Sych: overdenken en bespreken
Gieneke van Veen-Vrolijk • 89 - 2013 • Uitgave: 12
“Moge mijn overdenking aangenaam zijn voor Hem, Ik zal mij in de HERE verheugen”
(Psalm 104:34).
Het is onze lezers inmiddels wel bekend dat in de Hebreeuwse Bijbeltekst regelmatig termen en begrippen voorkomen die niet met één bepaald woord kunnen worden vertaald, maar die meerdere betekenissen kunnen hebben, die elkaar in een bepaalde tekst niet hoeven uit te sluiten. De verschillende vertaalmogelijkheden worden veelal bepaald door het zinsverband en context waarin het woord voorkomt en/of door bepaalde woordcombinaties. Vooral bij de werkwoorden komt dit verschijnsel van meerdere betekenismogelijkheden voor.
Dat komt zo ook duidelijk naar voren bij het werkwoord ‘sych’ waarop wij vervolgens nader ingaan.1 Dit werkwoord ‘sych’ heeft als grondbetekenissen: spreken en overdenken. Daarnaast betekent ‘sych’: denken, bedenken, nadenken, bezinnen, studeren, (over)peinzen, beschouwen, verwoorden, bespreken. In bepaalde gevallen houdt het werkwoord ‘sych’ een ‘klagend spreken’ in en wordt dan meestal kortweg weergegeven met ‘klagen’ of ‘zich beklagen’.
Het gebruik van ‘sych’
Belangrijk is dat dit werkwoord ‘sych’ zowel een innerlijke als uiterlijke houding kan uitdrukken ten opzichte van bepaalde zaken, die meestal te maken hebben met de Here God, zijn Woord en werken. Hierbij drukt ‘sych’ vaak emoties uit die voortkomen uit het ‘overpeinzen’ en ‘beschouwen’ van Wie en wat God is, en het overdenken van de vele aspecten van zijn heilshandelen en grote daden in zowel Israëls geschiedenis als in het persoonlijke leven van de gelovige. Het is daardoor niet vreemd dat het werkwoord ‘sych’ vooral voorkomt in de dichterlijke boeken, met name in de Psalmen en daarnaast ook in Job. Juist deze boeken drukken allerlei emoties en gedachten naar aanleiding van bepaalde belevenissen uit!
In de Psalmen
In veel psalmen drukt het begrip ‘sych’ de relatie uit tussen overdenken en spreken. Wat de psalmist heeft overdacht en/of bestudeerd, brengt hem tot het verwoorden hiervan in de vorm van bijvoorbeeld lofprijzing of gebed. Zo leidt het gedenken van Gods heerlijke werken en verlossingsdaden de psalmist David al biddend tot het inzicht dat hij Gods hulp en bijstand nodig heeft: “Ik gedenk de dagen vanouds, ik denk na over al uw werk; ik ‘sych’/overpeins de werken van uw handen” (Psalm 143:5). In het laatste versdeel komt ‘sych’ voor dat hier ook betekent dat David ‘spreekt’ over de werken van Gods handen. Zo komt dat ook voor in een loflied op Gods grote trouw dat oproept tot grootmaken en eren van zijn naam, vanwege al zijn grote wonderen en daden: “Zingt voor Hem, psalmzingt voor Hem, ‘sych’/overdenkt / spreekt over al zijn wonderen…” (Psalm 105:2). In een feestelijk loflied waarin David Gods koningschap bezingt, belijdt hij dat hij elke dag Gods grootheid en trouw zal bezingen en vervolgt: “Van de heerlijke glorie van uw majesteit en van uw wonderlijke daden zal ik ‘sych’/spreken…” (Psalm 145:5). In dit geval houdt het werkwoord ‘sych’ tevens ‘overdenken’ in. De psalmist ‘sych’/overdenkt al ‘uw wonderlijke daden’ en dat brengt hem tegelijkertijd tot het spreken hierover. Dit houdt voor ons een concrete en praktische les in: Wanneer we stilstaan bij Gods heilswerk en al zijn zegeningen overdenken, dan zal onze mond daarover spreken! Waar het hart vol van is loopt de mond toch over?! God toont ons zijn liefde en trouw in zijn verlossingswerk, maar ook heel de schepping spreekt van zijn grootheid en almacht waarover we kunnen nadenken en waarvoor we Hem belijdend kunnen loven, met de psalmist van Psalm 104. Dat zal ons met vreugde vervullen: “Moge mijn ‘sych’/overdenken voor Hem aangenaam zijn. Ik zal me in de Here verheugen” (vers 34).
‘Sych’/overpeinzen en Psalm 119
De psalmist van dit lange loflied op Gods Woord, gebruikt op uiteenlopende wijze het begrip ‘sych’. Sprekend over de Tora (Wet, Onderwijzing) en getuigenissen van de Here uit hij de bekende jubeltonen: “Heel de dag is hij mijn ‘sych’/overdenking” (vers 97). “…want uw getuigenissen zijn mij tot ‘sych’/overpeinzen” (vers 99). Hij leert ons een noodzakelijke basishouding ten opzichte van Gods Woord en bevelen: “Ik ‘sych’/overdenk uw voorschriften…” (vers 15).
Ook in dit geval houdt ‘sych’ naast het overpeinzen zeker ook ‘bestuderen’ in. Ook in zware tijden houdt de psalmist zich vast aan Gods Woord: “uw dienaar ‘sych’/overdacht uw verordeningen” (vers 23). Onder alle omstandigheden houdt hij zich aan Gods bevelen die hij bestudeert en tracht te verstaan, en zegt “ik zal uw wonderen ‘sych’/bestuderen/ overdenken/bespreken…” (vers 27).
Doet de liefde voor Gods Woord mij zingen als de psalmist? Hoe lief heb ik uw Thora! (vers 97)
Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk
1 Sommigen spreken dit werkwoord uit als ‘syach’, evenals het hieraan verwant znw.
(Psalm 104:34).
Het is onze lezers inmiddels wel bekend dat in de Hebreeuwse Bijbeltekst regelmatig termen en begrippen voorkomen die niet met één bepaald woord kunnen worden vertaald, maar die meerdere betekenissen kunnen hebben, die elkaar in een bepaalde tekst niet hoeven uit te sluiten. De verschillende vertaalmogelijkheden worden veelal bepaald door het zinsverband en context waarin het woord voorkomt en/of door bepaalde woordcombinaties. Vooral bij de werkwoorden komt dit verschijnsel van meerdere betekenismogelijkheden voor.
Dat komt zo ook duidelijk naar voren bij het werkwoord ‘sych’ waarop wij vervolgens nader ingaan.1 Dit werkwoord ‘sych’ heeft als grondbetekenissen: spreken en overdenken. Daarnaast betekent ‘sych’: denken, bedenken, nadenken, bezinnen, studeren, (over)peinzen, beschouwen, verwoorden, bespreken. In bepaalde gevallen houdt het werkwoord ‘sych’ een ‘klagend spreken’ in en wordt dan meestal kortweg weergegeven met ‘klagen’ of ‘zich beklagen’.
Het gebruik van ‘sych’
Belangrijk is dat dit werkwoord ‘sych’ zowel een innerlijke als uiterlijke houding kan uitdrukken ten opzichte van bepaalde zaken, die meestal te maken hebben met de Here God, zijn Woord en werken. Hierbij drukt ‘sych’ vaak emoties uit die voortkomen uit het ‘overpeinzen’ en ‘beschouwen’ van Wie en wat God is, en het overdenken van de vele aspecten van zijn heilshandelen en grote daden in zowel Israëls geschiedenis als in het persoonlijke leven van de gelovige. Het is daardoor niet vreemd dat het werkwoord ‘sych’ vooral voorkomt in de dichterlijke boeken, met name in de Psalmen en daarnaast ook in Job. Juist deze boeken drukken allerlei emoties en gedachten naar aanleiding van bepaalde belevenissen uit!
In de Psalmen
In veel psalmen drukt het begrip ‘sych’ de relatie uit tussen overdenken en spreken. Wat de psalmist heeft overdacht en/of bestudeerd, brengt hem tot het verwoorden hiervan in de vorm van bijvoorbeeld lofprijzing of gebed. Zo leidt het gedenken van Gods heerlijke werken en verlossingsdaden de psalmist David al biddend tot het inzicht dat hij Gods hulp en bijstand nodig heeft: “Ik gedenk de dagen vanouds, ik denk na over al uw werk; ik ‘sych’/overpeins de werken van uw handen” (Psalm 143:5). In het laatste versdeel komt ‘sych’ voor dat hier ook betekent dat David ‘spreekt’ over de werken van Gods handen. Zo komt dat ook voor in een loflied op Gods grote trouw dat oproept tot grootmaken en eren van zijn naam, vanwege al zijn grote wonderen en daden: “Zingt voor Hem, psalmzingt voor Hem, ‘sych’/overdenkt / spreekt over al zijn wonderen…” (Psalm 105:2). In een feestelijk loflied waarin David Gods koningschap bezingt, belijdt hij dat hij elke dag Gods grootheid en trouw zal bezingen en vervolgt: “Van de heerlijke glorie van uw majesteit en van uw wonderlijke daden zal ik ‘sych’/spreken…” (Psalm 145:5). In dit geval houdt het werkwoord ‘sych’ tevens ‘overdenken’ in. De psalmist ‘sych’/overdenkt al ‘uw wonderlijke daden’ en dat brengt hem tegelijkertijd tot het spreken hierover. Dit houdt voor ons een concrete en praktische les in: Wanneer we stilstaan bij Gods heilswerk en al zijn zegeningen overdenken, dan zal onze mond daarover spreken! Waar het hart vol van is loopt de mond toch over?! God toont ons zijn liefde en trouw in zijn verlossingswerk, maar ook heel de schepping spreekt van zijn grootheid en almacht waarover we kunnen nadenken en waarvoor we Hem belijdend kunnen loven, met de psalmist van Psalm 104. Dat zal ons met vreugde vervullen: “Moge mijn ‘sych’/overdenken voor Hem aangenaam zijn. Ik zal me in de Here verheugen” (vers 34).
‘Sych’/overpeinzen en Psalm 119
De psalmist van dit lange loflied op Gods Woord, gebruikt op uiteenlopende wijze het begrip ‘sych’. Sprekend over de Tora (Wet, Onderwijzing) en getuigenissen van de Here uit hij de bekende jubeltonen: “Heel de dag is hij mijn ‘sych’/overdenking” (vers 97). “…want uw getuigenissen zijn mij tot ‘sych’/overpeinzen” (vers 99). Hij leert ons een noodzakelijke basishouding ten opzichte van Gods Woord en bevelen: “Ik ‘sych’/overdenk uw voorschriften…” (vers 15).
Ook in dit geval houdt ‘sych’ naast het overpeinzen zeker ook ‘bestuderen’ in. Ook in zware tijden houdt de psalmist zich vast aan Gods Woord: “uw dienaar ‘sych’/overdacht uw verordeningen” (vers 23). Onder alle omstandigheden houdt hij zich aan Gods bevelen die hij bestudeert en tracht te verstaan, en zegt “ik zal uw wonderen ‘sych’/bestuderen/ overdenken/bespreken…” (vers 27).
Doet de liefde voor Gods Woord mij zingen als de psalmist? Hoe lief heb ik uw Thora! (vers 97)
Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk
1 Sommigen spreken dit werkwoord uit als ‘syach’, evenals het hieraan verwant znw.
