Vragen - jrg. 89-10
ds. Theo Niemeijer • 89 - 2013 • Uitgave: 10
Avondmaal: symbool van het verlossingswerk
Wat is het verschil tussen het avondmaal dat wij gewend zijn om te vieren en de eucharistie van de Rooms-katholieke Kerk? (M. R. te R.)
Antwoord:
Het gaat hier om één van de sacramenten van de kerk. De Roomse kerk kent zeven sacramenten; het doopsel, het vormsel, het sacrament van het altaar, de biecht, het oliesel, de priesterwijding en het huwelijk. De Protestante kerk kent maar twee sacramenten: het avondmaal en de doop. Onder sacramenten verstaat men: Genadebemiddelende krachten, waarin tot uitdrukking komt dat men door deze sacramenten ook daadwerkelijk Gods gaven ontvangt.
Zo leert de Roomse kerk dat bij de eucharistie het brood daadwerkelijk in het lichaam van Christus verandert en men met het brood dus daadwerkelijk het lichaam van Christus eet. Zo wordt de wijn ook in het bloed van Christus veranderd en drinkt men bij de eucharistie dus geen wijn, maar het bloed van Christus! Deze leer, ook wel transsubstantiatieleer genoemd, moeten we als Bijbelgetrouwe christenen verwerpen. Wanneer bij elke eucharistieviering het brood in het lichaam van Christus verandert en elke keer weer de wijn in het bloed van Christus verandert, hebben we te maken met het steeds weer opnieuw kruisigen van de Here Jezus. In Hebreeën 9:28 lezen we dat één keer voldoende was: ‘Nadat Hij zich eenmaal geofferd heeft om veler zonden op Zich te nemen...’
Toen de Here Jezus het Avondmaal instelde, was Hij lichamelijk bij Zijn apostelen aanwezig, terwijl Hij hen het brood aanreikte en daarbij zei: ‘Neemt, eet, dit is mijn lichaam’ (Matteüs 26:26). We zien hier niet dat het lichaam van Jezus ineens in brood veranderde, maar dat Hij lichamelijk Zelf aanwezig was. Hij verwees daarbij terug naar Zijn uitspraak in Johannes 6:35 ‘Ik ben het brood des levens, wie tot Mij komt zal nimmermeer hongeren en wie in Mij gelooft zal nimmermeer dorsten.’ Hier zien we dat de Here Jezus Zich in de voorgaande verzen met het manna vergeleek, dat uit de hemel op aarde neerdaalde en aan het volk Israël midden in de woestijn gegeven werd om hen in het leven te behouden. Zo kwam de Here Jezus ook vanuit de hemel op aarde om ons het eeuwige leven te geven.
De Roomse kerk heeft zichzelf met de eucharistieviering de status gegeven dat zij de enige kerk is die volmacht heeft het lichaam van Christus uit te delen. Buiten deze kerk is er geen heil, want dit heil wordt ons alleen in brood en wijn, het lichaam en het bloed van Christus, aangereikt. Wij geloven echter dat we niet door de viering van het avondmaal eeuwig leven ontvangen, maar alleen door het geloof in de Here Jezus en dat brood en wijn niet daadwerkelijk het lichaam en bloed van Christus geworden zijn, maar een symbool hiervan.
Zo kent de Lutherse kerk de consubstantiatieleer, die gebaseerd is op de alomtegenwoordigheid van Christus. Wanneer we bij het avondmaal een stukje brood eten, nemen we Hemzelf tot ons en ontvangen we vergeving van zonden en de gerechtigheid Gods. De Bijbel leert ons echter dat we niet door het avondmaal vergeving van zonden ontvangen, maar door het geloof in de Here Jezus Christus. Het avondmaal is niet heilbrengend, maar een symbool dat spreekt van het verlossingswerk van Christus.
In 2 Samuël 24:15-17 en in 1 Kronieken 21:14-17 lezen we over de straf op Davids zonden, waarmee de pest in Jeruzalem uitbrak. We lezen hier over de engel die verderf bracht en over de engel des Heren. Gaat het hier om één en dezelfde engel of hebben we hier met twee engelen te maken? (J. S. te @)
Antwoord:
Het lijkt mij dat het hier niet om twee engelen gaat. Het is één engel die God uitgezonden heeft om Jeruzalem te slaan met de pest. Deze engel die verderf bracht wordt in Kronieken ook de engel des Heren genoemd, waarmee we in dit geval niet direct moeten denken aan de verschijning van de Here Jezus als de ‘Engel des Heren’ in het Oude Testament, maar veel meer als de engel die de Here gezonden heeft. Toen deze engel met het verderf tot bij de dorsvloer van Arauna gekomen was, zei de Here tegen de engel: “Genoeg”, waarop de plaag voor Jeruzalem ophield en David zijn zonde beleed. God zond maar één engel om Egypte te slaan en één engel om Jeruzalem te slaan.
Wat een macht hebben de engelen die Gods opdracht uit dienen te voeren. Zo lezen we in Openbaring 7:1-3 over de vier engelen die vastgehouden worden tot de tijd dat het oordeel over de wereld zal komen. Het is vreselijk te lezen wat er dan gebeurt, nadat deze engelen losgelaten worden!
Toen David zijn ogen opsloeg, zag hij deze engel tussen hemel en aarde staan, met een getrokken zwaard in zijn hand (1 Kronieken 21:16). Dit zwaard wordt in vers 12 genoemd: ‘Kies drie jaren hongersnood, of drie maanden vluchten voor uw tegenstanders… of drie dagen dat het zwaard des Heren, de pest, in het land heerst en de engel des Heren in het gehele gebied van Israël verderf brengt.’ Met het zwaard des Heren wordt dus de pest bedoeld en de verderfengel wordt in dit vers ook de engel des Heren genoemd. Het lijkt in deze geschiedenis dus om één en dezelfde engel te gaan.
Bij ons in de PKN-gemeente is het de gewoonte om op Goede Vrijdag het ‘Beklag Gods’ te lezen. Ik heb daar grote moeit mee. We zijn toch vrijgesproken van de zonde en in Christus een nieuwe schepping geworden. (D. B. te M.)
Antwoord:
Het ontstaan van het ‘Beklag Gods’ is niet helemaal duidelijk. Sommigen denken dat het al door één van de eerste kerkvaders geschreven is, anderen denken meer aan enkele eeuwen later. Het ‘Beklag Gods’ is nogal antisemitisch van inhoud. Na het lezen van deze woorden ontstonden er vaak pogroms, waarin christenen hun woede op het Joodse volk afreageerden. De inhoud is een vraaggesprek tussen de Here en Zijn volk. Samengevat:
Mijn volk, wat heb Ik u gedaan,
of waarmee heb Ik u bedroefd?
antwoord Mij!
Omdat Ik u uit het land van Egypte heb gevoerd
hebt gij voor uw Verlosser een kruis bereid?
Mijn volk, wat heb Ik u gedaan
of waarmee heb Ik u bedroefd?
antwoordt Mij.
Heilige God
Heilige Sterke
Heilige Onsterfelijke
Ontferm U over mij.
Omdat Ik u gedurende veertig jaar door de woestijn heb geleid, met manna gespijzigd en een heerlijk land binnengeleid, hebt gij voor uw Verlosser een kruis bereid.
Mijn volk, wat heb Ik u gedaan
of waarmee heb Ik u bedroefd?
antwoord Mij
Heilige God
Heilige Sterke
Heilige Onsterfelijke
Ontferm U over mij.
enz…
En zo wordt in het oorspronkelijke ‘Beklag Gods’ het Joodse volk zo’n tien keer achter elkaar aangeklaagd als vijanden en moordenaars van de Verlosser. U kunt op internet de complete tekst van dit ‘Beklag Gods’ lezen. Een tekst die wel waar is, maar veel te eenzijdig belicht wordt. De doodsoorzaak van het sterven van de Messias lag niet in het Joodse volk, maar in ons, omdat wij zondaren waren. God heeft, op een voor ons ondoorgrondelijke wijze, Zijn volk Israël uitgekozen om Zijn heilsplan te volvoeren en daar hoorde ook het sterven van de Here Jezus bij.
Ik kan me goed voorstellen dat u grote moeite heeft met dit ‘Beklag Gods’ in de liturgie van Goede Vrijdag.
Ds. Theo Niemeijer
Wat is het verschil tussen het avondmaal dat wij gewend zijn om te vieren en de eucharistie van de Rooms-katholieke Kerk? (M. R. te R.)
Antwoord:
Het gaat hier om één van de sacramenten van de kerk. De Roomse kerk kent zeven sacramenten; het doopsel, het vormsel, het sacrament van het altaar, de biecht, het oliesel, de priesterwijding en het huwelijk. De Protestante kerk kent maar twee sacramenten: het avondmaal en de doop. Onder sacramenten verstaat men: Genadebemiddelende krachten, waarin tot uitdrukking komt dat men door deze sacramenten ook daadwerkelijk Gods gaven ontvangt.
Zo leert de Roomse kerk dat bij de eucharistie het brood daadwerkelijk in het lichaam van Christus verandert en men met het brood dus daadwerkelijk het lichaam van Christus eet. Zo wordt de wijn ook in het bloed van Christus veranderd en drinkt men bij de eucharistie dus geen wijn, maar het bloed van Christus! Deze leer, ook wel transsubstantiatieleer genoemd, moeten we als Bijbelgetrouwe christenen verwerpen. Wanneer bij elke eucharistieviering het brood in het lichaam van Christus verandert en elke keer weer de wijn in het bloed van Christus verandert, hebben we te maken met het steeds weer opnieuw kruisigen van de Here Jezus. In Hebreeën 9:28 lezen we dat één keer voldoende was: ‘Nadat Hij zich eenmaal geofferd heeft om veler zonden op Zich te nemen...’
Toen de Here Jezus het Avondmaal instelde, was Hij lichamelijk bij Zijn apostelen aanwezig, terwijl Hij hen het brood aanreikte en daarbij zei: ‘Neemt, eet, dit is mijn lichaam’ (Matteüs 26:26). We zien hier niet dat het lichaam van Jezus ineens in brood veranderde, maar dat Hij lichamelijk Zelf aanwezig was. Hij verwees daarbij terug naar Zijn uitspraak in Johannes 6:35 ‘Ik ben het brood des levens, wie tot Mij komt zal nimmermeer hongeren en wie in Mij gelooft zal nimmermeer dorsten.’ Hier zien we dat de Here Jezus Zich in de voorgaande verzen met het manna vergeleek, dat uit de hemel op aarde neerdaalde en aan het volk Israël midden in de woestijn gegeven werd om hen in het leven te behouden. Zo kwam de Here Jezus ook vanuit de hemel op aarde om ons het eeuwige leven te geven.
De Roomse kerk heeft zichzelf met de eucharistieviering de status gegeven dat zij de enige kerk is die volmacht heeft het lichaam van Christus uit te delen. Buiten deze kerk is er geen heil, want dit heil wordt ons alleen in brood en wijn, het lichaam en het bloed van Christus, aangereikt. Wij geloven echter dat we niet door de viering van het avondmaal eeuwig leven ontvangen, maar alleen door het geloof in de Here Jezus en dat brood en wijn niet daadwerkelijk het lichaam en bloed van Christus geworden zijn, maar een symbool hiervan.
Zo kent de Lutherse kerk de consubstantiatieleer, die gebaseerd is op de alomtegenwoordigheid van Christus. Wanneer we bij het avondmaal een stukje brood eten, nemen we Hemzelf tot ons en ontvangen we vergeving van zonden en de gerechtigheid Gods. De Bijbel leert ons echter dat we niet door het avondmaal vergeving van zonden ontvangen, maar door het geloof in de Here Jezus Christus. Het avondmaal is niet heilbrengend, maar een symbool dat spreekt van het verlossingswerk van Christus.
In 2 Samuël 24:15-17 en in 1 Kronieken 21:14-17 lezen we over de straf op Davids zonden, waarmee de pest in Jeruzalem uitbrak. We lezen hier over de engel die verderf bracht en over de engel des Heren. Gaat het hier om één en dezelfde engel of hebben we hier met twee engelen te maken? (J. S. te @)
Antwoord:
Het lijkt mij dat het hier niet om twee engelen gaat. Het is één engel die God uitgezonden heeft om Jeruzalem te slaan met de pest. Deze engel die verderf bracht wordt in Kronieken ook de engel des Heren genoemd, waarmee we in dit geval niet direct moeten denken aan de verschijning van de Here Jezus als de ‘Engel des Heren’ in het Oude Testament, maar veel meer als de engel die de Here gezonden heeft. Toen deze engel met het verderf tot bij de dorsvloer van Arauna gekomen was, zei de Here tegen de engel: “Genoeg”, waarop de plaag voor Jeruzalem ophield en David zijn zonde beleed. God zond maar één engel om Egypte te slaan en één engel om Jeruzalem te slaan.
Wat een macht hebben de engelen die Gods opdracht uit dienen te voeren. Zo lezen we in Openbaring 7:1-3 over de vier engelen die vastgehouden worden tot de tijd dat het oordeel over de wereld zal komen. Het is vreselijk te lezen wat er dan gebeurt, nadat deze engelen losgelaten worden!
Toen David zijn ogen opsloeg, zag hij deze engel tussen hemel en aarde staan, met een getrokken zwaard in zijn hand (1 Kronieken 21:16). Dit zwaard wordt in vers 12 genoemd: ‘Kies drie jaren hongersnood, of drie maanden vluchten voor uw tegenstanders… of drie dagen dat het zwaard des Heren, de pest, in het land heerst en de engel des Heren in het gehele gebied van Israël verderf brengt.’ Met het zwaard des Heren wordt dus de pest bedoeld en de verderfengel wordt in dit vers ook de engel des Heren genoemd. Het lijkt in deze geschiedenis dus om één en dezelfde engel te gaan.
Bij ons in de PKN-gemeente is het de gewoonte om op Goede Vrijdag het ‘Beklag Gods’ te lezen. Ik heb daar grote moeit mee. We zijn toch vrijgesproken van de zonde en in Christus een nieuwe schepping geworden. (D. B. te M.)
Antwoord:
Het ontstaan van het ‘Beklag Gods’ is niet helemaal duidelijk. Sommigen denken dat het al door één van de eerste kerkvaders geschreven is, anderen denken meer aan enkele eeuwen later. Het ‘Beklag Gods’ is nogal antisemitisch van inhoud. Na het lezen van deze woorden ontstonden er vaak pogroms, waarin christenen hun woede op het Joodse volk afreageerden. De inhoud is een vraaggesprek tussen de Here en Zijn volk. Samengevat:
Mijn volk, wat heb Ik u gedaan,
of waarmee heb Ik u bedroefd?
antwoord Mij!
Omdat Ik u uit het land van Egypte heb gevoerd
hebt gij voor uw Verlosser een kruis bereid?
Mijn volk, wat heb Ik u gedaan
of waarmee heb Ik u bedroefd?
antwoordt Mij.
Heilige God
Heilige Sterke
Heilige Onsterfelijke
Ontferm U over mij.
Omdat Ik u gedurende veertig jaar door de woestijn heb geleid, met manna gespijzigd en een heerlijk land binnengeleid, hebt gij voor uw Verlosser een kruis bereid.
Mijn volk, wat heb Ik u gedaan
of waarmee heb Ik u bedroefd?
antwoord Mij
Heilige God
Heilige Sterke
Heilige Onsterfelijke
Ontferm U over mij.
enz…
En zo wordt in het oorspronkelijke ‘Beklag Gods’ het Joodse volk zo’n tien keer achter elkaar aangeklaagd als vijanden en moordenaars van de Verlosser. U kunt op internet de complete tekst van dit ‘Beklag Gods’ lezen. Een tekst die wel waar is, maar veel te eenzijdig belicht wordt. De doodsoorzaak van het sterven van de Messias lag niet in het Joodse volk, maar in ons, omdat wij zondaren waren. God heeft, op een voor ons ondoorgrondelijke wijze, Zijn volk Israël uitgekozen om Zijn heilsplan te volvoeren en daar hoorde ook het sterven van de Here Jezus bij.
Ik kan me goed voorstellen dat u grote moeite heeft met dit ‘Beklag Gods’ in de liturgie van Goede Vrijdag.
Ds. Theo Niemeijer
