Sleutels tot ware aanbidding (3)
Martin Penning • 92 - 2016 • Uitgave: 5
Aanbidden in geest en in waarheid
Een gezegde luidt: ‘Een kat in het nauw maakt rare sprongen’. Door de vraag van de Heere Jezus: ‘Ga heen, roep uw man en kom hier’ voelt de Samaritaanse vrouw zich in het nauw gedreven. Door één vraag wordt haar hele leven blootgelegd. De Heere Jezus heeft met deze bijzondere ontmoeting het zielenheil van deze vrouw op het oog. Van een vrouw die in zonde leeft, wil de Heere Jezus een aanbidster maken naar geest en waarheid (Johannes 4:24).
Door die ene vraag heeft de Samaritaanse vrouw het gevoel dat er een schijnwerper op haar leven is gezet. Ze wil dat felle licht mijden. Dat probeert ze door de Heere Jezus uit te dagen tot een theologische discussie: ‘Mijnheer, ik zie dat U een profeet bent. Onze vaderen hebben op deze berg aanbeden, en bij U zegt men dat in Jeruzalem de plaats is waar men moet aanbidden’ (Johannes 4:19,20) Ze voelt zich betrapt en wil geen gezichtsverlies leiden. Daarom probeert ze een interessante vraag te stellen. Geef haar eens ongelijk? Ook wij willen niet graag betrapt worden op zondige levenspatronen en proberen op alle mogelijke manieren ons handelen te rechtvaardigen.
De Samaritaanse vrouw snijdt het onderwerp ‘aanbidden’ aan. Het is opmerkelijk dat de Heere Jezus niet meer terugkomt op haar overspel. De priemende vraag over haar levensstijl was een duw tegen een gesloten deur van haar hart. De deur staat nu op een kier en de Heere Jezus heeft Zijn voet ertussen gezet en gaat Zijn reddingsplan uitvoeren.
Aanbidding niet gebonden aan plaats
De reactie van de Heere Jezus is opmerkelijk te noemen: “Mevrouw, er komt een dag, sneller dan u denkt, dat beide bergen niet relevant zijn voor echte aanbidding.” De vrouw zal met verbazing hebben geluisterd naar het antwoord van deze Joodse man. Niet Jeruzalem, de heilige stad, de stad van David, de plaats waar de tempel staat, zal het middelpunt van aanbidding zijn? Dit is niet het antwoord wat deze vrouw verwachtte. Ze verwachtte een goed argument dat Joden het bij het rechte eind hebben om in Jeruzalem de Heere te aanbidden.
Twee manieren van aanbidding
Voor de Samaritaanse vrouw was het allemaal zo klaar als een klontje. Er zijn twee manieren van aanbidding: de Samaritaanse en de Joodse manier. Maar de Heere Jezus maakt duidelijk dat beide manieren van aanbidding onacceptabel voor God zijn. De Heere Jezus zegt over de Samaritaanse manier van aanbidden dat zij iets aanbidden wat zij niet kennen (Johannes 4:22). De Samaritaanse manier van aanbidding wordt gedaan in onwetendheid. De geestelijke kennis van de Samaritanen was beperkt tot de eerste vijf boeken van het Oude Testament. Hun religie werd gekenmerkt door aanbidding zonder goede en gedegen kennis van de Heere en Zijn Woord. De aanbidding op de berg Gerizim had wel de geest van aanbidding, maar niet de waarheid.
De Heere Jezus vervolgt door te zeggen: ‘Wij aanbidden wat wij weten, want de zaligheid is uit de Joden’ (Johannes 4:22). De Joden zijn de wettige aanbidders en uit het Joodse volk zal de Messias voortkomen Die redding zal brengen. Het wil niet zeggen dat het Joodse volk, toen al, de juiste manier van aanbidding kende. Zij accepteerden wel alle boeken van het Oude Testament, maar hun godsdienst was doorspekt van wetticisme en onvruchtbare orthodoxie. De Heere Jezus zegt hierover: ‘Dit volk eert Mij wel met de lippen, maar hun hart houdt zich ver bij Mij vandaan’ (Marcus 7:6). De aanbidding, gebracht op de berg in Jeruzalem, was uit plichtsbesef en niet met een toegewijd hart.
Deze twee soorten van aanbidding zijn vandaag nog steeds te herkennen in de gemeenten. Er zijn gemeenten die veel nadruk leggen op lofprijzing en aanbidding met als gevolg dat de woordverkondiging en het onderwijs in het nauw komen. Er is binnen deze samenkomsten veel plaats voor enthousiasme, maar weinig aandacht voor Gods Woord. Gods geopenbaarde wil vinden wij in Zijn Woord. God spreekt door Zijn Woord en de muziek ondersteunt het gesproken woord. Luther heeft gezegd: “Muziek is het dienstmeisje van het Woord.” Muziek brengt ons niet bij God. Het is ook niet de bedoeling dat muziek emotie oproept, zodat we denken Gods aanwezigheid te voelen. Het is niet hoe emotioneler de dienst hoe meer van God. Ware aanbidding is een respons op Gods waarheid.
Aan de andere kant zijn er gemeenten die stevig vasthouden aan doctrines en orthodoxie, maar het vuur en het ware geloof is niet aanwezig. Zij kennen de waarheid maar ze worden er niet enthousiast van en komen niet tot aanbidding. De waarheid raakt mensen niet in het hart. Hun hartsgesteldheid is gericht op uiterlijke vorm en traditie, niet op de Heere.
Aanbidden in geest
De Heere Jezus heeft even daarvoor tegen Nikodemus gezegd: ‘Wat uit het vlees geboren is, is vlees; en wat uit de Geest geboren is, is geest’ (Johannes 3:6). Tegenover het natuurlijke bestaan van de mens, dat door ‘vlees’ gekenmerkt wordt, staat het nieuwe leven dat we door wedergeboorte hebben gekregen en waardoor de menselijke geest onder invloed komt te staan van de Heilige Geest. We aanbidden God de Vader vanuit het nieuwe leven dat we hebben ontvangen, in de Heere Jezus Christus. Aanbidding is niet iets wat extern plaatsvindt en waar eerst het juiste klimaat voor opgeroepen moet worden. Aanbidding begint intern, in de geest. Ware aanbidding ontstaat als de Heilige Geest onze menselijke geest in beslag neemt. Door ons geloof in de Heere Jezus kunnen we de Heere aanbidden, omdat we kinderen van Hem zijn. Er is een aantal kenmerken van ‘aanbidden in de geest’ te noemen:
• De menselijke geest komt onder de leiding van de Heilige Geest te staan en dan kunnen we tot ware aanbidding komen. Zonder de werking van de Heilige Geest kunnen we God en Zijn verlossingswerk niet op waarde schatten. Het aanbidden van God en Zijn Zoon is het werk van de Heilige Geest in ons leven.
• Als we aanbidden in de geest zijn onze gedachten gericht op God. Aanbidding begint bij God. We komen onder de indruk van Gods heerlijkheid, majesteit, macht, soevereiniteit en vergevingsgezindheid waardoor we Hem willen aanbidden. Het gevolg is dat ons hart overloopt van dankzegging en aanbidding.
• We moeten voor aanbidding in de geest een oprecht hart hebben. Een hart dat daadwerkelijk gericht is op de Heere. Met een verdeeld hart is het onmogelijk om God echt te aanbidden. Een persoon met een verdeeld hart heeft misschien wel goede intenties, maar als hij wil aanbidden dan gaan de gedachten alle kanten op. Aanbidding komt uit een standvastig en toegewijd hart, een hart wat het van God verwacht.
• Als laatste heeft een hart van aanbidding ook te maken met een berouwvol hart. Wanneer we het over aanbidding hebben heeft dat ook te maken met reinheid, zuiverheid, belijden, berouw en vergeving. We kunnen alleen maar gemeenschap hebben met de heilige God, als we afrekenen met onze zonden.
Aanbidden in waarheid
De Heere Jezus zegt dat we ook moeten aanbidden in waarheid. Hij verbindt aanbidding aan waarheid. Aanbidding is niet gebaseerd op emotie of gevoel en gescheiden van Bijbelse lering en rationele gedachten. Echte aanbidding is een respons van lofprijs, aangemoedigd door de waarheid die door God is geopenbaard.
‘De Heere is allen nabij die Hem aanroepen,
allen die Hem in waarheid aanroepen’ (Psalm 145:18).
Als we aanbidden in waarheid dan is Gods Woord de waarheid. De Bijbel zal daarbij het allerhoogste gezag voor leer en leven moeten hebben. We moeten aanbidden met een verlangen om Gods Woord te overdenken en te begrijpen.
De Vader zoekt aanbidders, maar dan wel aanbidders in geest en waarheid. Kom jij tot je doel in dit leven? Ben jij door wedergeboorte een aanbidder van God geworden? Is jouw denken, spreken en handelen gericht op de eer van God? Leef je een leven van aanbidding?
Martin Penning
Een gezegde luidt: ‘Een kat in het nauw maakt rare sprongen’. Door de vraag van de Heere Jezus: ‘Ga heen, roep uw man en kom hier’ voelt de Samaritaanse vrouw zich in het nauw gedreven. Door één vraag wordt haar hele leven blootgelegd. De Heere Jezus heeft met deze bijzondere ontmoeting het zielenheil van deze vrouw op het oog. Van een vrouw die in zonde leeft, wil de Heere Jezus een aanbidster maken naar geest en waarheid (Johannes 4:24).
Door die ene vraag heeft de Samaritaanse vrouw het gevoel dat er een schijnwerper op haar leven is gezet. Ze wil dat felle licht mijden. Dat probeert ze door de Heere Jezus uit te dagen tot een theologische discussie: ‘Mijnheer, ik zie dat U een profeet bent. Onze vaderen hebben op deze berg aanbeden, en bij U zegt men dat in Jeruzalem de plaats is waar men moet aanbidden’ (Johannes 4:19,20) Ze voelt zich betrapt en wil geen gezichtsverlies leiden. Daarom probeert ze een interessante vraag te stellen. Geef haar eens ongelijk? Ook wij willen niet graag betrapt worden op zondige levenspatronen en proberen op alle mogelijke manieren ons handelen te rechtvaardigen.
De Samaritaanse vrouw snijdt het onderwerp ‘aanbidden’ aan. Het is opmerkelijk dat de Heere Jezus niet meer terugkomt op haar overspel. De priemende vraag over haar levensstijl was een duw tegen een gesloten deur van haar hart. De deur staat nu op een kier en de Heere Jezus heeft Zijn voet ertussen gezet en gaat Zijn reddingsplan uitvoeren.
Aanbidding niet gebonden aan plaats
De reactie van de Heere Jezus is opmerkelijk te noemen: “Mevrouw, er komt een dag, sneller dan u denkt, dat beide bergen niet relevant zijn voor echte aanbidding.” De vrouw zal met verbazing hebben geluisterd naar het antwoord van deze Joodse man. Niet Jeruzalem, de heilige stad, de stad van David, de plaats waar de tempel staat, zal het middelpunt van aanbidding zijn? Dit is niet het antwoord wat deze vrouw verwachtte. Ze verwachtte een goed argument dat Joden het bij het rechte eind hebben om in Jeruzalem de Heere te aanbidden.
Twee manieren van aanbidding
Voor de Samaritaanse vrouw was het allemaal zo klaar als een klontje. Er zijn twee manieren van aanbidding: de Samaritaanse en de Joodse manier. Maar de Heere Jezus maakt duidelijk dat beide manieren van aanbidding onacceptabel voor God zijn. De Heere Jezus zegt over de Samaritaanse manier van aanbidden dat zij iets aanbidden wat zij niet kennen (Johannes 4:22). De Samaritaanse manier van aanbidding wordt gedaan in onwetendheid. De geestelijke kennis van de Samaritanen was beperkt tot de eerste vijf boeken van het Oude Testament. Hun religie werd gekenmerkt door aanbidding zonder goede en gedegen kennis van de Heere en Zijn Woord. De aanbidding op de berg Gerizim had wel de geest van aanbidding, maar niet de waarheid.
De Heere Jezus vervolgt door te zeggen: ‘Wij aanbidden wat wij weten, want de zaligheid is uit de Joden’ (Johannes 4:22). De Joden zijn de wettige aanbidders en uit het Joodse volk zal de Messias voortkomen Die redding zal brengen. Het wil niet zeggen dat het Joodse volk, toen al, de juiste manier van aanbidding kende. Zij accepteerden wel alle boeken van het Oude Testament, maar hun godsdienst was doorspekt van wetticisme en onvruchtbare orthodoxie. De Heere Jezus zegt hierover: ‘Dit volk eert Mij wel met de lippen, maar hun hart houdt zich ver bij Mij vandaan’ (Marcus 7:6). De aanbidding, gebracht op de berg in Jeruzalem, was uit plichtsbesef en niet met een toegewijd hart.
Deze twee soorten van aanbidding zijn vandaag nog steeds te herkennen in de gemeenten. Er zijn gemeenten die veel nadruk leggen op lofprijzing en aanbidding met als gevolg dat de woordverkondiging en het onderwijs in het nauw komen. Er is binnen deze samenkomsten veel plaats voor enthousiasme, maar weinig aandacht voor Gods Woord. Gods geopenbaarde wil vinden wij in Zijn Woord. God spreekt door Zijn Woord en de muziek ondersteunt het gesproken woord. Luther heeft gezegd: “Muziek is het dienstmeisje van het Woord.” Muziek brengt ons niet bij God. Het is ook niet de bedoeling dat muziek emotie oproept, zodat we denken Gods aanwezigheid te voelen. Het is niet hoe emotioneler de dienst hoe meer van God. Ware aanbidding is een respons op Gods waarheid.
Aan de andere kant zijn er gemeenten die stevig vasthouden aan doctrines en orthodoxie, maar het vuur en het ware geloof is niet aanwezig. Zij kennen de waarheid maar ze worden er niet enthousiast van en komen niet tot aanbidding. De waarheid raakt mensen niet in het hart. Hun hartsgesteldheid is gericht op uiterlijke vorm en traditie, niet op de Heere.
Aanbidden in geest
De Heere Jezus heeft even daarvoor tegen Nikodemus gezegd: ‘Wat uit het vlees geboren is, is vlees; en wat uit de Geest geboren is, is geest’ (Johannes 3:6). Tegenover het natuurlijke bestaan van de mens, dat door ‘vlees’ gekenmerkt wordt, staat het nieuwe leven dat we door wedergeboorte hebben gekregen en waardoor de menselijke geest onder invloed komt te staan van de Heilige Geest. We aanbidden God de Vader vanuit het nieuwe leven dat we hebben ontvangen, in de Heere Jezus Christus. Aanbidding is niet iets wat extern plaatsvindt en waar eerst het juiste klimaat voor opgeroepen moet worden. Aanbidding begint intern, in de geest. Ware aanbidding ontstaat als de Heilige Geest onze menselijke geest in beslag neemt. Door ons geloof in de Heere Jezus kunnen we de Heere aanbidden, omdat we kinderen van Hem zijn. Er is een aantal kenmerken van ‘aanbidden in de geest’ te noemen:
• De menselijke geest komt onder de leiding van de Heilige Geest te staan en dan kunnen we tot ware aanbidding komen. Zonder de werking van de Heilige Geest kunnen we God en Zijn verlossingswerk niet op waarde schatten. Het aanbidden van God en Zijn Zoon is het werk van de Heilige Geest in ons leven.
• Als we aanbidden in de geest zijn onze gedachten gericht op God. Aanbidding begint bij God. We komen onder de indruk van Gods heerlijkheid, majesteit, macht, soevereiniteit en vergevingsgezindheid waardoor we Hem willen aanbidden. Het gevolg is dat ons hart overloopt van dankzegging en aanbidding.
• We moeten voor aanbidding in de geest een oprecht hart hebben. Een hart dat daadwerkelijk gericht is op de Heere. Met een verdeeld hart is het onmogelijk om God echt te aanbidden. Een persoon met een verdeeld hart heeft misschien wel goede intenties, maar als hij wil aanbidden dan gaan de gedachten alle kanten op. Aanbidding komt uit een standvastig en toegewijd hart, een hart wat het van God verwacht.
• Als laatste heeft een hart van aanbidding ook te maken met een berouwvol hart. Wanneer we het over aanbidding hebben heeft dat ook te maken met reinheid, zuiverheid, belijden, berouw en vergeving. We kunnen alleen maar gemeenschap hebben met de heilige God, als we afrekenen met onze zonden.
Aanbidden in waarheid
De Heere Jezus zegt dat we ook moeten aanbidden in waarheid. Hij verbindt aanbidding aan waarheid. Aanbidding is niet gebaseerd op emotie of gevoel en gescheiden van Bijbelse lering en rationele gedachten. Echte aanbidding is een respons van lofprijs, aangemoedigd door de waarheid die door God is geopenbaard.
‘De Heere is allen nabij die Hem aanroepen,
allen die Hem in waarheid aanroepen’ (Psalm 145:18).
Als we aanbidden in waarheid dan is Gods Woord de waarheid. De Bijbel zal daarbij het allerhoogste gezag voor leer en leven moeten hebben. We moeten aanbidden met een verlangen om Gods Woord te overdenken en te begrijpen.
De Vader zoekt aanbidders, maar dan wel aanbidders in geest en waarheid. Kom jij tot je doel in dit leven? Ben jij door wedergeboorte een aanbidder van God geworden? Is jouw denken, spreken en handelen gericht op de eer van God? Leef je een leven van aanbidding?
Martin Penning
