Psalm 23: ‘De HERE is mijn Herder…’

Gieneke van Veen-Vrolijk • 92 - 2016 • Uitgave: 11
Psalm 23 behoort tot de meest bekende en geliefde psalmen en is door de eeuwen heen, wereldwijd ontelbaar veel gelovigen tot grote troost geweest. De psalm is voor alle leeftijden, situaties en mensen. De Here God heeft bij allerlei gelegenheden deze psalm gebruikt om tot Zijn kinderen op persoonlijke wijze te spreken, overeenkomstig ieders noden.

Door deze psalm blijft God spreken, bemoedigt Hij het bedroefde, ontmoedigde hart, biedt geestelijke steun en vreugde, ook vandaag…

De aard van de psalm
Psalm 23 is een ‘psalm van vertrouwen’. De psalmist bezingt en looft – zelfs wanneer hij de donkerste vallei, ja zelfs de doodsvallei door moet gaan (vers 4a) – de aanwezigheid en steun van zijn Herder die dicht bij hem is. Zo drukt hij zijn vertrouwen in Gods goedheid uit, zijn dankbaarheid voor Zijn liefde en genade, voor het leven nu en in de toekomst… Tegelijkertijd dankt David God voor Zijn gunstbewijzen, voorzieningen, liefdevolle leiding, troost, aanwezigheid en hulp te allen tijde. Dit maakt deze psalm ook tot een persoonlijke ‘dankpsalm’.

Onderricht voor de gelovige nu
Het herdersbeeld van onze psalm spreekt over: bescherming, voorziening, leiding, zorg, beschutting, zekerheid. Tegelijkertijd is de psalmist zelf een schaap behorend tot de kudde van de Herder en verwoordt hij zo de intieme relatie met Hem.
De vrede die de psalm uitdrukt, is geen ontvluchting aan de werkelijkheid, noch irreëel; het gaat om vrede die een werkelijke, concrete vrucht is van gemeenschap met God.
De inhoud van deze psalm vraagt instemming met Gods leiding en wil ons brengen tot overgave en bereidheid de Here te volgen in gehoorzaamheid, tot een leven in liefde voor en met Hem. Deze psalm leert ons de stem van de goede Herder verstaan (Johannes 10:11), de toon is persoonlijk en lieflijk, een uitnodiging tot luisteren…

Luisteren
De Here staat centraal in de gehele psalm. Hij is de Herder die voorziet (vers 1-3a).
David uit zijn vertrouwen en zekerheid: ‘De HERE is mijn Herder…’ Hier gebruikt hij de allerheiligste Godsnaam: JHWH, ‘HERE’. Deze naam drukt de onuitsprekelijke grootheid van de eeuwige, almachtige, onveranderlijke God uit (Jesaja 41:4; 43:11). Deze altijd aanwezige HERE is de Herder die de kudde voorziening en begeleiding biedt. Dit spreekt van zorg en liefde. De Herder kent de beste waterplaatsen en weiden en leidt Zijn schapen daarheen, ook als een schaap dat niet zo goed begrijpt…
De HERE is ook Herder die leidt (vers 3b). Hij moet voorop gaan, zoals een oud-oosterse herder voor de kudde uit ging, zoals ook Jezus zei (Johannes 10:4). Om als schaap de Herder te volgen is het noodzakelijk Zijn stem te leren kennen door omgang met Hem en Zijn Woord. We moeten ook leren Zijn stem te onderscheiden te midden van zoveel meeslepende, verwarrende, bedrieglijke, ver- en misleidende ‘stemmen’ die op ons afkomen.
Tot de basisuitrusting van de herder behoorden stok en staf, symbool voor het herderswerk: leiden, beschermen, terughalen/tegenhouden. De Herder is altijd aanwezig, overal en in alle situaties: ‘U bent bij mij…’ (vers 4).
De Here nodigt ook tot Zijn tafel (vers 5). Dit beeld spreekt van gemeenschap met Hem, overvloed aan geestelijk voedsel en intense vreugde door aan deze plechtige uitnodiging deel te mogen hebben. De psalmist weet dat hij op aarde de voortdurende aanwezigheid van de Here zal genieten. Maar nu reeds zingt hij van Gods huis waar hij voor eeuwig in Zijn aanwezigheid zal zijn (vers 6).

Nu al meezingen!
We mogen de goede Herder volgen, Zijn naam eren en weten dat Hij ons dagelijks leidt zoals dat het beste voor ons is, totdat Hij ons binnenleidt in ons eeuwige Thuis. Tot dat moment zingen we met David: “De Here is mijn Herder…”

Gieneke van Veen-Vrolijk