Spreuken 8:18a (1) - Boven het ‘platte’ denken uit

Els ter Welle • 90 - 2014 • Uitgave: 10
‘Rijkdom en eer zijn bij Mij’ (Spreuken 8:18a).

‘God belooft aan Zijn volgelingen de drie G’s: gezondheid, geluk en geld.’ Dat verkondigen sommige predikers. Geloof en u zult geen geldnood hebben, u zult altijd gelukkig zijn en uw gezondheid is gegarandeerd.

Het boek Spreuken bevat kernachtige gezegden waarin het – kort door de bocht genomen – met de wijze goed gaat en met de dwaas slecht. Dat is behoorlijk zwart-wit. Maar het is dan ook onmogelijk om in twee regels alle schakeringen van het beweeglijke leven weer te geven. Gelukkig vult de rest van de Bijbel dit aan.
Zo wordt in Psalm 73 geschreven over het raadsel van de voorspoed van de goddelozen en Psalm 34:20 zegt: ‘Talrijk zijn de rampen van de rechtvaardige, maar uit die alle redt hem de Here.’ De realist Prediker zegt: ‘Er is een rechtvaardige, die ondanks zijn gerechtigheid te gronde gaat en er is een goddeloze, die ondanks zijn boosheid een lang leven heeft’ (7:15). Deze Schriftgedeelten zijn niet in tegenspraak met elkaar, maar ze vullen elkaar aan. We hebben de hele Schrift nodig om de waarheid over een bepaald onderwerp te kunnen benaderen.
Het is wijsheid als we oog hebben voor deze verscheidenheid in de Bijbel! Het bewaart ons voor harde conclusies zoals bijvoorbeeld de vrienden van Job die hadden. Zij keken naar zijn vreselijke ellende en konden, vanuit hun ‘twee-plus-twee-is-vier’-denken maar tot één conclusie komen: deze narigheid komt niet van God, maar is de schuld van Job zelf. Er moet wel iets ernstig fout zijn in zijn leven. De vrienden kwamen om te troosten, maar ze werden Jobs zwaarste beproeving.
In de geschiedenis van de blindgeborene zien we dat de discipelen vanuit hetzelfde ‘kant-en-klaar’-systeem denken. De man is blind, dus of hijzelf of zijn voorouders moeten gezondigd hebben. Het antwoord van de Here Jezus is verrassend: ‘Noch deze heeft gezondigd noch zijn ouders, maar de werken van God moesten in hem openbaar worden’ (Johannes 9:3).

Hier worden we even boven ons ‘platte’ denken uitgetild en mogen we een glimp opvangen van Gods gedachten die hoger zijn dan onze gedachten. Wij willen zo graag alles verklaren, maar het is juist mooi om ruimte te laten voor het mysterie en de vragen te laten staan.
Een God die we zouden kunnen narekenen, zou voor mij geen God meer zijn. De Here is zo groot dat wij Hem niet kunnen bevatten! Hij is niet te begrijpen maar wel te vertrouwen! Wordt vervolgd.

Els ter Welle