Vrijheid heeft veel gezichten

Henk van Blijderveen • 91 - 2015 • Uitgave: 10
Vrijheid wordt door de meeste mensen geassocieerd met rijkdom. Want rijkdom geeft de mogelijkheid om het leven naar eigen wens in te delen. Dromen worden werkelijkheid en de baas wordt verleden tijd. Een gedachte waar loterijreclames met veel klatergoud op inspelen. Maar hoe word je rijk zonder afhankelijk te zijn van een lot uit de loterij? Door hard werken. Heel hard werken. Totdat een burn-out scheiding brengt tussen dromer en ideaal. En de enkeling die werkelijk rijk wordt, stuit op consolidatieproblemen, met de bijbehorende faalangst. Want vanuit een luchtkasteel op de aarde vallen, is een pijnlijke ervaring, die koste wat het wil voorkomen dient te worden.

Tja, een hoge levensstandaard verlangt grote offers. Offers die niet zelden door derden worden opgehoest. Denk aan ABN AMRO, waar bovengemiddeld veel werknemers in bonus rondliepen. De financiële gaten werden gedempt met belastinggeld en het ‘dat nooit weer’ klonk vastberaden. Maar geldzucht bleek toch sterker dan mooie voornemens; net voor een geplande beursgang dachten de bestuurders dat het wel weer eens tijd werd om hun schamele jaarsalaris met een tonnetje op te krikken. Het is ten slotte een zware verantwoording om al die miljarden gemeenschapsgeld goed te beheren. En als de werkvloer de broekriem aanhaalt, dan is dat tonnetje heel goed op te brengen.
Maar toen kwam de terechte kritiek vanuit een samenleving, die jarenlang op de bodem van de financiële crisis heeft geleefd. Zalm bleef echter stug tegen de maatschappelijke onrust opzwemmen: “De salarisverhogingen zijn volkomen terecht en worden niet teruggedraaid.” De kritiek zwol aan. Totdat uiteindelijk de graaikonten draaikonten werden. Met de bij dit soort beslissingen horende tactische woorden. Persoonlijke misstappen die worden omgevormd tot eigen eer en glorie. De menselijke variant van ‘God laat alle dingen medewerken ten goede voor hen die Hem liefhebben’: Graaiers laten alle dingen medewerken ten goede voor zichzelf omdat zij geld liefhebben. Want uit liefde en bezorgdheid voor ‘hun’ bank zagen de topbestuurders uiteindelijk af van de salarisverhoging.
Het zorgelijke hierbij is, dat ze nog steeds denken recht te hebben op het geld. Het was een beslissing om het eigen hachje te redden, maar innerlijk is er niets veranderd. Weinig hoopgevend voor de toekomst…

Allemaal dezelfde inborst
Maar denk niet dat alleen banktoppers zo’n innerlijk hebben. U en ik hebben van nature dezelfde inborst. Komt het er bij de jongens van de bank in het groot uit, bij Jan met de Pet toont het zich in een meer bescheiden vorm. Nee, we zijn van nature allemaal gelijk en willen op de een of andere manier met wat extra geld onafhankelijkheid en vrijheid kopen. Daarbij wordt onrecht al snel gerechtvaardigd en als dat niet lukt, worden de ogen ervoor gesloten. God heeft de oogleden tenslotte niet voor niets geschapen.
En zo vliegt de ene mens naar een exotisch paradijs, terwijl niet ver van zijn vakantiebestemming de andere mens te voet, door mijnenvelden de vrijheid probeert te bereiken.
De een boekt voor een paar duizend euro een cruiseschip op een zomerse Middellandse Zee, terwijl anderen zich op diezelfde zee vastklampen aan een stukje wrakhout dat ze voor hun laatste geld hebben gekocht, om zo de Arabische winter te kunnen ontvluchten.
De een draagt een Daalder shirtje, terwijl een uitgebuit kind, van wie het leven geen cent waard lijkt te zijn, het vervaardigde.
De een dineert in een vijfsterrenrestaurant, terwijl een ander van de lucht moet leven.
Het ene staatshoofd neemt de vrijheid om zaken te doen met dictatoren die in de olie zijn, terwijl ze andere, minder nuttige despoten, omwille van imago en verkiezingswinst, afzetten.

Déjà vu’s
Ja, we leven in een corrupte wereld, bevolkt door verdrukkers en verdrukten. Geen wonder dat er steeds weer déjà vu’s langskomen. Déjà vu’s die voortkomen uit de zondige natuur van de mens. Déjà vu’s die aantonen dat het ‘Dat nooit weer!’ ons nooit zal kunnen verlossen van de heersende problemen.
Neem in dit verband de Tweede Wereldoorlog. Amper 70 jaar geleden riepen de naties als uit één mond: “Dat nooit weer!” Miljoenen Joden, zigeuners, communisten, socialisten, homoseksuelen en gehandicapten werden uitgemoord. “Dat nooit weer!” Desondanks leven we nu in een wereld waarin de vrede gewapender en gewapender wordt, de Jodenhaat toeneemt, bevolkingsgroepen worden uitgeroeid en waarin de radicale islam een immens en nauwelijks te beteugelen gevaar vormt.

De oplossing
Het is niet verwonderlijk dat in zo’n wereld ook de spanning bij het individu stijgt. Want het is een wereld waar de vrijheid op de verkeerde manier en op de verkeerde plaatsen wordt gezocht. Als hamsters in een tredmolen wordt geprobeerd om het leven draaiende te houden, zonder een steek vooruit te komen. Doodvermoeiend!
Er is slechts één manier om werkelijk vooruit te komen. Dat is door achteruit te gaan. Terug te gaan naar waar het fout ging. En dan komen we uit bij Adam en Eva. Zij kregen alle vrijheid van God. Met slechts één beperking. Ze mochten niet eten van de boom van kennis van goed en kwaad. U kent het vervolg waarschijnlijk wel. Satan verleidde Eva en de verboden vrucht werd genuttigd, waardoor de zondeval zijn intrede deed in het geestelijke DNA van de mens. Iedere nakomeling van Adam en Eva werd geboren in zonde. En zo kwam het kwaad in de wereld.
Maar God heeft ook voor de oplossing van dit zondeprobleem gezorgd, door Jezus in onze plaats te laten sterven aan het kruis. Zijn dood verloste ons van de zonde. En Jezus’ opstanding is, voor degenen die Hem als Heer en Heiland hebben aangenomen, de garantie dat zij voor altijd met Hem zullen leven.
Bekering is dus het sleutelwoord en Jezus is de Sleutel. Hij roept ons: ‘Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast bent, en Ik zal u rust geven. Neem Mijn juk op u, en leer van Mij dat Ik zachtmoedig ben en nederig van hart; en u zult rust vinden voor uw ziel; want Mijn juk is zacht en Mijn last is licht’ (Matteüs 11:28-30).
Het is een boodschap die doorgedraaide hamsters als muziek in de oren moet klinken. Een boodschap die de dodelijke tredmolen van de zonde tot stilstand brengt. Een boodschap van vrede en vrijheid!

Niets meer mogen?
Nu zijn er mensen die huiverig zijn om dit te geloven, omdat ze denken dat ze dan van alles moeten en niks meer mogen. Deze mensen wil ik geruststellen. Want als je Jezus’ liefde hebt leren kennen, dan is het geen kwestie meer van iets al dan niet mogen. Nee, dan wil je niet meer zondigen uit liefde voor Hem. Dat is de vrucht van bekering. Een vrucht die de Heilige Geest in een kind van God laat groeien.
Ja, het juk van Jezus is licht en zacht. Het is een juk dat ik graag op mij neem. Het is een juk waardoor ik mij verbonden weet met mijn Heer en Heiland en dat ik daarom voor geen goud meer zou willen missen.
Want echte vrede en vrijheid, zo heb ik ondervonden, is gelegen binnen Gods veilige grenzen. Ja, ik ben begrensd en tegelijk volkomen vrij in Jezus!

Henk van Blijderveen