Van coronavirus naar het ‘thuisblijfvirus’
Frits Boekhoff • 96 - 2020 • Uitgave: 5
De livestream maakt dankzij het coronavirus een geweldig snelle ontwikkeling door. Steeds meer kerken bieden dit alternatief aan hun gemeenteleden. Laat ik voorop stellen dat dit een begrijpelijk alternatief is ter compensatie van de gewone kerkgang. Maar is dit wel verstandig?
In veel kerken en gemeenten kunnen ouderen en minder valide broeders en zusters dankzij livestream al heel wat jaren de kerkdienst vanuit huis meebeleven. Prijzenswaardig en heel fijn dat de techniek dit mogelijk maakt.
De betekenis van de eredienst
Het lijkt er nu op dat de kerk ruim twee maanden geen erediensten kan houden. In allerijl worden door steeds meer kerken livestreamdiensten aangeboden aan hun kerkleden. Maar moeten we dit wel doen en waarom zo snel? Waar is de bezinning? Is het nou zo erg om eens twee maanden geen eredienst te houden? Wat missen de bezoekers eigenlijk? Het coronavirus zet de samenleving en de kerken een tijdje stil. Dit geeft de kerk de kans om eens na te denken over de betekenis van de eredienst. Waarvoor gaan we naar een samenkomst? Een nog wat kritischere vraag aan de kerk is: Welke invloed hebben de 52 preken (of misschien wel meer dan 100 preken) van 2019 op mijn leven gehad? Heeft Christus in mij gestalte gekregen en ben ik overtuigd geraakt dat ik met bepaalde zonden moet breken? Wat hebben al die preken uitgewerkt?
Een livestreamkerkdienst is eenrichtingsverkeer. De bankzitter consumeert, de kerk zendt uit. Directe wederzijdse communicatie is niet mogelijk. Als de huidige kerkdiensten dat karakter hebben, dan is livestream een prima oplossing. Preek en muziek beluisteren, votum en groet, dat kan allemaal geregeld worden met livestream. Maar waarom zou je dan nog naar de dienst gaan? Dat is een goede vraag.
Ieder heeft een aandeel
Zijn er onderdelen van de eredienst die je thuis niet kunt doen? Jazeker, die zijn er. Samenzang, het schouder aan schouder lofliederen zingen is iets moois en ontroert velen. Avondmaal vieren en het brood en de beker aan elkaar doorgeven, gemeenschap ervaren, gezamenlijke gebedstijd, inhoudelijk fijne kinderdiensten. Verder het pastoraat en de tucht, gecorrigeerd worden door de gemeente. We lezen in Handelingen 2 dat de eerste gelovigen bleven volharden bij het onderwijs van de apostelen en de gemeenschap, het breken van het brood en de gebeden. Paulus spreekt in zijn brief aan de Korintiërs over het samenkomen en dat een ieder dan iets heeft. Er was veel meer ruimte voor inbreng vanuit de zaal. Kunnen we daar niet naar terug? Als de huidige diensten zomaar via livestream kunnen worden overgenomen, waarom zou de vermoeide kerkganger nog naar de dienst komen? De kerk zou deze tijd eens moeten nadenken en bidden over de invulling van de diensten in plaats van maar doorgaan op de aloude paden en klagen over het teruglopende kerkbezoek.
Overschakelen naar een aantrekkelijke preek
De kerk doet er goed aan om te beseffen dat je wel kunt beginnen met livestreamdiensten, maar is er na het coronavirus een weg terug? We leven in drukke, stressvolle tijden. Veel kerkgangers ervaren werkdruk en fileleed en zijn op zondagochtend begrijpelijkerwijs doodmoe. En deze vermoeidheid is geen verzinsel, het komt door een drukke, stressvolle maatschappij. Livestream is dan een comfortabel alternatief. Het is begrijpelijk dat na een paar maanden livestream een aantal kerkgangers dit gaan zien als een redelijk alternatief voor de kerkgang dat rust brengt in het gezin… Komt bij dat met een druk op de knop je kunt overschakelen naar een preek die aantrekkelijker is. Resultaat, een verdere terugloop van de kerkgang. Straks blijkt het coronavirus een ‘thuisblijfvirus’.
Wat zou het goed zijn als de kerk deze tijd zou gebruiken bij de belangrijkste vraag: Zijn onze erediensten nog werkelijk tot Zijn eer? Hebben we de Heere gediend? Wat is er een tijd gaan zitten in kerkvergaderingen over de positie van de vrouw, over transgenders en homofilie. Het is nú het moment om eens na te denken over de invulling van de erediensten.
Frits Boekhoff
In veel kerken en gemeenten kunnen ouderen en minder valide broeders en zusters dankzij livestream al heel wat jaren de kerkdienst vanuit huis meebeleven. Prijzenswaardig en heel fijn dat de techniek dit mogelijk maakt.
De betekenis van de eredienst
Het lijkt er nu op dat de kerk ruim twee maanden geen erediensten kan houden. In allerijl worden door steeds meer kerken livestreamdiensten aangeboden aan hun kerkleden. Maar moeten we dit wel doen en waarom zo snel? Waar is de bezinning? Is het nou zo erg om eens twee maanden geen eredienst te houden? Wat missen de bezoekers eigenlijk? Het coronavirus zet de samenleving en de kerken een tijdje stil. Dit geeft de kerk de kans om eens na te denken over de betekenis van de eredienst. Waarvoor gaan we naar een samenkomst? Een nog wat kritischere vraag aan de kerk is: Welke invloed hebben de 52 preken (of misschien wel meer dan 100 preken) van 2019 op mijn leven gehad? Heeft Christus in mij gestalte gekregen en ben ik overtuigd geraakt dat ik met bepaalde zonden moet breken? Wat hebben al die preken uitgewerkt?
Een livestreamkerkdienst is eenrichtingsverkeer. De bankzitter consumeert, de kerk zendt uit. Directe wederzijdse communicatie is niet mogelijk. Als de huidige kerkdiensten dat karakter hebben, dan is livestream een prima oplossing. Preek en muziek beluisteren, votum en groet, dat kan allemaal geregeld worden met livestream. Maar waarom zou je dan nog naar de dienst gaan? Dat is een goede vraag.
Ieder heeft een aandeel
Zijn er onderdelen van de eredienst die je thuis niet kunt doen? Jazeker, die zijn er. Samenzang, het schouder aan schouder lofliederen zingen is iets moois en ontroert velen. Avondmaal vieren en het brood en de beker aan elkaar doorgeven, gemeenschap ervaren, gezamenlijke gebedstijd, inhoudelijk fijne kinderdiensten. Verder het pastoraat en de tucht, gecorrigeerd worden door de gemeente. We lezen in Handelingen 2 dat de eerste gelovigen bleven volharden bij het onderwijs van de apostelen en de gemeenschap, het breken van het brood en de gebeden. Paulus spreekt in zijn brief aan de Korintiërs over het samenkomen en dat een ieder dan iets heeft. Er was veel meer ruimte voor inbreng vanuit de zaal. Kunnen we daar niet naar terug? Als de huidige diensten zomaar via livestream kunnen worden overgenomen, waarom zou de vermoeide kerkganger nog naar de dienst komen? De kerk zou deze tijd eens moeten nadenken en bidden over de invulling van de diensten in plaats van maar doorgaan op de aloude paden en klagen over het teruglopende kerkbezoek.
Overschakelen naar een aantrekkelijke preek
De kerk doet er goed aan om te beseffen dat je wel kunt beginnen met livestreamdiensten, maar is er na het coronavirus een weg terug? We leven in drukke, stressvolle tijden. Veel kerkgangers ervaren werkdruk en fileleed en zijn op zondagochtend begrijpelijkerwijs doodmoe. En deze vermoeidheid is geen verzinsel, het komt door een drukke, stressvolle maatschappij. Livestream is dan een comfortabel alternatief. Het is begrijpelijk dat na een paar maanden livestream een aantal kerkgangers dit gaan zien als een redelijk alternatief voor de kerkgang dat rust brengt in het gezin… Komt bij dat met een druk op de knop je kunt overschakelen naar een preek die aantrekkelijker is. Resultaat, een verdere terugloop van de kerkgang. Straks blijkt het coronavirus een ‘thuisblijfvirus’.
Wat zou het goed zijn als de kerk deze tijd zou gebruiken bij de belangrijkste vraag: Zijn onze erediensten nog werkelijk tot Zijn eer? Hebben we de Heere gediend? Wat is er een tijd gaan zitten in kerkvergaderingen over de positie van de vrouw, over transgenders en homofilie. Het is nú het moment om eens na te denken over de invulling van de erediensten.
Frits Boekhoff
