Vergeving in het huwelijk

Martin Penning • 95 - 2019 • Uitgave: 5
Jaap en Marie zijn 5 jaar getrouwd. Jaap is brandweerman en Marie werkt parttime als verpleegkundige in het ziekenhuis. In hun huwelijk komt Marie er al snel achter dat Jaap pornoverslaafd is. Marie voelt zich als vrouw afgewezen en twijfelt aan alles. Zelfs aan een goede afloop van hun nog zo korte huwelijk.

Jaap doet er nogal luchtig over want in zijn ‘mannenwereld’ is het heel gewoon. Jaap komt echter op een dag tot geloof en Marie ziet hem veranderen. Jaap heeft spijt van zijn verleden en ze proberen hun leventje samen weer op te pakken. Maar van binnen is er bij Marie iets geknapt en hun huwelijk is niet geworden van dat wat ze er samen van verwacht hadden.
Hoewel we als gelovigen het woord ‘vergeving’ zeer regelmatig horen in de gemeente, is vergeving geven en aanvaarden een diep proces in ons leven. Vergeving bestaat uit twee richtingen: een verticale en een horizontale dimensie. Er is vergeving tussen God en mens nodig, maar mensen onderling hebben ook vergeving nodig. Relaties zonder vergeving houden niet stand en gemeenschappen zonder vergeving zullen scheuren. In verstoorde relaties kan alleen vergeving herstellen.

Verstoorde relatie
Vanaf de zondeval is er behoefte aan vergeving. Vergeving werkt herstellend. Allereerst herstelt het de breuk tussen God en mens en daarnaast herstelt het de relatie tussen mensen. Door de vergeving komt de mens tot zijn bestemming en is de onderlinge verhouding tussen mensen hersteld. Ook christenen worstelen met verstoorde onderlinge relaties. Juist daar waar Gods liefde zich ten volle zou moeten laten gelden, in christelijke huwelijken, vriendschappen en gemeenten kunnen relaties ook het meest beschadigen.
In het huwelijk van Jaap en Marie is er verwijdering en een onveilige situatie ontstaan, waardoor zij samen door een dal van diepe duisternis worden geleid. Een verstoorde relatie is een bodem voor vele problematieken: afwijzing, zelfbeklag, bitterheid en boosheid en kan gepaard gaan met lichamelijke klachten. Jaap probeert zijn best te doen om het Marie naar de zin te maken, maar het werkt niet. In haar hart verwijt Marie, Jaap van alles en worstelt zij met wie ze zelf mag zijn. Beiden ervaren dat er een muur tussen hen in is komen te staan en ze ontmoeten elkaar niet meer van hart tot hart.

De oplossing
De oplossing begint door te onderkennen dat een verstoorde relatie zonde is. ‘Als er immers onder u afgunst is en ruzie en tweedracht, bent u dan niet vleselijk en wandelt u dan niet naar de mens’ (1 Korinthe 3:3). Gebrek aan eensgezindheid zet een relatie onder druk, maakt een relatie zelfs onveilig en kan uitlopen in ruzie en twist. De psychologie heeft hier allerlei mooie termen voor, zoals: communicatieproblemen, persoonlijkheidsconflicten, sociaal onvermogen. Maar voor God is het zonde. Als een verstoorde relatie zonde is, dan is er ook een oplossing. God heeft namelijk voor een oplossing gezorgd voor het zondeprobleem. De muur die scheiding brengt tussen mensen, kan alleen geslecht worden door vergeving. Vergeving werkt genezend en kan de relatie een nieuw fundament geven, waar verder op gebouwd kan worden.
In de situatie van Jaap en Marie zullen ze beiden tot de erkenning moeten komen dat ze in zonde leven. Jaap zal moeten inzien hoe zijn pornoverslaving een zondig patroon was in zijn leven en hoe het Marie, om wie zij is als vrouw, heeft beschadigd. Marie heeft na de bekering van Jaap niet gezocht naar oplossingen, maar is als slachtoffer gaan handelen en is haar man alleen maar gaan beschuldigen en afwijzen. Dit is een zondig patroon in het leven van Marie wat zij moet leren afleggen. Zowel Jaap als Marie moeten komen tot schuldbelijdenis: “Ik heb dit tegen jou gedaan. Ik heb gezondigd tegen God en tegen jou.” Door de schuldbelijdenis is er ruimte om te komen tot vergeving. Vergeving schenken vraagt dat je bereid bent het oordeel dat je hart over de ander heeft, los te laten. Een nieuw begin is dan mogelijk.

Spreken uit liefde
Marie zal met een juiste houding haar man moeten benaderen. Ze zal in liefde Jaap moeten laten zien wat de afgelopen periode met haar heeft gedaan. Een basisvoorwaarde voor dit gesprek is zelfbeheersing. ’Er zijn er die als met dolksteken praten, ondoordacht, maar de tong van de wijzen betekent genezing’ (Spreuken 12:18). In liefde zal ze waarheid en de wonden op haar ziel aan haar man moeten meedelen. Communicatie vereist openheid van beide kanten. In die openheid zal je je moeten afvragen wat je wil zeggen, of dit het geschikte moment is, of het de juiste woorden zijn. Je zult biddend dit gesprek in moeten gaan om een juiste geestelijke houding te hebben. Het is voor Marie een uitdaging om uit haar patroon te komen en Jaap niet als schuldige neer te zetten die moet boeten. Het doel van het gesprek is om elkaar in het licht van Christus te ontmoeten.

Tot inkeer komen
Jaap is zich bewust dat zijn handelen de oorzaak is van de verstoorde relatie. Hij beseft zich ook dat de verhouding niet is zoals deze hoort te zijn. Hij heeft iets gedaan waar hij Marie mee gekwetst heeft en zij neemt hem dat kwalijk. Allereerst moet Jaap tot inkeer komen dat dat wat hij gedaan heeft, zonde is en dat hij daarmee Marie tot diep in haar ziel heeft geraakt. Dat is de eerste stap tot verzoening. Voordat hij in gesprek met Marie gaat moet hij tot zichzelf komen. Er moet een ommekeer komen in zijn denken. Hij moet de situatie vanuit een nieuw perspectief leren bezien. In plaats van dat hij zichzelf als de ex-pornoverslaafde ziet, zal hij moeten leren om in de huid van Marie te kruipen en gaan inzien wat het met haar heeft gedaan.
Jaap zal op het punt moeten komen dat hij gaat beseffen dat zijn verslaving verwoestend heeft gewerkt. Ten eerste ten opzichte van God, ten tweede ten opzichte van zichzelf en ten derde ook ten opzichte van zijn vrouw. Daar zal hij oprecht berouw voor moeten tonen. Berouw gaat verder dan ‘sorry’. Berouw is een doorleefd geestelijk inzicht dat tot zondebelijdenis en gedragsverandering leidt. Berouw vanuit het hart heeft tot gevolg dat het ontstane schade wil herstellen. Als Jaap tot inkeer komt, wil hij zijn relatie met de Heere verdiepen en het gebroken hart van zijn vrouw leren verstaan. Hij wil niets liever dan zichzelf en haar meenemen naar het licht van Christus, omdat hij inziet dat daar herstel voor beide gebroken harten te vinden is.

Verzoening
Als bovenstaande een feit is dan is de weg open voor Jaap en Marie om te gaan werken aan verzoening. Verzoening bouwt de vernieuwde relatie op. Dit heeft tijd nodig. De pijn van het verleden verdwijnt niet door het besluit te vergeven. De vergeving is gedaan, maar het moet z’n uitwerking in de praktijk nog krijgen. Er staat een punt achter dat wat er gebeurd is, maar er moeten nog positieve zaken voor in de plaats komen. Er is tijd nodig om emotioneel de nabijheid van de ander als veilig te ervaren.
In dit proces van vergeving en verzoening kan de pijn met een bepaalde regelmaat terugkomen. Maar telkens als het verleden opdoemt, kunnen ze terug gaan naar de hemelse Vader. Ze mogen weten dat ze elkaar vergeven hebben en ook vergeven zijn. In de tijd leren ze zich niet te laten leiden door negatieve zaken uit het verleden, maar te worden vernieuwd in hun denken onder de leiding van de Heilige Geest. God komt hen daarin tegemoet en in de pijn zal Hij hen vertroosten. Ze mogen leren om voor elkaar te danken, er voor elkaar te zijn en elkaar van hart tot hart te leren kennen. God wil hen zegenen op de weg naar herstel.

Door het afleggen van zondige gewoonten en het aandoen van waarheden uit Gods Woord, worden negatieve ervaringen vervangen door positieve. Wat verstoord is, mag een kans krijgen om te helen en de verbandtrommel is Gods Woord. Jaap en Marie zullen elkaar de tijd moeten gunnen van vergeving en verzoening. Patronen die in vijf jaar zijn ontstaan zullen niet zomaar veranderen. Door samen dicht bij de Bron te leven met Gods Woord als norm, is helend voor hun huwelijk. De verplichting de ander lief te hebben, trouw te zijn en te vergeven is daarin een goddelijk principe dat zegen zal voortbrengen.

Martin Penning

Geïnspireerd vanuit ‘Vergeving wat en hoe?’ Walter Barrett & Jef De Vriese