Schaduwen van de holocaust
Jan van Barneveld • 76 - 2000/01 • Uitgave: 13
Twee zinnen uit een anderhalf uur durende preek van de geestelijk leider van de orthodoxe Shaspartij, Rabbi Ovadia Yosef, hebben in Israël heel wat stof doen opwaaien. Rabbi Ovadia Yosef suggereerde dat de zes miljoen Joodse slachtoffers van de Nazi's incarnaties waren van zondaren die toen gestraft werden voor hun zonden. De storm die deze poging om een theologische verklaring van de Holocaust te geven opriep, betrof niet de leer van de incarnatie, die ook wij afwijzen. Een Knessetlid, Yosef Lapid, verwoordde de verontwaardiging van velen in Israël als volgt: 'Ik herinner mij de dag dat ik ophield met het geloof in God precies. Het was de dag dat ik hoorde dat mijn vader in het concentratiekamp Mauthausen was gedood. Ik voelde dat, als een goed mens als mijn vader zonder enige reden vermoord kon worden, er geen God kan zijn'. Veel overlevenden van de moordmachines van de Nazi's hebben hun geloof in God vaarwel gezegd. 'Maar' zegt de Bijbelgeleerde professor Uriel Simon, 'er zijn ook velen van wie het geloof zeer verdiept is. Het is een paradoxale situatie. De Shoa (= de Catastrofe) was zo irrationeel dat er geen niet-religieuze verklaring voor te vinden is'. Rabbi Ovadia Yosef en woordvoerders van de Shaspartij, haastten zich z'n opmerkingen wat af te zwakken. Professor Simon merkt op dat de straf en het lijden die over het Joodse volk kwamen toen de beide Tempels werden verwoest, gevolg waren van concrete, aanwijsbare zonden. 'Maar welke zonden kunnen de moord op zes miljoen Joden verklaren?', vraagt hij zich af. En de één tot anderhalf miljoen kinderen onder die slachtoffers, voor welke zonden zouden zij gestraft zijn?
EEN DIEP, GEESTELIJK RAADSEL
Het Joodse volk is geestelijk nog lang niet klaar met de Holocaust. De wonden zijn te diep en de ramp is te vreselijk. De Holocaust is nog steeds een onverklaarbaar en onbegrijpelijk en angstaanjagend raadsel. Het woord 'Holocaust' betekent 'slachtoffer' of 'algehele slachting' en is voor het eerst gebruikt door de beroemde schrijver Elie Wiesel, die zelf een overlevende van de Nazi-slachtingen is. Tot 1986 zijn er meer dan 400 boeken en artikelen verschenen over het onderwerp God en de Holocaust. De afgelopen veertien jaar zijn er nog een flink aantal bijgekomen. Enkele ultra-orthodoxe rabbijnen zeggen dat deze ramp het West Europese Jodendom is overkomen, omdat zij het Zionisme steunden. Zij zien het Zionisme als een zondig vooruitgrijpen op de verlossing die alleen de Messias Zelf zal brengen. Andere, ook orthodoxe rabbijnen. beweren het tegengestelde. De West Europese Joden zouden ongehoorzaam geweest zijn, omdat zij het gebod van de Almachtige om naar Zion te gaan, hebben genegeerd. Feit is, dat ook evangelische bijbelleraren van voor de Tweede Wereldoorlog de Duitse Joden hebben gewaarschuwd en hebben aangeraden naar Israël te vluchten zolang het nog kon. Anderen denken aan de geschiedenis van Kaïn die Abel vermoordt als model voor de Holocaust. Ook het model van Job en zijn lijden wordt vaak gebruikt om iets te kunnen begrijpen van wat er is gebeurd tijdens de Shoah. Veel slachtoffers van de Ramp zagen en zien zichzelf in het licht van de zogenaamde akeda, het binden van Izaak. Zo werd ook het Joodse volk geofferd. 'Maar' vragen anderen zich dan wanhopig af, 'waarom redde de Almachtige, die Izaak redde, zijn volk in de concentratiekampen niet?' Zo worstelt het Joodse volk tot op vandaag met het Raadsel van de Shoah. De beroemde Joodse geleerde Martin Buber suggereert dat in die periode de God van Israël was, de 'God die Zich verborgen houdt' (zie Jes. 8:17.40:27 en 45:15). Tenslotte noemen we nog de benadering van de bekende Joodse denker Abraham Joshua Herschel. Hij dacht dat de Ramp z'n diepste oorzaak had in de generaties van vóór Hitler. Toen heeft het humanisme God uit de samenleving verdreven en konden die gruwelijkheden plaatsvinden. Maar hier ziet Hershel de vreselijke rol e: betekenis van het kerkelijk anti-semitisme bij de Shoa over het hoofd.
HOLOCAUST EN ISRAEL
Opvallend is dat, juist na de Holocaust, er weer twee belangrijke Messiaanse bewegingen in Israël zijn ontstaan. Na meer dan 300 jaren van stilte is er in Israël nu weer een gespannen uitzien naar de Messias en Zijn verlossing. Professor Dov Schwurz is het hoofd van de filosofische faculteit van de Bar Ilan Universiteit. Hij merkt op dat de profeten leren dat in de tijd vlak vóór de komst van de Messias de mensheid door rampen en oorlogen zal worden geplaagd. Het feit dat de Joodse Staat drie jaar na de Shoa werd opgericht vindt hij een bevestiging van de gedachte dat de Shoa het begin van de Verlossing van het Joodse volk betekent. 'Maar' reageert een andere Joodse denker, 'de Holocaust was een demonische, vreselijke ramp. Als de Staat Israël met z'n vijf miljoen Joodse inwoners een tegenwicht moet vormen voor de zes miljoen slachtoffers, is dat niet voldoende'. Alleen als de Holocaust een uitzicht geeft op de Messiaanse Verlossing en de vervulling van de beloften van de profeten, kan er een balans komen met de Ramp van de Shoa.
KERK, WERELD EN HOLOCAUST
Niet alleen net Joodse volk, naar ook de kerk en de wereld zijn nog lang niet klaar met de Holocaust. De onbeleden schuld van het Christendom rust nog steeds als een vloek op veel kerken en houdt de opwekking, waar al zo veel en zo lang voor is gebeden, tegen. Het feit dat de meeste kerken en christenen blind zijn voor Gods grote daden aan Zijn volk Israël houdt hier ook verband mee. De bijna wanhopige acties van dr. W.S. Duvekot te Utrecht om de Synode te bewegen een 'Dag van boete te beleggen en de visieloosheid met betrekking tot Israël van de Amsterdam 2000 Verklaring zijn twee recente voorbeelden van deze blindheid. Ook de 'wereld' is nog lang niet klaar met de schulden tegenover het Joodse volk. Opvallend en veelbetekenend is hoeveel schanddaden van banken, verzekeringsmaatschappijen en regeringen de laatste paar jaren aan het licht zijn gekomen. Juist nu Israël zo ernstig gevaar loopt worden deze schaduwen van de Holocaust weer angstig actueel. Arafat en de Arabische wereld maken zich weer op om Israël te vernietigen en weer kijkt de wereld toe. In 1938 was er een internationale conferentie te Evian in Frankrijk met als doel de Duitse Joden te redden. Maar in feite gaf de wereld Hitler toen het groene licht voor de Holocaust.
Hitlers waarnemers schreven na die conferentie, aan Hitler: 'U kunt doen met de Joden wat u wilt. Niemand wil ze hebben'. Nu lijkt het alsof de wereld tegen de vijanden van Israël gaat zeggen: 'Doe maar met Gods land, met Gods volk en met Jeruzalem wat je wilt. Niemand zal voor Israël op de bres staan'. Maar juist voor de wereld zijn de Messiaanse connectie van de Holocaust en het herstel van Israël van levensbelang.
EEN NIEUWE HOLOCAUST?
Door de enorme spanningen in en rond Israël, de innerlijke verscheurdheid en verdeeldheid van het Joodse volk, het verboden verbond dat Israël probeert te sluiten met de Palestijnen, de 'inwoners van het land' (zie het verbod in Exo.23:32 en 34:12), de strijd om Jeruzalem, de strijd om het land, om de 'bergen van Israël', door het zogenaamde vredesproces, dat alleen maar kan leiden tot een valse vrede en vanwege nog vele andere politieke en geestelijke problemen vragen sommigen zich af of Israël weer een holocaust, staat te wachten. Zal Israël weer een ballingschap tegemoet gaan? Of zal de Messias Zelf ingrijpen voordat een nieuwe ramp toeslaat en is de Holocaust uit de Tweede Wereldoorlog de laatste ramp geweest voor het Joodse volk? Zijn inderdaad alle voorzeggingen van oordelen en rampen vervuld en wordt Israël nu voorbereid op de Messiaanse taken? De profeten Jeremia en Daniël spreken inderdaad over 'een tijd van grote benauwdheid'. Maar Daniël profeteert erbij: 'Maar in die tijd zal uw volk ontkomen' (Dan.12:1) en Jeremia voegt toe aan zijn profetie: 'maar daaruit zal hij gered worden' (30:7). De eindtijdrampen die de wereld treffen, zullen niet aan Israël voorbijgaan. Maar voor Israël voorzeggen de profeten dat er hoop is. Toch speelt de houding van Israël zelf een grote rol in Gods heilshandelen. Zeker, de Here God komt tot Zijn doel. Maar hoe Hij tot Zijn doel komt hangt ook van de houding van zijn volk en ook van ons af. Denk maar eens aan het model van de 12 verspieders. Uiteindelijk kwam Israël wel in het Beloofde Land en werden alle goede beloften vervuld (zie Jozua 23:14). Maar als Israël niet naar de tien verspieders, maar naar Jozua en Kaleb had geluisterd, hadden ze die 40 jaren vol narigheid en problemen in de woestijn niet hoeven meemaken. Als Israël gehoorzaam en 'in het geloof' had gehandeld en Kanaën was binnengetrokken was alles veel vlotter gegaan. Ook in onze tijd ligt de situatie precies zo. Alleen nu speelt een 'derde partij', de Gemeente van Christus, ook een grote rol.
MESSIAANSE VERWACHTINGEN
De rampen van de eindtijd werpen hun schaduwen vooruit. De strijd in en om Israël accentueert de ernst van de toestand in de wereld. Het gaat uiteindelijk om de redding van de wereld. 'God zegent ons, opdat alle einden van de aarde Hem vrezen' en: God zij ons genadig en zegene ons, Hij doe Zijn Aanschijn bij ons lichten, opdat men op de aarde Uw weg kenne en onder alle volken uw heil' (Psalm 67:2,3,8). Zegen voor Israël betekent heil voor de wereld. Paulus zegt het zo: '…wat zal hun aanneming anders zijn dan leven uit de doden?' (Rom.11:15). Als de God van Israël tot Zijn doel komt met Israël betekent dat ook heil voor de wereld. Daarom is deze tijd zo spannend. Daarom die dreigingen van een holocaust. Maar nu is er een zeer belangrijke factor bijgekomen. Dat bent u, dat is de Gemeente van de Here Jezus Messias. Deze Gemeente staat niet alleen verbaasd te kijken naar Gods grote daden in onze tijd. Door onze voorbede strijden we mee in de hemelse gewesten opdat de God van Israël spoedig tot Zijn doel komt met Zijn volk. Schaduwen van rampen bedreigen Israël. Wij zijn geen toeschouwers! De gemeente van Christus heeft tot taak om door onze gebeden en steun in de kracht van Gods Geest te helpen deze schaduwen te bestrijden. Ook daartoe heeft de Here God de Gemeente geroepen. Neem u dus voor elke dag voor Israël te bidden. Zo strijdt u mee in de 'hemelse gewesten' in de oorlog om het komende Koninkrijk.
drs. Jan van Barneveld
EEN DIEP, GEESTELIJK RAADSEL
Het Joodse volk is geestelijk nog lang niet klaar met de Holocaust. De wonden zijn te diep en de ramp is te vreselijk. De Holocaust is nog steeds een onverklaarbaar en onbegrijpelijk en angstaanjagend raadsel. Het woord 'Holocaust' betekent 'slachtoffer' of 'algehele slachting' en is voor het eerst gebruikt door de beroemde schrijver Elie Wiesel, die zelf een overlevende van de Nazi-slachtingen is. Tot 1986 zijn er meer dan 400 boeken en artikelen verschenen over het onderwerp God en de Holocaust. De afgelopen veertien jaar zijn er nog een flink aantal bijgekomen. Enkele ultra-orthodoxe rabbijnen zeggen dat deze ramp het West Europese Jodendom is overkomen, omdat zij het Zionisme steunden. Zij zien het Zionisme als een zondig vooruitgrijpen op de verlossing die alleen de Messias Zelf zal brengen. Andere, ook orthodoxe rabbijnen. beweren het tegengestelde. De West Europese Joden zouden ongehoorzaam geweest zijn, omdat zij het gebod van de Almachtige om naar Zion te gaan, hebben genegeerd. Feit is, dat ook evangelische bijbelleraren van voor de Tweede Wereldoorlog de Duitse Joden hebben gewaarschuwd en hebben aangeraden naar Israël te vluchten zolang het nog kon. Anderen denken aan de geschiedenis van Kaïn die Abel vermoordt als model voor de Holocaust. Ook het model van Job en zijn lijden wordt vaak gebruikt om iets te kunnen begrijpen van wat er is gebeurd tijdens de Shoah. Veel slachtoffers van de Ramp zagen en zien zichzelf in het licht van de zogenaamde akeda, het binden van Izaak. Zo werd ook het Joodse volk geofferd. 'Maar' vragen anderen zich dan wanhopig af, 'waarom redde de Almachtige, die Izaak redde, zijn volk in de concentratiekampen niet?' Zo worstelt het Joodse volk tot op vandaag met het Raadsel van de Shoah. De beroemde Joodse geleerde Martin Buber suggereert dat in die periode de God van Israël was, de 'God die Zich verborgen houdt' (zie Jes. 8:17.40:27 en 45:15). Tenslotte noemen we nog de benadering van de bekende Joodse denker Abraham Joshua Herschel. Hij dacht dat de Ramp z'n diepste oorzaak had in de generaties van vóór Hitler. Toen heeft het humanisme God uit de samenleving verdreven en konden die gruwelijkheden plaatsvinden. Maar hier ziet Hershel de vreselijke rol e: betekenis van het kerkelijk anti-semitisme bij de Shoa over het hoofd.
HOLOCAUST EN ISRAEL
Opvallend is dat, juist na de Holocaust, er weer twee belangrijke Messiaanse bewegingen in Israël zijn ontstaan. Na meer dan 300 jaren van stilte is er in Israël nu weer een gespannen uitzien naar de Messias en Zijn verlossing. Professor Dov Schwurz is het hoofd van de filosofische faculteit van de Bar Ilan Universiteit. Hij merkt op dat de profeten leren dat in de tijd vlak vóór de komst van de Messias de mensheid door rampen en oorlogen zal worden geplaagd. Het feit dat de Joodse Staat drie jaar na de Shoa werd opgericht vindt hij een bevestiging van de gedachte dat de Shoa het begin van de Verlossing van het Joodse volk betekent. 'Maar' reageert een andere Joodse denker, 'de Holocaust was een demonische, vreselijke ramp. Als de Staat Israël met z'n vijf miljoen Joodse inwoners een tegenwicht moet vormen voor de zes miljoen slachtoffers, is dat niet voldoende'. Alleen als de Holocaust een uitzicht geeft op de Messiaanse Verlossing en de vervulling van de beloften van de profeten, kan er een balans komen met de Ramp van de Shoa.
KERK, WERELD EN HOLOCAUST
Niet alleen net Joodse volk, naar ook de kerk en de wereld zijn nog lang niet klaar met de Holocaust. De onbeleden schuld van het Christendom rust nog steeds als een vloek op veel kerken en houdt de opwekking, waar al zo veel en zo lang voor is gebeden, tegen. Het feit dat de meeste kerken en christenen blind zijn voor Gods grote daden aan Zijn volk Israël houdt hier ook verband mee. De bijna wanhopige acties van dr. W.S. Duvekot te Utrecht om de Synode te bewegen een 'Dag van boete te beleggen en de visieloosheid met betrekking tot Israël van de Amsterdam 2000 Verklaring zijn twee recente voorbeelden van deze blindheid. Ook de 'wereld' is nog lang niet klaar met de schulden tegenover het Joodse volk. Opvallend en veelbetekenend is hoeveel schanddaden van banken, verzekeringsmaatschappijen en regeringen de laatste paar jaren aan het licht zijn gekomen. Juist nu Israël zo ernstig gevaar loopt worden deze schaduwen van de Holocaust weer angstig actueel. Arafat en de Arabische wereld maken zich weer op om Israël te vernietigen en weer kijkt de wereld toe. In 1938 was er een internationale conferentie te Evian in Frankrijk met als doel de Duitse Joden te redden. Maar in feite gaf de wereld Hitler toen het groene licht voor de Holocaust.
Hitlers waarnemers schreven na die conferentie, aan Hitler: 'U kunt doen met de Joden wat u wilt. Niemand wil ze hebben'. Nu lijkt het alsof de wereld tegen de vijanden van Israël gaat zeggen: 'Doe maar met Gods land, met Gods volk en met Jeruzalem wat je wilt. Niemand zal voor Israël op de bres staan'. Maar juist voor de wereld zijn de Messiaanse connectie van de Holocaust en het herstel van Israël van levensbelang.
EEN NIEUWE HOLOCAUST?
Door de enorme spanningen in en rond Israël, de innerlijke verscheurdheid en verdeeldheid van het Joodse volk, het verboden verbond dat Israël probeert te sluiten met de Palestijnen, de 'inwoners van het land' (zie het verbod in Exo.23:32 en 34:12), de strijd om Jeruzalem, de strijd om het land, om de 'bergen van Israël', door het zogenaamde vredesproces, dat alleen maar kan leiden tot een valse vrede en vanwege nog vele andere politieke en geestelijke problemen vragen sommigen zich af of Israël weer een holocaust, staat te wachten. Zal Israël weer een ballingschap tegemoet gaan? Of zal de Messias Zelf ingrijpen voordat een nieuwe ramp toeslaat en is de Holocaust uit de Tweede Wereldoorlog de laatste ramp geweest voor het Joodse volk? Zijn inderdaad alle voorzeggingen van oordelen en rampen vervuld en wordt Israël nu voorbereid op de Messiaanse taken? De profeten Jeremia en Daniël spreken inderdaad over 'een tijd van grote benauwdheid'. Maar Daniël profeteert erbij: 'Maar in die tijd zal uw volk ontkomen' (Dan.12:1) en Jeremia voegt toe aan zijn profetie: 'maar daaruit zal hij gered worden' (30:7). De eindtijdrampen die de wereld treffen, zullen niet aan Israël voorbijgaan. Maar voor Israël voorzeggen de profeten dat er hoop is. Toch speelt de houding van Israël zelf een grote rol in Gods heilshandelen. Zeker, de Here God komt tot Zijn doel. Maar hoe Hij tot Zijn doel komt hangt ook van de houding van zijn volk en ook van ons af. Denk maar eens aan het model van de 12 verspieders. Uiteindelijk kwam Israël wel in het Beloofde Land en werden alle goede beloften vervuld (zie Jozua 23:14). Maar als Israël niet naar de tien verspieders, maar naar Jozua en Kaleb had geluisterd, hadden ze die 40 jaren vol narigheid en problemen in de woestijn niet hoeven meemaken. Als Israël gehoorzaam en 'in het geloof' had gehandeld en Kanaën was binnengetrokken was alles veel vlotter gegaan. Ook in onze tijd ligt de situatie precies zo. Alleen nu speelt een 'derde partij', de Gemeente van Christus, ook een grote rol.
MESSIAANSE VERWACHTINGEN
De rampen van de eindtijd werpen hun schaduwen vooruit. De strijd in en om Israël accentueert de ernst van de toestand in de wereld. Het gaat uiteindelijk om de redding van de wereld. 'God zegent ons, opdat alle einden van de aarde Hem vrezen' en: God zij ons genadig en zegene ons, Hij doe Zijn Aanschijn bij ons lichten, opdat men op de aarde Uw weg kenne en onder alle volken uw heil' (Psalm 67:2,3,8). Zegen voor Israël betekent heil voor de wereld. Paulus zegt het zo: '…wat zal hun aanneming anders zijn dan leven uit de doden?' (Rom.11:15). Als de God van Israël tot Zijn doel komt met Israël betekent dat ook heil voor de wereld. Daarom is deze tijd zo spannend. Daarom die dreigingen van een holocaust. Maar nu is er een zeer belangrijke factor bijgekomen. Dat bent u, dat is de Gemeente van de Here Jezus Messias. Deze Gemeente staat niet alleen verbaasd te kijken naar Gods grote daden in onze tijd. Door onze voorbede strijden we mee in de hemelse gewesten opdat de God van Israël spoedig tot Zijn doel komt met Zijn volk. Schaduwen van rampen bedreigen Israël. Wij zijn geen toeschouwers! De gemeente van Christus heeft tot taak om door onze gebeden en steun in de kracht van Gods Geest te helpen deze schaduwen te bestrijden. Ook daartoe heeft de Here God de Gemeente geroepen. Neem u dus voor elke dag voor Israël te bidden. Zo strijdt u mee in de 'hemelse gewesten' in de oorlog om het komende Koninkrijk.
drs. Jan van Barneveld
