Sagav: verheven en beschermd door de Here

Gieneke van Veen-Vrolijk • 89 - 2013 • Uitgave: 24
‘Wie op de HERE vertrouwt, wordt hoog gesteld’ (Spreuken 29:25).

In de Hebreeuwse Bijbel komen we begrippen of uitdrukkingen tegen die niet zo vaak in de Bijbeltekst voorkomen, maar die wel veel te zeggen hebben. Tot deze groep niet zo frequent voorkomende, maar rijke woorden hoort het werkwoord ‘sagav’ met de betekenis ‘hoog zijn’. Dit werkwoord komt slechts twintigmaal voor in de Oudtestamentische tekst en wordt vooral in dichterlijke teksten aangetroffen, met name in de Psalmen en bij de profeet Jesaja.
De grondbetekenis van ‘sagav’ is verheven zijn, hoog zijn en hiervan uitgaande heeft dit werkwoord ook andere betekenissen: onneembaar zijn, ontoegankelijk zijn, veilig zijn. In die zin spreekt ‘sagav’ van beschermende verhevenheid, van veilige hoogte, van een hoge onneembare schuilplaats, waar gevaren en vijanden geen toegang hebben. Het is dan ook niet vreemd dat dit werkwoord ‘sagav’/verheven zijn vooral gebruikt wordt met betrekking tot de Here God.

Gods bescherming
Het werkwoord ‘sagav’/verheven zijn komt in de Hebreeuwse Bijbeltekst overwegend voor in de beschrijving van de Here God, die onuitsprekelijk hoog is, niet te bevatten ver verheven boven alle aardse dingen en machten. Hij is ‘sagav’/ hoog verheven en in Hem vindt de gelovige een veilig verheven toevluchtsoord. Schuilend bij Hem is men altijd veilig en beschermd tegen aanvallen van de boze. Wie de naam van de Here aanroept in nood, gevaar en ellende en zich tot Hem richt, in welke situatie men zich ook bevindt, zal door Hem gesterkt en ondersteund worden. Wie Gods heilige naam aanroept en vlucht tot Hem, zal bij en door Hem in veilige hoogte worden gesteld, leert ons de wijsheid van het Spreukenboek. “Een toren van kracht is de naam van de HERE, de rechtvaardige rent daarheen en ‘sagav’/wordt in hoogte gesteld” (Spreuken 18:10). De hoogte waarin God degene die Hem aanroept stelt, spreekt van beschutting en veiligheid. We mogen de naam van de Here vrijmoedig aanroepen onder alle omstandigheden en daarbij weten, dat er onder de hemel geen andere naam tot redding is gegeven dan alleen de naam van de Here Jezus (Handelingen 4:12).
Het werkwoord ‘sagav’/verheven zijn heeft met betrekking tot God vooral een beschermende strekking. De Here is de Hoogverhevene tot wie de nietige, hulpeloze mens mag vluchten. Gods ‘sagav’/verheven zijn is zo een beeld van bescherming, beschutting en zekerheid die in de Here te vinden is. Maar dat beeld spreekt van een heerlijke werkelijkheid: de hoogverheven God biedt de mens zekerheid en bescherming in benauwdheid en ellende. Hij alleen kan de nederige mens verheffen. We mogen zeker weten dat God ons bij Hem – als in een ontoegankelijke bergvesting – op veilige hoogte stelt: “…wie op de Here vertrouwt, wordt ‘sagav’/hoog gesteld” (Spreuken 29:25).

God is Hoogverheven
De Here zal voor altijd de Hoogverhevene zijn. Alles wat hoog en trots is zal worden vernederd op de oordeelsdag. Jesaja spreekt over die komende ‘dag van de HERE’, wanneer hoogmoedigen zullen worden verlaagd en trotsen vernederd, maar “de HERE, alleen Hij zal ‘sagav’/verheven zijn op die dag” (Jesaja 2:11).1 Maar ‘die dag’ heeft ook een andere kant. Het is ook een dag van verlossing waar naar uitgekeken wordt. Dan zal men juichen dat ook Gods naam hoogverheven is. Die naam geeft aan Wie en wat de Here is. In Jesaja 12 juicht de profeet daarover in het ‘danklied van de verlosten’: “Op die dag zult u zeggen: Dank de Here, roep Zijn naam aan, maak Zijn daden bekend onder de volken, verkondig dat Zijn naam ‘sagav’/verheven is” (Jesaja 12:4). God is als Schepper de Here van hemel en aarde (Matteüs 11:25a) en troont in de hoogte, leert de profeet: “De Here is ‘sagav’/hoogverheven, want Hij woont in de hoogte” (Jesaja 33:5). Ook Gods wonderlijke alwetendheid en kennis is ‘sagav’/ hoog verheven en het gaat het menselijke verstand dan ook ver te boven dat Hij die mens door en door kent (Psalm 139:6).

Gods belofte
Wie de Here liefheeft mag zeker zijn van zijn belofte: “ Ik zal hem uitredden, Ik zal hem ‘sagav’/onbereikbaar hoog stellen, want Hij kent mijn naam” (Psalm 91:14). Wat een rijkdom die hoogverheven naam van de Here als Verlosser te mogen kennen en liefhebben!

Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk

1 Hier (en elders) komt een andere werkwoordsvorm voor; we noemen echter steeds de vorm ‘sagav’.