Van de redactie - jrg. 77-18
Feike ter Velde • 77 - 2001/02 • Uitgave: 18
De Verlichting van de 18e eeuw heeft in Europa een geweldige ommekeer gebracht. Het ontstond in Engeland en breidde zich uit naar Frankrijk en dra naar de hele intellectuele wereld van Europa. Het is de filosofie van de menselijke rede, het menselijk verstand. Ze pretendeerde de mens te bevrijden van de totalitaire macht van de kerk, die met haar religieuze autoriteit het onafhankelijk denken van de mens onmogelijk maakte. De kerk was onverdraagzaam tegen elk andersdenkend mens en legde de samenleving op zich te onderwerpen aan de traditie en aan de macht van de heersende vorsten. We kunnen gerust spreken van een der meest ingrijpende revoluties in Europa, die, gezien de politieke en maatschappelijke situatie van toen, ook niet kon uitblijven. De gevolgen waren enorm en desastreus.
Uit de Verlichting kwam de Franse revolutie voort, waarbij zelfs door de straten van Parijs de godin van de menselijke rede werd rondgedragen als hoogste macht. Het menselijk verstand, de mens zelf, als enige norm. In de 18e eeuw wordt de autonome mens geboren, die zichzelf tot norm en wet was. Socialisme en liberalisme zijn de vruchten van deze revolutie.
Daarmee ontstaat het denken, dat er buiten het 'hier en nu', buiten de zichtbare en tastbare werkelijkheid, niets is. Er is geen belangstelling meer voor de dingen van de menselijke geest of voor enige 'werkelijkheid overstijgende' religie - het 'transcendente'. Dat zijn slechts fantasieën van simpele mensen en behoort tot de wereld van het bijgeloof. In de wereld van de wetenschap is het 'empirisme' - de opvatting dat de menselijke waarneming de enige bron van alle kennis is - heilig. Dat denken beheerst ook de universitaire theologie in ons land, waardoor de vrijzinnigheid snel kon doordringen in de kerk met alle gevolgen van dien.
De moderne mens kan niet leven in een gesloten wereldsysteem en een leeg heelal. Vandaag grijpen mensen bijna massaal naar andere geestelijke bronnen: occultisme en bijgeloof. Kinderen wordt op de lagere school soms al geleerd hoe ze in contact kunnen komen met 'het hogere' en met zoiets als hun 'geleidegeest'. Reiki - een populaire occulte stroming - leert mensen hoe ze in aanraking kunnen komen met de 'universele krachten' van de natuur, die helpen om ziekten en kwalen te doen genezen. Al jaren lang kennen we de fenomenen van yoga en transcendente meditatie, waarbij de geest van de mens in contact treedt met de geesten van het universum. Kortom: de moderne mens op zoek naar houvast, kracht en genezing buiten de zichtbare en tastbare werkelijkheid.
Die onzichtbare werkelijkheid kan niet straffeloos worden ontkend, omdat ze er is. De Verlichting van de 18- eeuw heeft dan ook geen oplossing gebracht voor de zoekende mensheid, maar die eerder op het spoor gezet naar de afgrond. Want Gods Woord spreekt ons van die onzichtbare, transcendente werkelijkheid. Er is de wereld van het licht, van God en van de hemel, maar er is ook de wereld van de duisternis, van de duivel en de demonen. Contact met die duistere wereld van de geesten wordt ons in de Schrift streng verboden. Contact met de geesten van doden, die in werkelijkheid een contact wordt met demonen en geesten uit de onderwereld, wordt ons niet toegestaan. Dat zou betekenen een verbond met de vorst der duisternis. Het einde van die weg is de dood, niet zelden door zelfmoord in leegheid en wanhoop.
De prediking van Gods Woord - met ook de heldere heenwijzing naar de wederkomst van Christus - is het enige antwoord op deze 'geest van de tijd' die onze samenleving beheerst.
Namens de redactie
FtV
Uit de Verlichting kwam de Franse revolutie voort, waarbij zelfs door de straten van Parijs de godin van de menselijke rede werd rondgedragen als hoogste macht. Het menselijk verstand, de mens zelf, als enige norm. In de 18e eeuw wordt de autonome mens geboren, die zichzelf tot norm en wet was. Socialisme en liberalisme zijn de vruchten van deze revolutie.
Daarmee ontstaat het denken, dat er buiten het 'hier en nu', buiten de zichtbare en tastbare werkelijkheid, niets is. Er is geen belangstelling meer voor de dingen van de menselijke geest of voor enige 'werkelijkheid overstijgende' religie - het 'transcendente'. Dat zijn slechts fantasieën van simpele mensen en behoort tot de wereld van het bijgeloof. In de wereld van de wetenschap is het 'empirisme' - de opvatting dat de menselijke waarneming de enige bron van alle kennis is - heilig. Dat denken beheerst ook de universitaire theologie in ons land, waardoor de vrijzinnigheid snel kon doordringen in de kerk met alle gevolgen van dien.
De moderne mens kan niet leven in een gesloten wereldsysteem en een leeg heelal. Vandaag grijpen mensen bijna massaal naar andere geestelijke bronnen: occultisme en bijgeloof. Kinderen wordt op de lagere school soms al geleerd hoe ze in contact kunnen komen met 'het hogere' en met zoiets als hun 'geleidegeest'. Reiki - een populaire occulte stroming - leert mensen hoe ze in aanraking kunnen komen met de 'universele krachten' van de natuur, die helpen om ziekten en kwalen te doen genezen. Al jaren lang kennen we de fenomenen van yoga en transcendente meditatie, waarbij de geest van de mens in contact treedt met de geesten van het universum. Kortom: de moderne mens op zoek naar houvast, kracht en genezing buiten de zichtbare en tastbare werkelijkheid.
Die onzichtbare werkelijkheid kan niet straffeloos worden ontkend, omdat ze er is. De Verlichting van de 18- eeuw heeft dan ook geen oplossing gebracht voor de zoekende mensheid, maar die eerder op het spoor gezet naar de afgrond. Want Gods Woord spreekt ons van die onzichtbare, transcendente werkelijkheid. Er is de wereld van het licht, van God en van de hemel, maar er is ook de wereld van de duisternis, van de duivel en de demonen. Contact met die duistere wereld van de geesten wordt ons in de Schrift streng verboden. Contact met de geesten van doden, die in werkelijkheid een contact wordt met demonen en geesten uit de onderwereld, wordt ons niet toegestaan. Dat zou betekenen een verbond met de vorst der duisternis. Het einde van die weg is de dood, niet zelden door zelfmoord in leegheid en wanhoop.
De prediking van Gods Woord - met ook de heldere heenwijzing naar de wederkomst van Christus - is het enige antwoord op deze 'geest van de tijd' die onze samenleving beheerst.
Namens de redactie
FtV
