat de leeuw geen zebra meer zal eten! Niet omdat de mens in de natuur ingrijpt, maar omdat de Heere Jezus Christus Zelf dit zal doen wanneer Hij Zijn duizendjarig vrederijk zal stichten op de aarde. Dan zal, zoals Jesaja ons meldt in hoofdstuk 11:6-7:
‘een wolf bij een lam verblijven, een luipaard bij een geitenbok neerliggen, een kalf, een jonge leeuw en gemest vee zullen bij elkaar zijn, een kleine jongen zal ze drijven. Koe en berin zullen samen weiden, hun jongen zullen bij elkaar neerliggen. Een leeuw zal stro eten als het rund.’
Kom spoedig, Heere Jezus!
Armand Gimbrère
“Ach”, zuchtte hij, “ik lees net in de krant een stuk over veganisme waarin een of andere filosoof aan de Leuvense universiteit zich afvraagt als mensen en dieren gelijk zijn, waarom zou een mens dan vegetarisch moeten eten en een roofdier niet”. Onder zogeheten dierenfilosofen is het debat al begonnen hoe we als mens kunnen ingrijpen in de natuur, zodat een leeuw geen zebra meer eet. Wat een dwaasheid!”
Hij zweeg even. “Moet je eens om je heen kijken wat er allemaal gebeurt. De wereld is gek aan het worden. Men zegt het een, maar men doet het ander. Wist je dat secondlove.nl meer dan één miljoen unieke accounts heeft? Kun je je dat voorstellen? Eén miljoen! En dan vinden we het vreemd en belachelijk wanneer iemand vreemd gaat.”
Reality-tv-programma’s
Terwijl hij het hoofd schudde, zei hij: “En nog maar te zwijgen over liegende politici, die proberen recht te praten wat krom is, of de zoveelste schietpartij op een school met vele doden. We overspoelen onze kinderen met reality-tv-programma’s als ‘Temptation Island’, ‘Zon, Zuipen, Ziekenhuis’, ‘Spuiten en Slikken’ en we zijn vervolgens diep geschokt en verbolgen dat we zo vaak horen dat vrouwen lastig gevallen worden, verkracht worden en wat nog meer allemaal.”
“Tjonge”, zei ik nog, terwijl hij ondertussen een inkomend telefoongesprek opnam.
Onderweg naar huis overpeinsde ik zijn uitbarsting en concludeerde dat ik het helemaal met hem eens was. De wereld is inderdaad schizofreen aan het worden. Schizofrenie is (volgens de website ziekenhuis.nl) een ziekte van de hersenen, waarbij denken, gevoelsleven en gedrag van de patiënt ernstig verstoord zijn geraakt. De ziekte wordt gekenmerkt door periodes met vreemd en verward denken, praten en gedrag: de zogenaamde psychotische perioden. Verder lijdt de patiënt aan een achteruitgang van zijn of haar psychisch en sociaal functioneren. In een psychotische periode is het besef van de werkelijkheid verminderd. Het onderscheid tussen fantasie en werkelijkheid is zoek.
Fantasie en werkelijkheid
De patiënt is de wereld. De wereld is de patiënt. En dat is niet zo vreemd. Als we zien wat er tegenwoordig aan tegenstrijdigheid en verwarring over ons wordt uitgestort, dan is het eigenlijk niet vreemd dat het denken, het gevoelsleven en gedrag wat we in de maatschappij om ons heen zien, verstoord raakt. Een voorbeeld hiervan zijn zogeheten deepfakes. Dat zijn filmpjes die met behulp van slimme algoritmes zijn gemanipuleerd. Je kunt iemands hoofd vervangen door dat van iemand anders, of iemand hele andere dingen laten zeggen. De scheidslijn tussen fantasie en werkelijkheid is zoek. Het wordt steeds lastiger te onderscheiden wat nou waar is en wat niet. We weten niet meer wat normaal is, wat de norm is, wat onze waarden zijn. Het is vooral zorgelijk om te zien dat zoveel christenen zich laten meeslepen in die verwarring. Het is een geleidelijk en heimelijk proces.
Een maatschappij die God afwijst en vanuit eigen wijsheid invulling probeert te geven aan ethische en morele vraagstukken, verwijdert zich stapsgewijs van de normen en waarden die ooit een christelijk fundament kenden. Dit fundament (waarop Christus Zijn gemeente bouwt) is de uitspraak van Petrus: ’U bent de Christus, de Zoon van de levende God’ (Mattheüs 16:16). Onze maatschappij wil allang niets meer te maken hebben met dit fundament en langzaam wordt de afstand met God en Zijn Woord steeds groter. De goddeloosheid staat in schril contrast met de liefde die God voor ons heeft. We zien dat sommige antwoorden en denkrichtingen loodrecht tegenover staan op wat de Bijbel beschouwt als fundamentele, Goddelijke waarden. Zaken waar God van gruwelt, worden door onze huidige maatschappij verheerlijkt en tot een nieuwe religie verheven.
‘Extreem, fundamentalistisch en intolerant’
De ontegenzeggelijke waarheid is vervangen tot het hebben van een mening over iets. Wat ik vind, is waar. Wat jij ergens van vindt, is ook waar en zo is de waarheid die de Bijbel ons aanreikt, gereduceerd tot iets wat we er persoonlijk van vinden. Geloof je het niet, dan is het niet waar. En als je als christen dan toch uitkomt voor je geloof en zegt dat de Bijbel de enige echte bron van de waarheid is, word je weggezet in het hokje met de titel: ‘extreem, fundamentalistisch en intolerant’.
Om die reden alleen al wordt het steeds zwaarder en lastiger om te blijven staan voor de waarheid. En dat is voor veel christenen reden om mee te bewegen met de meningen van de wereld om hen heen. Ze willen niet voor radicaal en fundamentalistisch uitgemaakt worden. We ervaren de afstand tot de maatschappij en haar gedachtegoed als ongemakkelijk en confronterend. Daarom gaan veel christenen en kerken mee met de visie die de maatschappij heeft op huwelijk, gezin, homoseksualiteit, het Midden-Oosten en dat alles om maar de aansluiting te houden met de wereld om hen heen.
Dezelfde diepe verlangens
Omdat de mens naar Gods beeld is geschapen, heeft hij dezelfde diepe verlangens als God. Maar we moeten ons goed beseffen dat wanneer deze verlangens niet verzadigd worden in een relatie met God, de mens op zoek gaat naar andere bronnen van verzadiging. Psalm 36 laat zien welke overwegingen iemand maakt die niets met God te maken wil hebben.
’Een psalm van David, de dienaar van de HEERE, voor de koorleider. De overtreding van de goddeloze spreekt binnen in mijn hart: ontzag voor God staat hem niet voor ogen. Want hij vleit zichzelf in zijn eigen ogen, tot men zijn ongerechtigheid vindt en haat. De woorden van zijn mond zijn onrecht en bedrog; hij laat na verstandig te handelen en goed te doen. Op zijn slaapplaats bedenkt hij onrecht; hij gaat op een weg staan die niet goed is, het kwaad verwerpt hij niet’ (vers 1-5).
De goddeloze mens kiest niet voor God, de bron van levend water, maar voor de kortstondige alternatieven van de zonde als bron van vervulling voor zijn emotionele behoeften. Zonde produceert onmiddellijk een kortstondig plezier, het geeft een snelle lichamelijke, emotionele en geestelijke sensatie. Mensen zondigen niet omdat het moet, maar omdat zij geloven dat de zonde een plezier zal verschaffen dat superieur is aan de vreugde van het gehoorzaam zijn aan God. De macht van de verleiding door de zonde berust op de misleidende gedachte dat zonde meer voldoening brengt dan een leven met God. De Bijbel noemt dit de misleiding van de zonde. Die misleiding van de zonde is het grote probleem van de mensheid, maar het zal in de laatste dagen extreme vormen aannemen en dit zal, voor met name de gelovigen, zware tijden geven, zoals we lezen in 2 Timotheüs 3:1-5: De ontaarding in de laatste dagen.
’En weet dit dat in de laatste dagen zware tijden zullen aanbreken. Want de mensen zullen liefhebbers zijn van zichzelf, geldzuchtig, grootsprekers, hoogmoedig, lasteraars, hun ouders ongehoorzaam, ondankbaar, onheilig, zonder natuurlijke liefde, onverzoenlijk, kwaadsprekers, onmatig, wreed, zonder liefde voor het goede, verraders, roekeloos, verwaand, meer liefhebbers van zingenot dan liefhebbers van God. Zij hebben een schijn van godsvrucht, maar hebben de kracht ervan verloochend. Keer u ook van hen af’ (vers 1-5).
Verleidingen en misleidingen
De generatie in de laatste dagen wordt voortgedreven door verleidingen en misleidingen, is op zichzelf gericht, egocentrisch, bijna narcistisch. Ze is gedreven door genot in plaats van door God. We staan hiermee aan de vooravond van de grootste verandering in de aanstaande geschiedenis van de mens - namelijk de terugkeer van onze Heere Jezus Christus naar deze wereld. Een gebeurtenis die wordt voorafgegaan door het verdwijnen van miljoenen gelovigen van de aarde. De Bijbel leert dat Jezus ons komt halen en dat we Hem in de lucht tegemoet gaan. Iets waar we als gelovigen reikhalzend naar uit mogen kijken
Helaas is deze verwachting voor vele anderen eerder een dwaze hoop, een aanleiding om hun perspectief op Gods liefde en wijsheid te veranderen en de objectiviteit ervan in te ruilen voor subjectiviteit. Ieder zijn eigen waarheid. Deze manier van denken doet steeds meer zijn intrede, ook onder gelovigen. Dit is een groot en reëel gevaar. Ik geloof dat we als christenen de belangrijke taak hebben om de wereld te vertellen wat er aanstaande is. Eigenlijk net zoals Johannes de Doper dat deed in zijn tijd. Johannes de Doper bereidde de komst van de Messias voor, door mensen te vertellen van de aanstaande gebeurtenissen.
Intense activiteiten
Levend vanuit een hemels perspectief gaf Johannes de Doper heldere betekenis aan de gebeurtenissen in zijn tijd. Wij kunnen de ‘Johannes de Dopers' van onze tijd zijn: Gods boodschappers die nu verkondigen wat de Heilige Geest ons vanuit de Bijbel openbaart over de tijd waarin we leven. In ons geval wat de Bijbel noemt: de laatste dagen. Wij lopen als het ware een stap vooruit op wat God spoedig openbaar gaat maken.
Dat wat er staat te gebeuren, wordt voor de meeste mensen pas duidelijk als de door de Bijbel aangekondigde, intense activiteiten beginnen. Noach was in zijn tijd ook een wegbereider, een voorloper, een aankondiger. De door God ontvangen wijsheid voor het bouwen van de ark werd voor de mensen pas duidelijk, toen het verschrikkelijk begon te regenen.
En aan alle zelfbenoemde dierenfilosofen zou ik willen zeggen: er komt een tijd dat de leeuw geen zebra meer zal eten! Niet omdat de mens in de natuur ingrijpt, maar omdat de Heere Jezus Christus Zelf dit zal doen wanneer Hij Zijn duizendjarig vrederijk zal stichten op de aarde. Dan zal, zoals Jesaja ons meldt in hoofdstuk 11:6-7:
‘een wolf bij een lam verblijven, een luipaard bij een geitenbok neerliggen, een kalf, een jonge leeuw en gemest vee zullen bij elkaar zijn, een kleine jongen zal ze drijven. Koe en berin zullen samen weiden, hun jongen zullen bij elkaar neerliggen. Een leeuw zal stro eten als het rund.’
Kom spoedig, Heere Jezus!
Armand Gimbrère
