Image

Taal als kanarie in de kolenmijn

Roelof Ham

"Als denken de taal kan bederven, kan taal ook het denken bederven." - George Orwell, 1984

Bovenstaande citaat uit het klassieke boek is anno 2023 nog even belangrijk en relevant als toen dit boek voor het eerst verscheen in 1948. De wereld waarin wij tegenwoordig leven laat dit overduidelijk zien. Lees maar mee.

Taal leeft
Taal is een levend iets. Het groeit en ontwikkelt altijd. Het is niet statisch. In een samenleving veranderen met de tijd woorden, verdwijnen andere woorden en uitdrukkingen en komen er nieuwe bij. Daar is niets mis mee. Het is natuurlijk.
Problematisch wordt dit als het door bepaalde groepen wordt opgedrongen of zelfs van overheidswege wordt gesanctioneerd. Op het moment dat ik niet meer vrij ben om mijn taal - als expressie van wie ik ben en wat ik vind en denk - te spreken zoals ik dat wil, hebben we een eerste stap gezet op weg naar een dictatuur. Het bovenstaande citaat van Orwell gaat daarover.

En dat maakt deze uitspraak vandaag de dag meteen uiterst relevant. In steeds toenemendere mate wordt ook in Nederland immers de vrijheid van jezelf uiten beperkt. Gebruik de verkeerde terminologie en je word verketterd en gecanceld. Ja, één verkeerd woord en je bent niet zeker meer van je baan, je status, je vrienden en noem het maar op. Je kunt zelfs bedreigingen verwachten.
‘Blank’ mag bijvoorbeeld niet meer. Die mensen zijn ‘wit’. Gebruik je wel het woord blank dan maakt je meteen verdacht als potentiële racist. En waar ik nog opgegroeid ben met dat je donkere mensen niet 'zwart' mag noemen (want dat is denigrerend), is het nu denigrerend om dat niet te doen. Toch moest ik vroeger zeggen: bruin of gekleurd. Dat heb ik als kind geleerd. Maar nu is het dus andersom.
Ook man en vrouw mogen niet meer neutraal gebruikt worden op de daarvoor bestemde biologische wijze. Als iemand 'pronouns' kiest (voornaamwoorden waarmee iemand aangesproken wenst te worden), wordt van ons verwacht dat wij ons daaraan conformeren. Ook al is het iets taalkundig bizars als één persoon aanspreken als ‘hen’ of ‘zij’ (meervoud). Het is zelfs een zogenaamde micro-agressie (onder woke-mensen gedefinieerd als: microagressie bestaat uit kleine, subtiele vormen van pestgedrag en discriminatie die gemakkelijk worden weggewuifd) om je niet te conformeren hieraan. Totaal bizar, als je het mij vraagt. 

Newspeak
Er is een term voor deze gekte: newspeak. Deze term is - niet toevallig - ook afkomstig uit '1984'. Het wordt gedefinieerd als: newspeak is een taal die wordt gecreëerd en gecontroleerd door overheden, als een instrument om de vrijheid van gedachten en concepten die een bedreiging voor het regime vormen (zoals vrijheid, zelfexpressie, individualiteit en vrede) te beperken. Elke vorm van denken die zou kunnen afwijken van de voorgeschreven opvattingen van de heersende, dominante groep wordt beschouwd als thoughtcrime (gedachtemisdaad). Kenmerkend is met name het beperken van de woordenschat en daarmee het instrumentarium van het individu zelf de eigen gedachten te vormen en ook standpunten te bepalen. Landen als Noord-Korea hebben dit tot een kunst verheven en ook in de grote communistische dictaturen van de tweede helft van de twintigste eeuw was het gebruikelijk om de taal aan te passen aan de politieke ideologie. Maar vlak ook de nazi’s in de Tweede Wereldoorlog niet uit. Ook zij wisten hier wel wanten mee in hun propaganda. 

In onze tijd zien we deze vorm van taalbeïnvloeding ook weer terugkomen. Zelfs in het vrije westen. Het neemt daarbij steeds groteskere vormen aan. Er zijn al landen in het westen waar je in potentie onder het strafrecht zou kunnen vallen als je niet mee wilt doen aan taal van de gender-extremisten (zie bijvoorbeeld: Canada's gender identity Bill C16 explained). In Nederland is het (nog) niet zover, maar dat betekent niet dat we er nooit zullen komen.

En wij christenen?
Wat heeft dit met ons als christenen te maken? Nou, de activistische woke-groepen in onze samenleving die deze nieuwe taal en de achterliggende ideologische agenda verkondigen, zijn in principe klein. Ze vertegenwoordigen zeker niet de meerderheid van de Nederlandse bevolking. Toch zijn ze ontzettend invloedrijk. Dat blijkt in beleid, in de invloed op media, cultuur en de politiek. Onevenredig sterk bepalen ze immers hoe en wat we onze kinderen leren, wat media ons voorschotelen, hoe de culturele sector zou moeten functioneren en dergelijke. En in de newspeak van onze tijd, zie je dit.
Als deze groepen deze onevenredig grote invloed doorzetten, dan gaat dit effect hebben. Newspeak is niet voor niets een zo groot onderdeel van de praktijken van totalitaire dictaturen van welke ideologische achtergrond dan ook. Het werkt! En waar het werkt daar maakt het veel kapot. Want veel van waar deze nieuwe bewegingen voor staat is anti-bijbels en anti-christelijk. Ja, het is zelfs in bepaalde opzichten satanisch te noemen.

Newspeak is daarom voor nu de kanarie in de kolenmijn. Het is een signaal dat aangeeft: pas op, dit gaat niet goed. Laat het geen effect hebben op onze kinderen in onze scholen. Laat het niet binnendringen in de kerken (zoals helaas met zoveel uit de goddeloze maatschappijen afkomstig in het verleden wel is gebeurd). Dit alles is schadelijker en gevaarlijker dan velen in ons land beseffen. 

In andere westerse landen gaan de ogen hiervoor langzamerhand open. In Engeland, Amerika, maar ook bijvoorbeeld in Scandinavische landen, keert men langzaamaan terug op de woke-schreden. Helaas in Nederland hoor je er niet of nauwelijks over. Wanneer je er wel iets over hoort, dan komt het vaak uit hoeken die door de gemiddelde Nederlander niet serieus (meer) worden genomen. Dan is het effect dus ook nihil. 
Laten wij ons als christenen daarom beheerst en liefdevol uitspreken, vanuit Gods Woord in Waarheid en laten we onze vrijheden als gelovigen daarbij bewaken. Zo mogen wij een ander geluid laten horen en laten zien: er is een alternatief. Gods Woord en de eeuwige waarheden daarin geven leven, vrijheid en hoop!

Roelof Ham