Rusland gromt
Feike ter Velde • 90 - 2014 • Uitgave: 6
De ontwikkelingen in Oekraïne zorgen voor spanningen in de politieke verhouding in Europa en in de wereld. Rusland is de grootste speler in dit drama.
Oekraïne is een drama voortkomend uit de naoorlogse Europese verhoudingen. De Sovjet-Unie had allerlei volken in Oost-Europa politiek en militair onder de duim. In 1922 werd ook Oekraïne aan de Sovjetmacht onderworpen, eerst het oostelijke deel en sinds 1939 ook het westelijke deel van het land. De inval van nazi-Duitsland betekende de dood van heel veel Joden uit de Oekraïne, ongeveer 1,7 miljoen! Na het uiteen vallen van Sovjet-Unie werd Oekraïne onafhankelijk. Nu gromt de Russische beer.
Hoewel Oekraïne nu een eigen staat is, laat de geschiedenis een grote verdeeldheid van land en volk zien. De officiële taal is het Oekraïens, dat voor een buitenstaander erg lijkt op het Russisch, zoals het Nederlands op het Duits. Driekwart van de bevolking heeft het Oekraïens als moedertaal en voor een kwart is dat het Russisch. Dit laatste geldt vooral het oostelijke deel en het zuidelijke schiereiland de Krim. De Sovjets hebben het Oekraïens vooral ontmoedigd, maar de laatste decennia is de taal tot ontwikkeling en bloei gekomen.
Vóór het jaar 1000 was het christendom reeds geïntroduceerd in Oekraïne – toen ‘het rijk van Kiev’ geheten. Vandaag geldt Oekraïne als christelijke natie. Meer dan driekwart van de bevolking behoort tot de Oekraïens-orthodoxe kerk, ongeveer acht procent is Rooms-katholiek. Verder zijn er ongeveer driehonderdduizend Joden en vijfhonderdduizend moslims – deze laatste vooral op de Krim. Moslims botsen nogal eens met christenen daar op de Krim.
Zwarte Zee
Op dit moment spitst de spanning tussen de voorlopige regering van Oekraïne en Rusland zich toe op de Krim, waar een Russische vloot is gelegerd. De afgezette president van Oekraïne, Janoekovitsj, heeft zich schaamteloos verrijkt met belastinggeld, het land politiek aan de Russen uitgeleverd en het land in ontredderde toestand verlaten. De Russen die in Oekraïne wonen, vooral dus in het oostelijke deel en op de Krim, moeten niets hebben van de nieuwe regering in Kiev, die vooral pro-Westers is en pro-Europa.
In 1954 heeft Nikita Chroetsjov de Krim aan Oekraïne cadeau gedaan in de wetenschap dat de meerderheid van de bevolking, bijna zestig procent, pro-Russisch is. De Krim is een nagenoeg zelfstandige staat binnen Oekraïne, met twee miljoen inwoners en is bijna net zo groot als België. Het heeft een eigen parlement. In het zuiden ligt de havenstad Sebastopol, die toegang biedt tot de Zwarte Zee en via de nauwe Bosporus (Turkije) tot de Middellandse zee. De hoofdstad van de Krim is Simferopol.
Koude Oorlog
Vroeger leerden we op school over de Krimoorlog (1853-1856), waarin Florence Nightingale, een Engelse verpleegkundige, beroemd is geworden. Na die oorlog werd de Krim Russisch. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, door het ineenzakken van het communistische totalitaire systeem, werd Oekraïne een geheel onafhankelijke natie. In 2004 kwam er een soort van revolutie op gang door een politieke janboel, corruptie en machtsbeïnvloeding: de Oranjerevolutie. Een burgeroorlog was nabij. Men sprak ook van een splitsing van het land met als doel het oostelijke deel bij Rusland te voegen en het westelijk deel bij Europa. Dat is niet doorgegaan. Nog steeds wordt dit als een van de opties gezien om de onderlinge spanningen te verminderen.
Rusland zal de Krim echter niet opgeven, juist vanwege de vloot en daardoor de toegang tot de Middellandse Zee. De bevolking lijkt, althans in meerderheid, bij Rusland te willen horen. Sommige ouderen willen zelfs een Rusland zoals dat in de tijd van de Sovjet-Unie bestond. Straatrellen in verschillende steden op de Krim tussen Russen en islamitische Tartaren gaven Moskou een soort van legitimatie tot een militair optreden. Immers, zegt het Kremlin, wij zijn verplicht onze burgers te beschermen. Het leger ging paraatheidsoefeningen houden aan de grenzen van Oekraïne. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Kerry, nam al het woord Koude Oorlog in de mond.
Poetins macht
De rol van president Vladimir Poetin en van Rusland moet niet worden onderschat. Oekraïne heeft veel voordeel van een goede band met Rusland vanwege de economie en de levering van energie in de vorm van Russisch aardgas tegen gereduceerde prijs. Dit alles als tegenprestatie van de havenfaciliteiten voor de Zwarte Zee vloot van Rusland. Europa heeft niet meer te bieden dan een grondige hervorming van de economie, het sluiten van onrendabele bedrijven en daarmee het aantrekken van broekriem. Na hervorming van de economie moet er groei komen, eerder kan het niet. Dat is geen aantrekkelijk beeld voor de burgers van Oekraïne.
De huidige regering van Oekraïne is niet gekozen in democratische verkiezingen, maar samengesteld uit een zo groot mogelijke meerderheid van het parlement. Zodanig dat de bevolking in meerderheid achter deze zogenaamde interim-regering kan staan. Niet vergeten moet worden dat ook allerlei ultrarechtse groepen daarvan deel uitmaken. Zij zijn vooral nationalistisch en antisemitisch. Zij haten de Joden. Zij hebben ook geen enkel belang bij een vreedzame regeling met Rusland. Deze extremisten geven de Russen en president Poetin argumenten in handen voor het grensoverschrijdende handelen van de Russische politiek.
De politiek van Poetin, ooit een machtig en gevierd man in de Sovjet-Russische geheime dienst (de KGB) is helemaal gericht op het hebben en uitoefenen van macht, in Rusland als wereldmacht. In dat streven heeft hij de afgelopen tijd gevoelige nederlagen en gezichtsverlies geleden. Ook in Nederland was dat in aanloop naar de Olympische winterspelen was steeds te horen, toegespitst Poetins wet tegen homopropaganda. Sommige Europese leiders zegden hun bezoek aan de Spelen af, zodat Poetins feestje behoorlijk werd ontluisterd.
Machtig Rusland
De Amerikaanse en Europese buitenlandse politiek moet echter niet gericht zijn op de verdere vernedering van Poetin. Dat zou dom zijn. Poetin wil een machtig Rusland dat meetelt in de wereld. Hij wil zelf ook meetellen in de wereld. Hij is nog steeds heel populair bij zijn eigen bevolking. Mevrouw Angela Merkel heeft al uren met Poetin gesproken om hem een uitweg te bieden zonder gezichtsverlies. Dat is verstandig en verantwoordelijk handelen. Rusland kan Europa niet missen als klant van olie en gas, bijna driehonderd miljard euro! Dat weet Poetin ook.
Rusland is een groot land, dat in de profetie wordt omschreven als Gog en Magog met zijn leider: de vorst van Rosh, Mesech en Tubal (Ezechiël 38:1) in het verre Noorden (vers 15). Uiteindelijk zal de Russische beer koers zetten naar het Midden-Oosten en naar Israël. Let op: álles is in beweging!
Feike ter Velde
Oekraïne is een drama voortkomend uit de naoorlogse Europese verhoudingen. De Sovjet-Unie had allerlei volken in Oost-Europa politiek en militair onder de duim. In 1922 werd ook Oekraïne aan de Sovjetmacht onderworpen, eerst het oostelijke deel en sinds 1939 ook het westelijke deel van het land. De inval van nazi-Duitsland betekende de dood van heel veel Joden uit de Oekraïne, ongeveer 1,7 miljoen! Na het uiteen vallen van Sovjet-Unie werd Oekraïne onafhankelijk. Nu gromt de Russische beer.
Hoewel Oekraïne nu een eigen staat is, laat de geschiedenis een grote verdeeldheid van land en volk zien. De officiële taal is het Oekraïens, dat voor een buitenstaander erg lijkt op het Russisch, zoals het Nederlands op het Duits. Driekwart van de bevolking heeft het Oekraïens als moedertaal en voor een kwart is dat het Russisch. Dit laatste geldt vooral het oostelijke deel en het zuidelijke schiereiland de Krim. De Sovjets hebben het Oekraïens vooral ontmoedigd, maar de laatste decennia is de taal tot ontwikkeling en bloei gekomen.
Vóór het jaar 1000 was het christendom reeds geïntroduceerd in Oekraïne – toen ‘het rijk van Kiev’ geheten. Vandaag geldt Oekraïne als christelijke natie. Meer dan driekwart van de bevolking behoort tot de Oekraïens-orthodoxe kerk, ongeveer acht procent is Rooms-katholiek. Verder zijn er ongeveer driehonderdduizend Joden en vijfhonderdduizend moslims – deze laatste vooral op de Krim. Moslims botsen nogal eens met christenen daar op de Krim.
Zwarte Zee
Op dit moment spitst de spanning tussen de voorlopige regering van Oekraïne en Rusland zich toe op de Krim, waar een Russische vloot is gelegerd. De afgezette president van Oekraïne, Janoekovitsj, heeft zich schaamteloos verrijkt met belastinggeld, het land politiek aan de Russen uitgeleverd en het land in ontredderde toestand verlaten. De Russen die in Oekraïne wonen, vooral dus in het oostelijke deel en op de Krim, moeten niets hebben van de nieuwe regering in Kiev, die vooral pro-Westers is en pro-Europa.
In 1954 heeft Nikita Chroetsjov de Krim aan Oekraïne cadeau gedaan in de wetenschap dat de meerderheid van de bevolking, bijna zestig procent, pro-Russisch is. De Krim is een nagenoeg zelfstandige staat binnen Oekraïne, met twee miljoen inwoners en is bijna net zo groot als België. Het heeft een eigen parlement. In het zuiden ligt de havenstad Sebastopol, die toegang biedt tot de Zwarte Zee en via de nauwe Bosporus (Turkije) tot de Middellandse zee. De hoofdstad van de Krim is Simferopol.
Koude Oorlog
Vroeger leerden we op school over de Krimoorlog (1853-1856), waarin Florence Nightingale, een Engelse verpleegkundige, beroemd is geworden. Na die oorlog werd de Krim Russisch. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, door het ineenzakken van het communistische totalitaire systeem, werd Oekraïne een geheel onafhankelijke natie. In 2004 kwam er een soort van revolutie op gang door een politieke janboel, corruptie en machtsbeïnvloeding: de Oranjerevolutie. Een burgeroorlog was nabij. Men sprak ook van een splitsing van het land met als doel het oostelijke deel bij Rusland te voegen en het westelijk deel bij Europa. Dat is niet doorgegaan. Nog steeds wordt dit als een van de opties gezien om de onderlinge spanningen te verminderen.
Rusland zal de Krim echter niet opgeven, juist vanwege de vloot en daardoor de toegang tot de Middellandse Zee. De bevolking lijkt, althans in meerderheid, bij Rusland te willen horen. Sommige ouderen willen zelfs een Rusland zoals dat in de tijd van de Sovjet-Unie bestond. Straatrellen in verschillende steden op de Krim tussen Russen en islamitische Tartaren gaven Moskou een soort van legitimatie tot een militair optreden. Immers, zegt het Kremlin, wij zijn verplicht onze burgers te beschermen. Het leger ging paraatheidsoefeningen houden aan de grenzen van Oekraïne. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Kerry, nam al het woord Koude Oorlog in de mond.
Poetins macht
De rol van president Vladimir Poetin en van Rusland moet niet worden onderschat. Oekraïne heeft veel voordeel van een goede band met Rusland vanwege de economie en de levering van energie in de vorm van Russisch aardgas tegen gereduceerde prijs. Dit alles als tegenprestatie van de havenfaciliteiten voor de Zwarte Zee vloot van Rusland. Europa heeft niet meer te bieden dan een grondige hervorming van de economie, het sluiten van onrendabele bedrijven en daarmee het aantrekken van broekriem. Na hervorming van de economie moet er groei komen, eerder kan het niet. Dat is geen aantrekkelijk beeld voor de burgers van Oekraïne.
De huidige regering van Oekraïne is niet gekozen in democratische verkiezingen, maar samengesteld uit een zo groot mogelijke meerderheid van het parlement. Zodanig dat de bevolking in meerderheid achter deze zogenaamde interim-regering kan staan. Niet vergeten moet worden dat ook allerlei ultrarechtse groepen daarvan deel uitmaken. Zij zijn vooral nationalistisch en antisemitisch. Zij haten de Joden. Zij hebben ook geen enkel belang bij een vreedzame regeling met Rusland. Deze extremisten geven de Russen en president Poetin argumenten in handen voor het grensoverschrijdende handelen van de Russische politiek.
De politiek van Poetin, ooit een machtig en gevierd man in de Sovjet-Russische geheime dienst (de KGB) is helemaal gericht op het hebben en uitoefenen van macht, in Rusland als wereldmacht. In dat streven heeft hij de afgelopen tijd gevoelige nederlagen en gezichtsverlies geleden. Ook in Nederland was dat in aanloop naar de Olympische winterspelen was steeds te horen, toegespitst Poetins wet tegen homopropaganda. Sommige Europese leiders zegden hun bezoek aan de Spelen af, zodat Poetins feestje behoorlijk werd ontluisterd.
Machtig Rusland
De Amerikaanse en Europese buitenlandse politiek moet echter niet gericht zijn op de verdere vernedering van Poetin. Dat zou dom zijn. Poetin wil een machtig Rusland dat meetelt in de wereld. Hij wil zelf ook meetellen in de wereld. Hij is nog steeds heel populair bij zijn eigen bevolking. Mevrouw Angela Merkel heeft al uren met Poetin gesproken om hem een uitweg te bieden zonder gezichtsverlies. Dat is verstandig en verantwoordelijk handelen. Rusland kan Europa niet missen als klant van olie en gas, bijna driehonderd miljard euro! Dat weet Poetin ook.
Rusland is een groot land, dat in de profetie wordt omschreven als Gog en Magog met zijn leider: de vorst van Rosh, Mesech en Tubal (Ezechiël 38:1) in het verre Noorden (vers 15). Uiteindelijk zal de Russische beer koers zetten naar het Midden-Oosten en naar Israël. Let op: álles is in beweging!
Feike ter Velde
