Waarom christelijke muziek moet kloppen
John Piper • 95 - 2019 • Uitgave: 9
Hoe we als christenen om moeten gaan met muziek, is door de eeuwen heen al vaker een discussiepunt geweest. Een paar maanden terug nog bekritiseerde ds. J.M.D. de Heer liederen van de band Sela, van zanger Christian Verwoerd en muziek uit de Opwekkingsbundel. Moet christelijke muziek altijd kloppen? Op deze vraag geeft de Amerikaanse theoloog John Piper antwoord.
De volgende vraag ontving Piper: “Hallo, pastor John! Ik heet Samuel, en ik ben een jonge aanbiddingsleider. Mijn kerkband worstelt met een nieuw aanbiddingslied – ‘What a beautiful Name’ – een breed aangeprezen lied vanwege de muzikale kwaliteit en de vertolking van Gods glorie en het koningschap van Christus. Onze kerkband vindt de tekst van het tweede couplet echter discutabel. ‘U wilde geen hemel zonder ons, dus, Jezus, U bracht de hemel op aarde’. Onze vraag is: impliceert dit ‘U wilde geen hemel zonder ons’ niet een op de mens gericht evangelie? Wat gezegd wordt is niet letterlijk onwaar, maar wellicht wel wat onevenwichtig. Dat is onze angst. Bovendien, het woord ‘dus’ is zodanig geplaatst dat de ‘U bracht de hemel op aarde’ voortkwam uit de bewering dat God geen hemel zonder ons wilde. Net als het woordje ‘omdat’, impliceert ‘dus’ dat God de hemel op aarde bracht, omdat Hij geen hemel zonder ons wilde. Denkt u dat deze tekst bijbelgetrouw is?”
Laat ik breed beginnen en daarna inzoomen, omdat ik van deze kwestie houd. Ik houd van deze zorgen. Het eerste wat ik wil doen is God prijzen voor het aanbiddingsteam dat worstelt met het waarheidsgehalte van een liedtekst. Dat is echt goed nieuws. Het is een goed teken en ik hoop dat alle aanbiddingsleiders die dit horen, aangemoedigd zullen worden om hetzelfde te doen. Een van de redenen dat dit goed nieuws is, is dat een gemeente haar theologie leert, en laat neerdalen in de diepte van het hart. Dit doen ze niet alleen bij de prediking die ze horen, maar ook bij de liederen die ze zingen.
Liedteksten doen ertoe
Historisch gezien is het repertoire van de kerk, naast de prediking, een van de meest krachtige middelen geweest om mensen te onderwijzen. Ik durf te stellen dat in sommige kerken de liederen meer doorslaggevend zijn voor de manier waarop er met de Waarheid wordt omgegaan, omdat de prediking zo oppervlakkig is geworden als het gaat om dogma’s. Natuurlijk, de liederen kunnen ook heel oppervlakkig zijn.
Je kunt heel oppervlakkige liederen zingen, die alleen maar geweldige zinnen herhalen als ‘Zijn Naam is groot’. De tekst is waar, maar zegt het lied ook waarom het zo groot is, of hoe het kruis die grootheid toont? Ik zeg amen op die worsteling en ik raad elk aanbiddingsteam aan om voorzichtig om te gaan met de teksten die ze de mensen laten zingen.
Scheepsladingen liederen
Het tweede wat ik wil zeggen is dat de laatste dertig, misschien veertig jaar, een ongelofelijk vruchtbare tijd is geweest wat betreft het schrijven van nieuwe teksten en nieuwe muziek voor de kerk. Dat is iets geweldigs. Dat is een geweldig teken van leven. De psalmisten zeggen het vijf keer: ‘Zing een nieuw lied voor de Heere’ (Psalm 33:3; 96:1; 98:1; 144:9; 149:1).
Jezus zei, om de dingen in balans te houden: ‘Daarom, iedere schriftgeleerde (je zou kunnen zeggen: iedere aanbiddingsleider), in het Koninkrijk der hemelen onderwezen, is gelijk aan een heer des huizes die uit zijn voorraad nieuwe en oude dingen tevoorschijn haalt’ (Mattheüs 13:52). Wat dat betekent is dat, gezien de honderden en honderden waardevolle, wezenlijke, rijke, diepe, oude liederen die voedzame dogmatische waarheden verkondigen, en gezien de vele, vele nieuwe liederen van de afgelopen dertig jaar die betrouwbaar, Christus-verheerlijkend en geconcentreerd op het Evangelie zijn, er geen reden is om (voor welke kerk dan ook) liederen te zingen die misleidend of ook maar discutabel zijn.
Het is niet zo dat elk aanbiddingsteam, die toegang heeft tot het internet, niet anders heeft om te zingen dan discutabele liederen. Er zijn immers honderden betrouwbare, rijke, prachtige, hedendaagse en oude liederen. Mijn belangrijkste antwoord aan Samuel is om oude en nieuwe, goede betrouwbare en prachtige liederen te vinden en díe te gebruiken. Jullie zijn leermeesters in de kerk. Jakobus zegt: ‘U moet niet allemaal aanbiddingsleiders willen zijn’ – omdat jullie leraren zijn (zie Jakobus 3:1). Laat niet velen van jullie aanbiddingsleiders worden omdat jullie, als leermeesters, een strenger oordeel zullen ontvangen. Direct na de pastors komen de aanbiddingsleiders die kiezen wat voor onderwijs er wordt gegeven door de liederen, terwijl mensen hun hart leeg zingen en de waarheid (of onwaarheid) opnemen die de aanbiddingsleiders hen hebben voorgehouden.
Onvoldoende achtergrond
Nu de specifieke tekst waar Samuel bezorgd over is. Het geven van onderwijs door het zingen van liederen wordt bedreigd door sommige hedendaagse muziek, die wat mij betreft, tekort doet aan de diepte van Gods passie voor de glorie van God boven al het andere. Mijn gevoel is dat de realiteit van genade en liefde niet écht gekend en gekoesterd kan worden door de gemeente. Totdat een gemeente is verbrijzeld door de verontwaardiging en de verschrikking van onze zonde (zonde in de zin van dat we tekort doen aan de eer van Gods glorie) samen met een groots besef van Gods glorie en Zijn rechtvaardigheid en toorn. Wat mij dan zorgen baart, is hoe we dan zingen over de genade.
Ik denk dat er een spanning of dreiging in liederen zit die ervan uit gaan dat de zorgen, schaamte, en moeilijkheden in het leven van mensen voldoende achtergrond vormen om hen het geheimenis van het Evangelie bekend te maken. Ik denk dat dat niet klopt.
Het Nieuwe Testament neemt aan dat mensen onderwezen moeten worden in wat hun werkelijke, vreselijke staat vanwege de macht van de zonde is, voordat de genade echt God-verheerlijkend kan zijn. Ik zie dat in Efeze 2:1-10 en Efeze 4:4-6 bijvoorbeeld.
Samuel heeft gelijk dat de vraag niet is of een bewerking letterlijk waar is, maar wat de uitwerking ervan is op de mensen. Ofwel, hoe past het in een beeld van God? Het mag dan zo zijn dat dezelfde waarheid de ene keer in één bepaalde context gezongen zal worden, en een andere keer in een andere context, want dan zal de tendens en de toon van de context misleidend zijn. Dat zal de fout bekrachtigd worden in de harten van mensen.
Ik heb geen voorkeur voor de tekstregel die Samuel aanhaalt. Het past te makkelijk in een theologie van een God die schiep, omdat Hij eenzaam was en mensen redde om dezelfde reden. Hij zou dus niet gelukkig zijn zonder ons.
Gods vreugde in ons
Voor alle helderheid: we moeten zeker als zijn kinderen, zingen over Gods vreugde in ons. Denk aan de vader in de gelijkenis van de verloren zoon die een feest houdt als zijn zoon terugkeert naar huis (Lukas 15:11-32). Of zie Zefanja 3:17, waar God zingt over Zijn volk. Wat zo verbazingwekkend is dat God niet ongelukkig en eenzaam is zonder ons. Hij is niet aangespoord om over ons te zingen, omdat wij wat tekortkomingen van God konden oplossen en Hij, nu Zijn goddelijke zwakte is gesterkt door onze aanwezigheid, pas gelukkig kan zijn. Dát is niet het beeld dat de Bijbel schetst!
Gods vreugde in ons is datgene wat overstroomt van Zijn Volheid, niet een compensatie van Zijn leegte. Helpt het lied dát wonder te voelen? Dat is de vraag.
Hier nog zo’n populaire liedtekst die we pas in Azië zongen. Ik zou willen dat we het niet hadden gezongen. Het is heel populair: “Like a rose, trampled on the ground. You took the fall and thought of me above all” (vertaald: “als een roos geplukt en weggegooid
nam U de straf en dacht [bovenal] aan mij”). Dat is niet waar. Het helpt niks. Ik ben er eerlijk gezegd niet zeker van wat het betekent. Wat ‘boven alles’? Boven alle andere mensen die Hij redt? Nee, dat kan het niet zijn. Boven Zijn eigen glorie? Nee, niet boven Zijn eigen glorie. Boven wat dan? Het was een mooi lied tót die zin. Hij redde ons juist zodat we Zijn glorie zouden zien en ervan zouden genieten als de allergrootste vreugde in het universum, boven alles. Ik weet niet zeker wat de tekst wil zeggen, maar dít halen de meeste mensen er niet uit.
Mijn conclusie is dat God door de geschiedenis heen gewerkt heeft en Hij heeft de afgelopen dertig jaar wonderlijk gewerkt om honderden en honderden betrouwbare, rijke, evangelische, dogmatisch betrouwbaar, Christus-verheerlijkende en God-verhogende liederen te produceren. Zoveel dat we degene die theologisch onevenwichtig lijken te zijn en onze mensen misleiden niet hoeven te gebruiken.
John Piper
(Vertaald door Geloofstoerusting.nl)
De volgende vraag ontving Piper: “Hallo, pastor John! Ik heet Samuel, en ik ben een jonge aanbiddingsleider. Mijn kerkband worstelt met een nieuw aanbiddingslied – ‘What a beautiful Name’ – een breed aangeprezen lied vanwege de muzikale kwaliteit en de vertolking van Gods glorie en het koningschap van Christus. Onze kerkband vindt de tekst van het tweede couplet echter discutabel. ‘U wilde geen hemel zonder ons, dus, Jezus, U bracht de hemel op aarde’. Onze vraag is: impliceert dit ‘U wilde geen hemel zonder ons’ niet een op de mens gericht evangelie? Wat gezegd wordt is niet letterlijk onwaar, maar wellicht wel wat onevenwichtig. Dat is onze angst. Bovendien, het woord ‘dus’ is zodanig geplaatst dat de ‘U bracht de hemel op aarde’ voortkwam uit de bewering dat God geen hemel zonder ons wilde. Net als het woordje ‘omdat’, impliceert ‘dus’ dat God de hemel op aarde bracht, omdat Hij geen hemel zonder ons wilde. Denkt u dat deze tekst bijbelgetrouw is?”
Laat ik breed beginnen en daarna inzoomen, omdat ik van deze kwestie houd. Ik houd van deze zorgen. Het eerste wat ik wil doen is God prijzen voor het aanbiddingsteam dat worstelt met het waarheidsgehalte van een liedtekst. Dat is echt goed nieuws. Het is een goed teken en ik hoop dat alle aanbiddingsleiders die dit horen, aangemoedigd zullen worden om hetzelfde te doen. Een van de redenen dat dit goed nieuws is, is dat een gemeente haar theologie leert, en laat neerdalen in de diepte van het hart. Dit doen ze niet alleen bij de prediking die ze horen, maar ook bij de liederen die ze zingen.
Liedteksten doen ertoe
Historisch gezien is het repertoire van de kerk, naast de prediking, een van de meest krachtige middelen geweest om mensen te onderwijzen. Ik durf te stellen dat in sommige kerken de liederen meer doorslaggevend zijn voor de manier waarop er met de Waarheid wordt omgegaan, omdat de prediking zo oppervlakkig is geworden als het gaat om dogma’s. Natuurlijk, de liederen kunnen ook heel oppervlakkig zijn.
Je kunt heel oppervlakkige liederen zingen, die alleen maar geweldige zinnen herhalen als ‘Zijn Naam is groot’. De tekst is waar, maar zegt het lied ook waarom het zo groot is, of hoe het kruis die grootheid toont? Ik zeg amen op die worsteling en ik raad elk aanbiddingsteam aan om voorzichtig om te gaan met de teksten die ze de mensen laten zingen.
Scheepsladingen liederen
Het tweede wat ik wil zeggen is dat de laatste dertig, misschien veertig jaar, een ongelofelijk vruchtbare tijd is geweest wat betreft het schrijven van nieuwe teksten en nieuwe muziek voor de kerk. Dat is iets geweldigs. Dat is een geweldig teken van leven. De psalmisten zeggen het vijf keer: ‘Zing een nieuw lied voor de Heere’ (Psalm 33:3; 96:1; 98:1; 144:9; 149:1).
Jezus zei, om de dingen in balans te houden: ‘Daarom, iedere schriftgeleerde (je zou kunnen zeggen: iedere aanbiddingsleider), in het Koninkrijk der hemelen onderwezen, is gelijk aan een heer des huizes die uit zijn voorraad nieuwe en oude dingen tevoorschijn haalt’ (Mattheüs 13:52). Wat dat betekent is dat, gezien de honderden en honderden waardevolle, wezenlijke, rijke, diepe, oude liederen die voedzame dogmatische waarheden verkondigen, en gezien de vele, vele nieuwe liederen van de afgelopen dertig jaar die betrouwbaar, Christus-verheerlijkend en geconcentreerd op het Evangelie zijn, er geen reden is om (voor welke kerk dan ook) liederen te zingen die misleidend of ook maar discutabel zijn.
Het is niet zo dat elk aanbiddingsteam, die toegang heeft tot het internet, niet anders heeft om te zingen dan discutabele liederen. Er zijn immers honderden betrouwbare, rijke, prachtige, hedendaagse en oude liederen. Mijn belangrijkste antwoord aan Samuel is om oude en nieuwe, goede betrouwbare en prachtige liederen te vinden en díe te gebruiken. Jullie zijn leermeesters in de kerk. Jakobus zegt: ‘U moet niet allemaal aanbiddingsleiders willen zijn’ – omdat jullie leraren zijn (zie Jakobus 3:1). Laat niet velen van jullie aanbiddingsleiders worden omdat jullie, als leermeesters, een strenger oordeel zullen ontvangen. Direct na de pastors komen de aanbiddingsleiders die kiezen wat voor onderwijs er wordt gegeven door de liederen, terwijl mensen hun hart leeg zingen en de waarheid (of onwaarheid) opnemen die de aanbiddingsleiders hen hebben voorgehouden.
Onvoldoende achtergrond
Nu de specifieke tekst waar Samuel bezorgd over is. Het geven van onderwijs door het zingen van liederen wordt bedreigd door sommige hedendaagse muziek, die wat mij betreft, tekort doet aan de diepte van Gods passie voor de glorie van God boven al het andere. Mijn gevoel is dat de realiteit van genade en liefde niet écht gekend en gekoesterd kan worden door de gemeente. Totdat een gemeente is verbrijzeld door de verontwaardiging en de verschrikking van onze zonde (zonde in de zin van dat we tekort doen aan de eer van Gods glorie) samen met een groots besef van Gods glorie en Zijn rechtvaardigheid en toorn. Wat mij dan zorgen baart, is hoe we dan zingen over de genade.
Ik denk dat er een spanning of dreiging in liederen zit die ervan uit gaan dat de zorgen, schaamte, en moeilijkheden in het leven van mensen voldoende achtergrond vormen om hen het geheimenis van het Evangelie bekend te maken. Ik denk dat dat niet klopt.
Het Nieuwe Testament neemt aan dat mensen onderwezen moeten worden in wat hun werkelijke, vreselijke staat vanwege de macht van de zonde is, voordat de genade echt God-verheerlijkend kan zijn. Ik zie dat in Efeze 2:1-10 en Efeze 4:4-6 bijvoorbeeld.
Samuel heeft gelijk dat de vraag niet is of een bewerking letterlijk waar is, maar wat de uitwerking ervan is op de mensen. Ofwel, hoe past het in een beeld van God? Het mag dan zo zijn dat dezelfde waarheid de ene keer in één bepaalde context gezongen zal worden, en een andere keer in een andere context, want dan zal de tendens en de toon van de context misleidend zijn. Dat zal de fout bekrachtigd worden in de harten van mensen.
Ik heb geen voorkeur voor de tekstregel die Samuel aanhaalt. Het past te makkelijk in een theologie van een God die schiep, omdat Hij eenzaam was en mensen redde om dezelfde reden. Hij zou dus niet gelukkig zijn zonder ons.
Gods vreugde in ons
Voor alle helderheid: we moeten zeker als zijn kinderen, zingen over Gods vreugde in ons. Denk aan de vader in de gelijkenis van de verloren zoon die een feest houdt als zijn zoon terugkeert naar huis (Lukas 15:11-32). Of zie Zefanja 3:17, waar God zingt over Zijn volk. Wat zo verbazingwekkend is dat God niet ongelukkig en eenzaam is zonder ons. Hij is niet aangespoord om over ons te zingen, omdat wij wat tekortkomingen van God konden oplossen en Hij, nu Zijn goddelijke zwakte is gesterkt door onze aanwezigheid, pas gelukkig kan zijn. Dát is niet het beeld dat de Bijbel schetst!
Gods vreugde in ons is datgene wat overstroomt van Zijn Volheid, niet een compensatie van Zijn leegte. Helpt het lied dát wonder te voelen? Dat is de vraag.
Hier nog zo’n populaire liedtekst die we pas in Azië zongen. Ik zou willen dat we het niet hadden gezongen. Het is heel populair: “Like a rose, trampled on the ground. You took the fall and thought of me above all” (vertaald: “als een roos geplukt en weggegooid
nam U de straf en dacht [bovenal] aan mij”). Dat is niet waar. Het helpt niks. Ik ben er eerlijk gezegd niet zeker van wat het betekent. Wat ‘boven alles’? Boven alle andere mensen die Hij redt? Nee, dat kan het niet zijn. Boven Zijn eigen glorie? Nee, niet boven Zijn eigen glorie. Boven wat dan? Het was een mooi lied tót die zin. Hij redde ons juist zodat we Zijn glorie zouden zien en ervan zouden genieten als de allergrootste vreugde in het universum, boven alles. Ik weet niet zeker wat de tekst wil zeggen, maar dít halen de meeste mensen er niet uit.
Mijn conclusie is dat God door de geschiedenis heen gewerkt heeft en Hij heeft de afgelopen dertig jaar wonderlijk gewerkt om honderden en honderden betrouwbare, rijke, evangelische, dogmatisch betrouwbaar, Christus-verheerlijkende en God-verhogende liederen te produceren. Zoveel dat we degene die theologisch onevenwichtig lijken te zijn en onze mensen misleiden niet hoeven te gebruiken.
John Piper
(Vertaald door Geloofstoerusting.nl)
