‘Volle verzekering…’

Feike ter Velde • 91 - 2015 • Uitgave: 10
Het leven van een onvergetelijke vrouw

Haar liederen zijn bij ons bekender dan zijzelf. Misschien wel door haar bekendste lied: ‘Volle verzeek’ring, Jezus is mijn!’ Ze was een van de bekendste vrouwen in de Verenigde Staten van weleer. Ze was blind vanaf haar eerste levensjaar door een verkeerde medische behandeling van een invallende dokter, die later een kwakzalver bleek te zijn.
Niettemin werd ze voor haar hele omgeving een bemoediging tot op vandaag. Over de hele wereld is ze nog steeds tot zegen door haar prachtige liederen. In vele talen werden ze vertaald en uitgegeven in een groot aantal gezangenbundels. Mag ik u voorstellen: Fanny Crosby.


Frances Jane Crosby – Fanny Crosby – (1820-1915) werd bekend en beroemd om de vele geestelijke liederen die ze schreef en componeerde. Haar teksten spraken en spreken nog steeds tot het hart van wie de liederen zingen.
‘Volle verzeek’ring’ (‘Blessed assurance’, lied nummer 197 uit de bundel van Johannes de Heer) heeft als refrein: ‘Dit is mijn vreugde, altoos te zijn, in mijne Heiland; Jezus is mijn.’ Het refrein onderstreept de boodschap.
Ze schreef ongeveer achtduizend(!) liederen. ‘Geprezen zij God op Zijn heilige troon’ (JdH 854) is bij ons ook heel bekend geworden en nog veel meer. Niet zo heel lang geleden vertaalde de musicus Peter van Essen haar lied ‘Praise Him, praise Him’ met ‘Prijst Hem, prijst Hem’ in de bundel Opwekkingsliederen (442).
Omdat veel muziekuitgevers niet al te vaak haar naam in hun muziekbundels wilden, omdat het aanbod van haar liederen zo groot was, schreef ze vaak onder verschillende pseudoniemen.

‘De wereld zal veel van haar horen’
Fanny werd vooral door haar gelovige grootmoeder opgevoed. Haar vader was gestorven toen Fanny nog in de wieg lag. Haar moeder moest werken om geld bijeen te brengen voor haar gezin. Daarom werd vooral grootmoeder haar opvoedster. Op achtjarige leeftijd schreef Fanny al haar eerste gedicht, waarin ze tot uitdrukking bracht dat ze niet in zelfmedelijden wilde wegzinken omdat ze blind was. Het gedicht begint met haar grote levensgeluk en tevredenheid met alles. Ook begon ze al jong met het uit het hoofd leren van hele hoofdstukken uit de Bijbel, soms vijf hoofdstukken per week. In haar tienerjaren kon ze de Pentateuch, dat zijn de eerste vijf boeken van de Bijbel, de Evangeliën, de Spreuken en Hooglied helemaal uit haar hoofd opzeggen. Op vijftienjarige leeftijd had moeder genoeg geld verdiend om de kosten van een blindeninstituut in New York te betalen. Drieëntwintig jaar is Fanny daar gebleven: twaalf jaar als student en elf jaar als lerares. Haar gedichten werden overal beroemd en geprezen. Een hersenwetenschapper uit die tijd voorspelde haar een grote toekomst en zei: “De wereld zal nog veel van haar horen.”
En dat klopte. Ze was drieëntwintig jaar toen ze het Amerikaanse Congres toesprak om daarna met tal van presidenten een vriendschappelijke relatie op te bouwen.

Veilig in Jezus’ armen
In 1858 trouwde Fanny met een andere bewoner van het blindeninstituut, die een hele goede organist was. Hij zette gedichten van zijn vrouw op muziek. Ook Fanny zelf zette liederen op muziek, want ze was een hele goede pianiste en harpiste, maar speelde ook gitaar en andere instrumenten. Veel musici bezochten haar met het verzoek teksten te schrijven, of haar reeds bestaande gedichten te mogen gebruiken voor het uitvoeren van concerten. De beroemde Amerikaanse musicus William Doane bezocht haar op een dag volkomen onverwacht, omdat hij diep onder de indruk was gekomen van haar poëzie. De naam van deze musicus en componist komt in heel veel Amerikaanse gezangenbundels voor. En gelukkig ook in de bundel van Johannes de Heer.
William Doane was die keer op weg naar een Bijbelconferentie en moest met de trein mee. Hij had ongeveer een half uur de tijd. Voor Fanny speelde hij zijn compositie en vroeg haar daarop een tekst te schrijven. Ze ging er voor zitten en zei: “Ik hoor in je muziek ‘Safe in the arms of Jesus’ (Veilig in Jezus’ armen)”. Ze gaf hem na twintig minuten de tekst en zei: “Haast je nu maar naar de trein en lees dan maar de tekst.” Dit lied werd wereldwijd een van haar beroemdste liederen: Bij ons: ‘Veilig in Jezus’ armen’ (JdH 523). William Doane zou heel wat van haar gedichten op muziek zetten. Ze gingen de hele wereld over en worden tot op vandaag overal in evangelische kringen gezongen.

Het hart van mensen raken
Voor haar uitgever moest ze drie gedichten per week schrijven, maar meestal schreef ze er zes of zeven per week, voor een dollar per stuk. Veel gedichten kregen al direct grote bekendheid. ‘All the way my Savior leads me’ – Al de weg (behoort eigenlijk Heel de weg… te zijn) leidt mij mijn Heiland (JdH 5) en: ‘Pass me not, o Gentle Savior’ – Ga mij niet voorbij, o Heiland (JdH 121).
Fanny Crosby gaf de voorkeur aan eenvoudige teksten en toegankelijk melodieën, zodat ze vooral ook voor evangelisatie-doeleinden gebruikt konden worden. Ze moesten het hart van mensen raken.
Vlak voor haar dood – vijfennegentig jaar oud – schreef ze: ‘You will reach the river brink, some sweet day!’ – Je zult de oever van de rivier bereiken, doelende op de hemel. Ze zei een keer, stralend van blijdschap, tegen vrienden: “Als ik later in de hemel kom en ik kan zien, dan zie ik als eerste het gelaat van mijn Heiland.” Ze kreeg als populaire titel in Amerika: America’s Hymn Queen – Amerika’s Koningin van het geestelijke lied.
Onder de machtige prediking van Dwight L. Moody brak op een dag een opwekking uit. Fanny was onder de duizenden aanwezigen en merkte overal beweging in de mensenmassa. Er was grote verbrokenheid, belijdenis van zonden en er waren veel tranen bij de aanwezigen. In die heilige momenten schreef ze een gedicht, dat later tot een lied werd en dat vandaag nog steeds over de hele wereld wordt gezongen: ‘Pass me not o Gentle Savior’ – Gij mij niet voorbij, o Heiland, ga mij niet voorbij. Wijl gij anderen zegent, Heiland, zegen nu ook mij.
Ze was vaak bij evangelisatiewerk betrokken in de arme wijken van New York, vooral onder de alcoholisten. Ze zei: “Je kunt een mens niet redden door hem op zijn zonden te wijzen. Die kent hij wel. Vertel hem dat er vergeving is bij een liefdevolle God. Win zijn vertrouwen en overtuig hem ervan dat je in hem gelooft, dat hij er mag zijn en dat er een toekomst voor hem is. Geef hem nooit op.”

Fanny Crosby zag haar Heiland in het gelaat op de dag dat ze stierf, na een vruchtbaar leven. Haar getuigenis klinkt nog elke dag:

Volle verzeek’ring, Jezus is mijn!
Wat schenkt dat rust aan ’t volgzaam gemoed;
In Hem zal ‘k zalig, zalig steeds zijn.
Wedergeboren door Jezus’ bloed.
Dit is mijn vreugde, altoos te zijn.
In mijne Heiland, Jezus is mijn!


Feike ter Velde