Op de eerste rij terwijl God werkt

Je bent gelukkig getrouwd en plotseling kom je erachter dat je partner je bedriegt met een ander. Je wereld stort in en je huwelijk lijkt ten einde. Maar dat hoeft niet volgens Jef: “Ik herinner me een huwelijk dat helemaal kapot leek na overspel. Maar tussen de puinhopen van hun huwelijk gingen beide partners bij zichzelf en bij God te rade waarom dit was gebeurd. De een vroeg zich af waarom hij zijn geluk ergens anders was gaan zoeken. De ander dacht: Mij is onrecht aangedaan, maar wat heb ik gemist dat hij het ergens anders ging zoeken? Misschien heeft mijn hart ook vernieuwing nodig. Door dit proces veranderden ze allebei en kwam er groei in hun relatie, in plaats van dat die kapotging. Er kwam vergeving, verzoening en echt herstel tot stand. God gebruikt vaak zonde en gebrokenheid om groei te bewerken. Het is waardevol om als CPC mee te werken aan deze groei.”

Hulpverlening
Jef groeide op in België in een katholiek gezin en wilde graag pastoor worden. In de kerk vond hij godsdienstige regels en rituelen in een mystiek jasje, maar geen relatie met God, geen geestelijke diepgang, geen verandering. Bij zijn studentenvereniging leerde hij de Bijbel kennen en kwam hij tot persoonlijk geloof in de Heere Jezus. Na zijn afstuderen als klinisch psycholoog vroeg Jef zich af hoe hij mensen geestelijke hulp kon bieden vanuit Bijbels perspectief. Christelijke hulpverlening stond nog in de kinderschoenen. Tijdens zijn zoektocht kwam hij in Nederland terecht bij stichting Ontwikkeling Evangelische Hulpverlening, waar mensen zoals Jay Adams hun kennis deelden over hulpverlening op Bijbelse grondslag. Geïnspireerd ging hij terug naar België. Omdat daar de protestantse beweging vele malen kleiner was, konden de kleine kerken geen eigen voorganger betalen, laat staan dat ze pastoraat konden financieren. Hij besloot daarom om in 1982 een eigen praktijk te starten om kerken te helpen hulpverlening en geloof samen te brengen. Het CPC was geboren.  

Ontwikkeling
Jef: “Naast hulpverlening in Nederland en België werd onderwijs over pastoraat een groot deel van het werk en ging het CPC boeken uitgeven, evenals het magazine Metamorfose. Op die manier konden we veel meer mensen bereiken en toerusten. Het onderwijs ontwikkelde ik samen met Walter Barrett bij de Evangelische Theologische Faculteit (toen nog Bijbelinstituut België) in Heverlee, waar het CPC onderdeel van werd. Eerst boden we onderwijs aan in België, maar vanaf 1984 vulden we dit gat in de markt ook in Nederland. In de jaren die volgden vergrootten we ons bereik en doelgroep door samen te werken met onder andere Stichting Chris, De Hoop ggz en Hebron Missie.”  

Bijbelse principes
“De pastorale hulp die wij bieden is in veel opzichten gelijk aan seculiere hulpverlening maar ook wezenlijk anders. Zo kwam er bijvoorbeeld een vrouw op ons pad die een fobie had voor spinnen. Haar angst zorgde ervoor dat ze alle kiertjes in huis dichtplakte met tape en dat ze haar kinderen niet meer in bad durfde te doen. Bij de ggz zou deze vrouw behandeld worden door middel van cognitieve gedragstherapie, waarin ze andere gedachten over spinnen zou leren. Bijvoorbeeld: Spinnen zijn wel eng, maar in Nederland niet gevaarlijk. Tijdens exposure-oefeningen zou de vrouw ook blootgesteld worden aan plaatjes van spinnen, of zelfs aan echte spinnen om haar angst te overwinnen. Dit zijn wetenschappelijk bewezen methodes, die in veel gevallen goed werken.
Ook wij werken wel met deze methodes, maar met de Bijbel als basis. Als mensen worstelen met angst gaan we uit van het Bijbelse principe dat volmaakte liefde angst uitdrijft. In de gesprekken met de vrouw met de spinnenfobie hebben we het nauwelijks over spinnen gehad. We hielpen om haar focus te verleggen van angst en zelfbescherming naar liefde en de zorg voor haar kinderen. Tijdens de gesprekken leerde ze haar veiligheid te zoeken bij God en zich over te geven aan Hem. Daardoor verdween niet alleen haar angst voor spinnen. Haar hart veranderde en dat had effect op alle aspecten van haar leven. Het is prachtig om God zo aan het werk te zien in levens en te merken dat Zijn Geest levens verandert. Ik zit op de eerste rij terwijl God werkt.”  

Veranderingen
Dit samenwerken met Gods Geest doet Jef nu bijna veertig jaar, voor een achterban die bestaat uit mensen uit reformatorische kerken tot pinkstergemeentes en alles daartussenin. Het CPC biedt hulp bij depressie, relatieproblemen, angst en psychiatrische problematiek. In vier decennia is de wereld veranderd. Jef: “Het leven is ingewikkelder geworden. Toen ik begon was echtscheiding een uitzondering. Nu komen we dit dagelijks tegen en zelfs tweede en derde relaties die stuklopen. De problemen zijn acuter en complexer. Tegelijk is het Bijbels fundament van de meeste christenen verzwakt. Bijbels-theologische kaders vallen weg en mensen halen kennis uit boeken en van internet. Ze creëren hun eigen individuele theologie en selecteren wat past bij hun karakter en interesse. Geloven is minder gericht op waarheid en veel meer op beleving, gevoel en ervaringen.

Dit lijkt vrijheid te geven, maar biedt tevens een labiel fundament. Ik zie mensen die oprecht zoeken naar God, maar geen geestelijk thuis vinden. Kerken en mensen worstelen met hun identiteit. Wat is waar en wat niet? Waar leven we voor? Het is onduidelijk. Dat zet mensen geestelijk in de kou. Daar kan ik ‘s nachts van wakker liggen.”  

Balans
“Bij het CPC willen we graag terug naar de basis: De Bijbel, het geschreven Woord, dat is de waarheid, het kompas waarop we varen. Gods Geest voert ons steeds terug naar dat Woord. Jaren geleden kreeg ik de diagnose leukemie. Vol vragen liep ik de consultatieruimte van de dokter uit, richting de uitgang van ziekenhuis. Ineens kreeg ik een tekst in mijn gedachten: <I>‘Wees niet bevreesd voor hen die het lichaam kunnen doden, maar wees veeleer bevreesd voor Hem Die zowel ziel als lichaam te gronde kan richten in de hel’<P> (Mattheüs 10:28). De Heilige Geest liet mij hiermee weten dat ik niet bang moest zijn voor deze ziekte, maar mij moest richten op God. Hij kon mij bemoedigen met deze tekst, omdat ik Zijn Woord kende. Maar ook je persoonlijke relatie met God doet ertoe. Zo krijg ik bijvoorbeeld op momenten de overtuiging dat ik moet spreken, of dat ik juist moet zwijgen. Ik ervaar dat die overtuiging van God komt. Ik kan dat niet bewijzen, maar het is een innerlijke zekerheid.”  

Toekomst
Veertig jaar CPC wordt op 10 september gevierd in Amerongen en op 17 september in Heverlee, met dankdiensten en ontmoetingsmomenten. Ook worden er twee boeken uitgegeven: Gods oplossing voor levensproblemen en Veilig landen. Dit laatste boek van Dirk Lemmens gaat over pensioen en ouderdom. Jef: “Mijn eigen pensioen komt eraan. Ik ben nu bezig om mijn kennis over te dragen aan de mensen die mijn taken gaan overnemen. Voor de toekomst hebben we ingezet op digitale middelen.

Zo geven we delen van ons onderwijs online via een e-learningplatform en hebben we de CPC-app ontwikkeld, waarop we informatie, een Bijbels dagboek, audio, video en ons blad Metamorfose gratis aanbieden. Materiaal van eerdere jaren is hier ook terug te vinden. Met deze app hopen we een jonger en breder publiek te bereiken. Eenmaal met pensioen ga ik geen schelpjes rapen. Ik wil graag de volgende generatie coachen, zodat ons goede werk door kan gaan.”  

Levensveranderd
“De afgelopen veertig jaar mocht ik vaak getuige zijn van levensverandering bij mensen. Dat geldt ook voor mezelf. Ik ben nog steeds ziek, maar ik ben niet achteruitgegaan. De prognose was dat ik tien jaar zonder behandeling zou kunnen. Die tijd is nu voorbij. Ik hoop op nog tien zulke jaren, maar het kan ook heel snel gaan ineens. Ik wil heel graag beter worden, maar als ik moet kiezen tussen ziek blijven, of vandaag genezen en alles inleveren wat ik de afgelopen jaren heb geleerd, dan is mijn keuze: ziek blijven. Want ik ben veranderd. Ik ben gevoeliger geworden voor noden van anderen, ik ben meer empathisch en geduldiger. De focus van mijn leven is nog meer komen te liggen op wat echt belangrijk is: bidden en mensen helpen. Ik weet nu op gevoelsniveau wat ziekte voor mensen betekent. Ik geniet van elke dag en ben God dankbaar dat ik mag uitdelen aan andere gebroken mensen. Ik vertrouw op Hem. Want wat er ook gebeurt, bevrijding komt er. We zijn bevrijd, we worden bevrijd en we zullen bevrijd zijn.”  

Albert Tolsma