Van de Nijl tot de Eufraat

Feike ter Velde • 75 - 1999/2000 • Uitgave: 1
Berichten uit het Midden-Oosten

Het Internationale Monetaire Fonds zegt dat de Israëlische economie het beter doet dan Israël zelf denkt. Het slechte nieuws is dat het IMF verwacht dat de werkloosheid het komende jaar zal toenemen. Afgelopen jaar groeide de economie met slechts twee procent. Het IMF verwacht dat daar dit jaar al verbetering in komt en dat vanaf volgend jaar de economie weer flink gaat groeien. Er zijn echter onzekerheden, aldus het IMF Niet duidelijk is hoe de verkiezingen zullen lopen en hoe het vredesproces daarna weer wordt opgepakt.

Bashir Assad, de 34-jarige zoon van de Syrische president Assad, wordt steeds belangrijker in zijn land. Onlangs al werd hij bevorderd tot kolonel in het leger, maar nu leidt hij ook de Syrische belangen in Libanon. Bovendien bezocht hij de nieuwe koning Abdullah in Jordanië. Hij heeft een zeldzaam interview gegeven en de Syrische televisie is begonnen met het uitzenden van liederen waarin Bashir wordt geprezen. De zoon wordt zo klaargemaakt voor overname van het leiderschap van zijn vader. Hafez Assad is dit jaar weliswaar opnieuw gekozen voor een zevenjarige periode als president, maar hij wordt dit jaar 69. Zijn gezondheid houdt niet altijd over. Assads oudste zoon, Basal, was eigenlijk voorbestemd om zijn vader op te volgen, maar hij overleed een aantal jaren geleden als gevolg van een auto-ongeluk.

Jordanië heeft weer een ambassade in Koeweit. De ambassade was gesloten sinds de Golfoorlog toen Jordanië de zijde had gekozen voor Irak in het conflict met Koeweit. In 1996 al werd een begin gemaakt met het aanhalen van de contacten. Ruim 300.000 Jordaanse gastarbeiders werden na de Golfoorlog uit Koeweit gezet. Velen van hen leven in armoede in Jordanië. Jordanië hoopt nu dat de deur voor die arbeiders weer wordt opengezet.

Abd al-Rahman Zu'abi is de eerste Arabische rechter in Israëls hooggerechtshof. Niet eerder in het bestaan van de staat Israël heeft een Arabische inwoner van het land een zo hoge juridische functie gekregen. Zuabi was lid van het juridisch comité dat in 1994 de massamoord door Baruch Gold stem onderzocht. Hij is plaatsvervangend president van de rechtbank in Nazareth. De 66-jarige rechter heeft een benoeming voor negen maanden gekregen in het hooggerechtshof.

De Israëlische elektriciteitsmaatschappij gaat met behulp van zon- en windenergie zeewater ontzilten. In kibbutz Ma'agen Michael is een faciliteit geopend die drie tot vier kubieke meter drinkwater in twee dagen kan produceren. Dat water is voldoende voor vijftig mensen. Het project kost 240.000 gulden. De helft wordt betaald door de Europese Unie. Het systeem is speciaal ontwikkeld om drinkwater te produceren in gebieden waar weinig mogelijkheden zijn tot aansluiting op een modern elektriciteitsnet, zoals in Afrika.

Israëls nationale holocaust monument 'Yad Vashem' mag van de gemeente Jeruzalem verder uitbreiden. Volgens het plan zal het huidige terrein groter worden en zullen er verschillende nieuwe gebouwen worden neergezet.

Israël zal als waarnemer toezien op de komende parlementsverkiezingen in Estland. Voor het eerst zullen Israëli's deelnemen aan het waarnemerskorps van de OVSE, de organisatie voor veiligheid en samenwerking in Europa. De OVSL had een aantal landen rond het Middellandse Zee gebied gevraagd waarnemers beschikbaar te stellen. De andere landen waren Egypte, Marokko, Algerije, Tunesië en Jordanië.

Een team van Jordaanse, Palestijnse, Israëlische en Amerikaanse academici hebben na twee jaar samenwerking op het gebied van water een eerste rapport gepubliceerd. De deskundigen stellen onder meer voor om grotere waterreservoirs aan te leggen en om de distributiekanalen van water te verbeteren. Volgens het team is het nu niet nodig om grote hoeveelheden zeewater te ontzilten. Dat laatste punt wordt door veel Israëlische wetenschappers bestreden. Volgens de Israëlische hoogleraar Salbsky moet daar onmiddellijk mee begonnen worden. De deskundigen werkten met elkaar samen onder het mom van "wetenschap en water hebben geen grenzen".

Turkije zal Israël helpen in verbetering van de contacten met Tunesië en Qatar. Dat is besloten na gesprekken in Ankara tussen hoge officials uit beide landen. Tunesië heeft het afgelopen jaar een medewerker teruggeroepen uit Tel Aviv die als een soort verbindingsman wat diplomatieke contacten onderhield. Qatar zou een commercieel kantoor opzetten in Israël, maar besloot dat na de verkiezingen in 1996 niet te doen. Turkije, dat goede banden heeft met Israël, zal proberen te bemiddelen.

De Verenigde Staten vrezen dat Irak pogingen zal doen het nieuwe regime in Jordanië te ondermijnen. Volgens Amerikaanse bronnen leven er zo'n 100.000 Iraki's in Jordanië, waaronder sympathisanten van de Ba'ath partij van Saddam Hussein. Het is mogelijk, aldus dezelfde bronnen, dat Irakese agenten onrust gaan stoken, voornamelijk onder de Palestijnen die een meerderheid vormen van de bevolking.

Beverly Hills in het Judea gebergte. Een Amerikaanse zakenman zegt dat hij het voor elkaar heeft om een buurt te bouwen voor rijke, orthodoxe Amerikaanse Joden. Jake Leibowitz is acht jaar bezig geweest met de plannen, maar de huizen ten zuidwesten van Jeruzalem kunnen bijna worden gebouwd. De gemeenschap zal een uitgebreide beveiliging krijgen met een systeem waarbij de bewoners alleen de buurt in en uit kunnen met elektronische pasjes. Er zal een country club worden gevestigd met zwembaden, tennisbanen en fietspaden. In het tijdschrift The Jerusalem Report zegt Leibowitz dat hij acht jaar geleden het idee kreeg om deze luxe buurt te bouwen om op die manier Amerikaanse Joden te bewegen naar Israël te komen. Honderden families hebben al getekend: 'Amerikaanse Joden komen alleen hierheen als zij de gemeenschap waarin ze wonen met alle comfort van dien kunnen kopiëren. Je kunt een vis niet vangen en in een aquarium kopen. Je moet een nieuwe omgeving voorzichtig introduceren".

Tuberculose is het afgelopen jaar in Israël sterk toegenomen. Het aantal patiënten staat op 619, een toename van 47 procent in vergelijking met 1997. Een woordvoerder van de Wereld Gezondheidsorganisatie zei in het Israëlische dagblad Ha'aretz dat een verdere verspreiding van de ziekte het gevolg is van de massa-immigratie uit de voormalige Sovjet-Unie. Volgens de woordvoerder is tuberculose in de oude Sovjet-landen bijna een epidemie.

Een pas geopende synagoge in het zuiden van het Russische Siberië is door vandalen verwoest. Torah-rollen, boeken en andere materialen waren op de grond gesmeten. Er waren hakenkruizen op de muren getekend en allerlei antisemitische leuzen erbij geschreven. De Joodse gemeenschap had het gebouw een jaar geleden teruggekregen van de lokale autoriteiten. Rabbijn Berel Lazar was juist uit Israël gekomen om de gemeenschap te helpen zich te herstellen: "Voor het eerst sinds vele jaren hadden ze weer een rabbijn hier. We hadden juist Purim gevierd samen waar het ongelofelijke aantal van duizend mensen op af was gekomen". De lokale politie tilde er niet zo zwaar aan.

Israëlische en Amerikaanse piloten hebben voor het eerst met elkaar gevechtsoefeningen gehouden. De oefeningen, die een week duurden, werden gehouden in Israël. De Amerikanen hadden twee squadrons met F-16 en F-14 gevechtsvliegtuigen gestuurd om aan de oefeningen mee te doen.

Israël maakt zich zorgen over de verkoop van zeer geavanceerde wapens door de Verenigde Staten aan Egypte. Egypte koopt 24 F-16 straaljagers, 100 tanks en een Patriot raketbatterij in een deal waarmee in totaal ruim zes miljard gulden is gemoeid. De aankoop is onderdeel van een moderniserings-programma van het Egyptische leger.

De Iraanse minister van buitenlandse zaken heeft nog maar eens herhaald dat "de staat Israël geen recht heeft te bestaan". Hij deed dat tijdens het bezoek van de Iraanse president Khatami aan Italië. Het bezoek werd breed uitgemeten in de internationale media.