Tegen abortus, voor vrouwen
Kim ter Berghe • 92 - 2016 • Uitgave: 21
Vandaag las ik een interview met Bert Dorenbos over zijn jarenlange strijd tegen abortus. Ik herinner me nog goed de prachtige, kleine plastic modellen van 10 weken oude foetussen die zijn stichting ‘Schreeuw om Leven’ verspreidde. Een Chinese vriendin die in verwachting was, net een week of tien, was geschokt toen ik haar het mini-mensje overhandigde. Ze had geen idee dat haar kindje, waar ze vol verwachting naar uitkeek, al zo ‘menselijk’ was.
Eerlijke voorlichting over ongeboren leven en wat abortus in de praktijk betekent, zoals verschillende christelijke organisaties in Nederland dat doen, blijft van onuitsprekelijk belang.
Het onderwerp abortus is een mijnenveld. In Amerika nog meer dan bij ons, waar dit onderwerp een grote rol speelt in de politiek. De kampen zijn daar verdeeld in pro-life en pro-choice, voor het leven en voor keuze. En die termen moeten ons aan het denken zetten. In onze terechte afkeer van moord op ongeboren leven kunnen we namelijk andere dingen uit het oog verliezen. Bijvoorbeeld dat wij niet het alleenrecht hebben op bewogenheid met vrouwen en kinderen. Ook sommige voorstanders van abortus menen daarmee hun medemensen oprecht een dienst te bewijzen. Maar er zijn andere nadelen van de sterke polarisatie tussen voor- en tegenstanders.
Goed luisteren
Inhoudelijke argumenten verdienen inhoudelijke antwoorden. Soms hebben we echter de neiging om onszelf op te sluiten in ons eigen kamp, waar we deze argumenten niet horen of beantwoorden. Dan is het onvermijdelijk dat er een karikatuur ontstaat van fundamentalisten die overal tegen zijn, anderen hun mening door de strot willen duwen en geen oog hebben voor de ellende van vrouwen en hun keuzes niet respecteren. Het voorkomen van deze karikaturen is natuurlijk niet altijd mogelijk, want er zijn ook mensen die geen interesse in de waarheid hebben en willen geloven dat we allemaal fundamentalistische gekken zijn. Toch denk ik dat het iedereen ten goede komt als we goed luisteren naar onze tegenstanders, waar ze een punt hebben dit erkennen en tegenargumenten geven die aansluiten bij hun bezwaren.
Keuzevrijheid
De pro-choice-beweging ontleent haar naam aan het argument van keuzevrijheid. Abortus wordt gezien als een verworven recht, dat de vrouw autonomie geeft over haar eigen lichaam. Hoewel ik het ermee oneens ben, is het een argument dat ik als vrouw ‘aan kan voelen’. Vrouwen hebben in het verleden veel geleden onder eindeloze zwangerschappen, die een hoge tol eisten van de gezondheid van de vrouwen en ook van hun vermogen om de reeds geboren kinderen van het nodige te voorzien. In die tijd was het echter niet anders. Het voorkomen van zwangerschappen was vaak niet mogelijk en vrouwen hadden weinig over hun eigen seksualiteit te zeggen. En als er een keer een zwangerschap was, dan viel daar ook weinig meer aan te doen. Wat bovendien als oneerlijk werd gezien is dat mannen fluitend weg konden lopen na een nachtje lol, maar dat vrouwen hun leven lang de gevolgen droegen.
In dat licht is het begrijpelijk dat vrouwen het als een verworvenheid en een recht zien dat ze kunnen kiezen om een zwangerschap te beëindigen. Ik proef in dit argument ook de angst van vrouwen om die vrijheid niet te hebben, zelfs al zouden ze hem nooit willen gebruiken. Veel vrouwen willen niet dat anderen iets te zeggen hebben over zoiets intiems als wat er zich binnen hun lichaam afspeelt.
Geen gemakkelijke oplossing
Ik onderschrijf het belang van keuzevrijheid voor vrouwen als een belangrijke uitdrukking van menselijke waardigheid. Maar in het geval van abortus denk ik dat duidelijk wordt dat autonomie niet het einde aller dingen is. Er zijn belangrijkere zaken en de bescherming van een kwetsbaar mensje dat helemaal van het moederlichaam afhankelijk is, gaat het recht van vrouwen om te leven zoals ze willen, te boven. Bovendien is autonomie niet het enige dat voldoening geeft. Het argument gaat eraan voorbij dat een kindje enorm veel liefde en zegen kan brengen en opvoeden naast een moeilijke, ook een van de mooiste taken in de wereld is.
Maar wat als mensen niet kunnen accepteren dat een ongeboren leven volledige menselijke waardigheid heeft? Dat baseren we naast ons gevoel voornamelijk op de Bijbel en voor veel mensen is dat geen autoriteit. Dan kan worden gewezen op dat abortus hoe dan ook een nare ingreep is, van morning afterpillen en curettages tot het in stukken knippen van grotere baby’s of opgewekte bevallingen.
Voorlichting
Er zijn genoeg medische risico’s, lichamelijke ongemakken en emotionele gevolgen om een abortus te willen voorkomen. Abortus is geen gemakkelijke oplossing. Met een verstandige manier van leven en gebruik van voorbehoedsmiddelen zouden bijna alle ongewenste zwangerschappen voorkomen kunnen worden. Abortus zou dus zo goed als ‘onnodig’ moeten zijn.
Maar wie kaatst kan de bal verwachten. Conservatieve christenen staan er niet om bekend dat ze erg enthousiaste voorstanders zijn van seksuele voorlichting, zeker als het gaat om het gebruik van voorbehoedsmiddelen. Het gaat tegen ons gevoel in om jongeren te leren hoe ze bepaalde nare gevolgen van een onchristelijke levensstijl kunnen voorkomen. Alsof we die levensstijl daarmee faciliteren. Maar dat doen we niet. Uit respect voor het leven is het beter jongeren voor te lichten over het voorkomen van een zwangerschap dan te riskeren dat hij afgebroken wordt.
Meer nodig dan argumenten
Toch is het te gemakkelijk om te zeggen ‘zorg maar dat je niet zwanger wordt’. Dit is de theorie. Helaas zijn er veel vrouwen in onze samenleving die heel kwetsbaar zijn voor seksuele uitbuiting. Denk aan asielzoeksters, meisjes in instellingen, vrouwen in situaties van misbruik en geweld, meisjes uit zwak-sociale gezinnen en gewoon alle vrouwen die de pech hebben op het verkeerde moment een op seks beluste psychopaat tegen te komen. Abortus voorkomen betekent ook vrouwen en meisjes weerbaarder maken, mannen en jongens respect leren (en voorleven), strenger straffen voor seksueel geweld en uitbuiting en de cirkel van misbruik en armoede doorbreken.
Ook moet er oog zijn voor de zeer zware problemen die het voor sommige vrouwen kan geven om een ongewenste en misschien geheime zwangerschap uit te dragen, zoals verstoten worden, mishandeling, eerwraak, psychische en financiële problemen (waarmee ik natuurlijk niet wil zeggen dat een abortus voor deze problemen een acceptabele oplossing is). Deze vrouwen hebben meer nodig dan een paar argumenten. Ze hebben zorg, geld, steun, veiligheid en soms een nieuwe familie nodig. Al gebeurt er veel op dat gebied, daar mag best meer nadruk op komen, zodat onze daden nog sterker spreken dan onze woorden. Laat het niet van ons gezegd kunnen worden dat we kille moralisten zijn die niet geven om de echte nood die er is. Maar laat ons spreken en handelen blijk geven van een liefde waar mensen niet omheen kunnen.
De strijd voor het leven moet dus op meerdere fronten gevoerd worden. Op het politieke front, door te lobbyen voor eerlijke voorlichting over abortus en de alternatieven en voor goede regelingen voor vrouwen die kiezen voor het leven van hun kindje. Op het front van seksuele voorlichting, zodat ongewenste zwangerschappen vaker voorkomen worden. Op het front van preventie van seksueel geweld en door de praktische zorg voor vrouwen in de knel. Genoeg werk dus voor pro-life christenen.
Kim ter Berghe
Eerlijke voorlichting over ongeboren leven en wat abortus in de praktijk betekent, zoals verschillende christelijke organisaties in Nederland dat doen, blijft van onuitsprekelijk belang.
Het onderwerp abortus is een mijnenveld. In Amerika nog meer dan bij ons, waar dit onderwerp een grote rol speelt in de politiek. De kampen zijn daar verdeeld in pro-life en pro-choice, voor het leven en voor keuze. En die termen moeten ons aan het denken zetten. In onze terechte afkeer van moord op ongeboren leven kunnen we namelijk andere dingen uit het oog verliezen. Bijvoorbeeld dat wij niet het alleenrecht hebben op bewogenheid met vrouwen en kinderen. Ook sommige voorstanders van abortus menen daarmee hun medemensen oprecht een dienst te bewijzen. Maar er zijn andere nadelen van de sterke polarisatie tussen voor- en tegenstanders.
Goed luisteren
Inhoudelijke argumenten verdienen inhoudelijke antwoorden. Soms hebben we echter de neiging om onszelf op te sluiten in ons eigen kamp, waar we deze argumenten niet horen of beantwoorden. Dan is het onvermijdelijk dat er een karikatuur ontstaat van fundamentalisten die overal tegen zijn, anderen hun mening door de strot willen duwen en geen oog hebben voor de ellende van vrouwen en hun keuzes niet respecteren. Het voorkomen van deze karikaturen is natuurlijk niet altijd mogelijk, want er zijn ook mensen die geen interesse in de waarheid hebben en willen geloven dat we allemaal fundamentalistische gekken zijn. Toch denk ik dat het iedereen ten goede komt als we goed luisteren naar onze tegenstanders, waar ze een punt hebben dit erkennen en tegenargumenten geven die aansluiten bij hun bezwaren.
Keuzevrijheid
De pro-choice-beweging ontleent haar naam aan het argument van keuzevrijheid. Abortus wordt gezien als een verworven recht, dat de vrouw autonomie geeft over haar eigen lichaam. Hoewel ik het ermee oneens ben, is het een argument dat ik als vrouw ‘aan kan voelen’. Vrouwen hebben in het verleden veel geleden onder eindeloze zwangerschappen, die een hoge tol eisten van de gezondheid van de vrouwen en ook van hun vermogen om de reeds geboren kinderen van het nodige te voorzien. In die tijd was het echter niet anders. Het voorkomen van zwangerschappen was vaak niet mogelijk en vrouwen hadden weinig over hun eigen seksualiteit te zeggen. En als er een keer een zwangerschap was, dan viel daar ook weinig meer aan te doen. Wat bovendien als oneerlijk werd gezien is dat mannen fluitend weg konden lopen na een nachtje lol, maar dat vrouwen hun leven lang de gevolgen droegen.
In dat licht is het begrijpelijk dat vrouwen het als een verworvenheid en een recht zien dat ze kunnen kiezen om een zwangerschap te beëindigen. Ik proef in dit argument ook de angst van vrouwen om die vrijheid niet te hebben, zelfs al zouden ze hem nooit willen gebruiken. Veel vrouwen willen niet dat anderen iets te zeggen hebben over zoiets intiems als wat er zich binnen hun lichaam afspeelt.
Geen gemakkelijke oplossing
Ik onderschrijf het belang van keuzevrijheid voor vrouwen als een belangrijke uitdrukking van menselijke waardigheid. Maar in het geval van abortus denk ik dat duidelijk wordt dat autonomie niet het einde aller dingen is. Er zijn belangrijkere zaken en de bescherming van een kwetsbaar mensje dat helemaal van het moederlichaam afhankelijk is, gaat het recht van vrouwen om te leven zoals ze willen, te boven. Bovendien is autonomie niet het enige dat voldoening geeft. Het argument gaat eraan voorbij dat een kindje enorm veel liefde en zegen kan brengen en opvoeden naast een moeilijke, ook een van de mooiste taken in de wereld is.
Maar wat als mensen niet kunnen accepteren dat een ongeboren leven volledige menselijke waardigheid heeft? Dat baseren we naast ons gevoel voornamelijk op de Bijbel en voor veel mensen is dat geen autoriteit. Dan kan worden gewezen op dat abortus hoe dan ook een nare ingreep is, van morning afterpillen en curettages tot het in stukken knippen van grotere baby’s of opgewekte bevallingen.
Voorlichting
Er zijn genoeg medische risico’s, lichamelijke ongemakken en emotionele gevolgen om een abortus te willen voorkomen. Abortus is geen gemakkelijke oplossing. Met een verstandige manier van leven en gebruik van voorbehoedsmiddelen zouden bijna alle ongewenste zwangerschappen voorkomen kunnen worden. Abortus zou dus zo goed als ‘onnodig’ moeten zijn.
Maar wie kaatst kan de bal verwachten. Conservatieve christenen staan er niet om bekend dat ze erg enthousiaste voorstanders zijn van seksuele voorlichting, zeker als het gaat om het gebruik van voorbehoedsmiddelen. Het gaat tegen ons gevoel in om jongeren te leren hoe ze bepaalde nare gevolgen van een onchristelijke levensstijl kunnen voorkomen. Alsof we die levensstijl daarmee faciliteren. Maar dat doen we niet. Uit respect voor het leven is het beter jongeren voor te lichten over het voorkomen van een zwangerschap dan te riskeren dat hij afgebroken wordt.
Meer nodig dan argumenten
Toch is het te gemakkelijk om te zeggen ‘zorg maar dat je niet zwanger wordt’. Dit is de theorie. Helaas zijn er veel vrouwen in onze samenleving die heel kwetsbaar zijn voor seksuele uitbuiting. Denk aan asielzoeksters, meisjes in instellingen, vrouwen in situaties van misbruik en geweld, meisjes uit zwak-sociale gezinnen en gewoon alle vrouwen die de pech hebben op het verkeerde moment een op seks beluste psychopaat tegen te komen. Abortus voorkomen betekent ook vrouwen en meisjes weerbaarder maken, mannen en jongens respect leren (en voorleven), strenger straffen voor seksueel geweld en uitbuiting en de cirkel van misbruik en armoede doorbreken.
Ook moet er oog zijn voor de zeer zware problemen die het voor sommige vrouwen kan geven om een ongewenste en misschien geheime zwangerschap uit te dragen, zoals verstoten worden, mishandeling, eerwraak, psychische en financiële problemen (waarmee ik natuurlijk niet wil zeggen dat een abortus voor deze problemen een acceptabele oplossing is). Deze vrouwen hebben meer nodig dan een paar argumenten. Ze hebben zorg, geld, steun, veiligheid en soms een nieuwe familie nodig. Al gebeurt er veel op dat gebied, daar mag best meer nadruk op komen, zodat onze daden nog sterker spreken dan onze woorden. Laat het niet van ons gezegd kunnen worden dat we kille moralisten zijn die niet geven om de echte nood die er is. Maar laat ons spreken en handelen blijk geven van een liefde waar mensen niet omheen kunnen.
De strijd voor het leven moet dus op meerdere fronten gevoerd worden. Op het politieke front, door te lobbyen voor eerlijke voorlichting over abortus en de alternatieven en voor goede regelingen voor vrouwen die kiezen voor het leven van hun kindje. Op het front van seksuele voorlichting, zodat ongewenste zwangerschappen vaker voorkomen worden. Op het front van preventie van seksueel geweld en door de praktische zorg voor vrouwen in de knel. Genoeg werk dus voor pro-life christenen.
Kim ter Berghe
