Tot volgend jaar in Jeruzalem (3)

Henk Schouten • 88 - 2012 • Uitgave: 20
We zagen eerder hoe bij het volk van God, Israël, het verlangen leeft om weer in Jeruzalem te mogen aanbidden. Deze claim is gebaseerd op het feit dat David deze stad meer dan 3000 jaar geleden tot zijn stad en hoofdstad van zijn koninkrijk maakte. Daarnaast hebben we gezien dat er een Palestijns/Arabisch/islamitische claim is. Deze bleek van zeer recente datum te zijn en door Yasser Arafat en de zijnen in het leven geroepen en gevoed. Dit conflict beheerst op dramatische wijze veel van de wereldpolitiek. Soms ebt de spanning even uit het centrum van het nieuws om soms totaal onverwacht weer alle gemoederen op aarde bezig te houden (Zacharia 12:2-3).

Eerste meldingen over de stad
Buiten de Bijbel treffen we het oudste bericht van de stad aan in de zogenaamde Egyptische vervloekingsteksten uit de twaalfde dynastie. Die dynastie beslaat de periode van 1991-1802 v.Chr. In die teksten spreekt men van ‘ursalimmu’, later werd het via transcripties tot Jerusalem. Vertaalt betekent Jeruzalem ‘stad’ of ‘stichting van God’ Salem. In Salem horen we vrede doorklinken, zoals uit het woord shalom. Een opmerkelijke naam voor een stad die juist ook in de heilsgeschiedenis van onze God een unieke positie zal gaan spelen. Zou ze werkelijk door God gesticht zijn?

Abraham
Naast het bericht uit de Egyptische traditie horen we ook in de Bijbel al heel vroeg over deze unieke stad. Opmerkelijk genoeg is dat in relatie tot de patriarch van Gods volk, Abraham. Abraham en ook dat is opmerkelijk, leefde ongeveer in dezelfde periode als waarin de 12 dynastie van Egypte valt. Ergens rond 1900 v.Chr. moet Abraham door God geroepen de emigratie naar het land Kanaän volbracht hebben. In dat land gebeuren een aantal opmerkelijk zaken, we noemen de ontmoeting die Abraham heeft met Melchizedek, koning en priester van Salem (Genesis 14:18-24). Abraham had een bliksemoorlog gevoerd tegen een alliantie van enkele koningen. Deze koningen hadden Sodom en Gomorra veroverd en waren met hun oorlogsbuit al in de buurt van Damascus gekomen. Na de overwinning keert Abraham terug en ontmoet dan de koningen van Sodom en Gomorra en de koning van Jeruzalem.
De koningen staan daar als vertegenwoordigers van twee totaal verschillende culturen. De cultuur van Sodom (treurigheid) en die van Jeruzalem. De naam van de koning van Sodom is Bera, dat betekent zoveel als ‘in het kwaad’, terwijl de naam van de koning van Gomorra, Birza, ‘zoon der goddeloosheid’ betekent, wat een koppel moet dat geweest zijn. Wie de geschiedenis van die beide steden kent, weet dat ze ergens diep onder het oppervlak van de Dode Zee begraven liggen. Totale verwoesting kwam van Godswege vanwege hun goddeloos spel. Hun goddeloze opdringerigheid werd hen uiteindelijk fataal, Gods oordeel kon niet uitblijven. Zou dat een waarschuwing voor onze wereld zijn? Ook vandaag zien we eenzelfde opdringerigheid van onreinheid. Alles in de samenleving moet onderworpen worden aan de onreinheid die voortdurend geproclameerd wordt. Uiteindelijke is er hoop voor hen die heilig en trouw willen leven, dat leren we hier ook.

Melchizedek
Wanneer Abraham deze koningen bij terugkomst van de strijd ontmoet, wijst hij met de beslistheid van een heilige, Bera, de koning van Sodom met al zijn verleiding af. “Ik zweer bij de Here… dat ik niets, van draad tot schoenriem toe, ja niets van alles wat van u is, zal nemen, zodat u niet kunt zeggen: ik heb Abraham rijk gemaakt” (Genesis 14:22-24). Deze Melchizedek is en zal voor de geschiedenis van Jeruzalem en daarmee voor heel de wereld van onschatbare grootheid en waarde blijken. Wie is deze Melchizedek? Zijn naam betekent koning van (Jeru)salem. Bovendien was hij priester van de allerhoogste God (Genesis 14:18). Melchizedek komt Abraham tegemoet met brood en met wijn. Iedere gelovige verstaat die boodschap.

In Melchizedek zien we een opmerkelijke ambtsverbinding koningschap en priesterschap in één persoon. Daarover hoop ik in een volgens artikel te schrijven.

Ds. Henk Schouten