Postmoderne invloeden in de Gemeente
Hans Kruisman • 87 - 2011 • Uitgave: 14/15
Welke postmoderne invloeden kunnen wij in onze Christelijke gemeenten vinden?
Invloed 1: Herstel zonder het kruis van de Here Jezus Christus
De satan doet er alles aan om de mens te misleiden, te verzoeken. Zo laat hij u een levensweg zien die geschikt is voor de huidige postmoderne cultuur. Het is een weg, geplaveid met mooie Bijbelteksten, die u door eigen werken mag gaan bewandelen. Lekker alles in eigen hand!
Laten wij eens kijken naar een actueel voorbeeld. De cursus ‘Celebrate Recovery’1 kan naar mijn mening hiervoor gebruikt worden. Volgens de makers zou deze cursus, die uit twaalf stappen is opgebouwd, op de meest effectieve Bijbelse manier alle mensen met problemen, zoals verslaafdheid, verkeerde gewoonten, verkeerde denkpatronen, persoonlijkheidsstoornissen, enz…, kunnen veranderen (herstellen). Succes verzekerd! Nu al wordt deze cursus wereldwijd in vele kerken en groeperingen gegeven.
Het is geen gemakkelijk onderwerp dat wij nu gaan bespreken, maar wel zeer zinvol om de misleiding van satan hierin te ontdekken.
Inleiding
Mijn eerste algemene reactie is die van verbazing. Is deze cursus voldoende om alle mensen met de hierboven genoemde problemen te herstellen? Die uitspraak is veel en veel te kort door de bocht en doet geen recht aan de complexiteit van de problemen die veel mensen in hun leven ervaren. Wij kunnen wel spreken van een fundament dat hen op de meest effectieve Bijbelse manier positief kan beïnvloeden in het proces naar herstel. Dat is het fundament der Waarheid! Zie onder andere de tekst uit Efeziërs 2:20 ‘…maar medeburgers der heiligen en huisgenoten Gods, gebouwd op het fundament van de apostelen en profeten, terwijl Christus Jezus zelf de hoeksteen is.’ Dan is het wel merkwaardig dat deze cursus, die voor iedereen open staat, met geen woord spreekt over de onoverkomelijke kloof tussen dat Bijbels fundament en de natuurlijke mens (zie het eerder geschreven artikel: ‘Op welk fundament ontmoeten wij elkaar?’ in Het Zoeklicht 2008 nummer 13).
Waarom niet gesproken over het kruis dat de brug vormt naar het fundament waarop wij de God der Schriften mogen ontmoeten? Staat de cursist op het ‘fundament der wereld’ of op het ‘fundament der Waarheid’? Deze blinde vlek is het eerste signaal waardoor wij als christenen worden gewaarschuwd. Want ‘blinde vlekken’ kunnen een negatieve invulling krijgen. Dit is namelijk afhankelijk van de eigen inkleuring die de cursusleider hieraan wenst te geven. Wanneer men deze fundamenten niet duidelijk van elkaar weet / wenst te onderscheiden, bestaat het gevaar dat hiermee de poort tot andere religies wordt opengezet. Met het bespreken van deze cursus beperk ik mij tot de ‘kale’ onderstaande citaten en stel mijzelf de vraag of hier sprake is van een dialectische2 methodiek die de cursist naar de totale verandering van paradigma3 zou kunnen voeren.
Worden de deelnemers door de voorgeschreven handelingen niet afhankelijk gemaakt van de geest van het programma i.p.v. werkelijk herstel?
De makers van deze cursus maken er geen geheim van dat er overeenkomsten zijn met het bekende twaalfstappenprogramma van AA (Anonieme Alcoholisten). Doordat deze beweging sterk beïnvloed is door het Boeddhisme, zien wij veel overeenkomsten met de twaalf stappen (vier edele waarheden en het achtvoudig pad) dat het Boeddhisme ons voorschrijft op weg naar herstel (verlossing). We kunnen stellen dat de Boeddhistische versie als format (basisstructuur/ het script/ de sjabloon) heeft gediend voor deze cursus. Natuurlijk is het geheel wel taalkundig aangepast op de westerse mens die in de christelijke traditie leeft. Er worden opvallend veel Bijbelteksten uit de Bergrede gebruikt. Ook dit gegeven wijst naar de relatie met het Boeddhisme. Het is niet toevallig dat het Boeddhisme een sterke voorkeur heeft voor de Bergrede, omdat dit gegeven het bewijs zou vormen dat alle godsdiensten een gemeenschappelijke ‘bron’ kennen. Welke g(G)eest ontmoeten wij in dit programma? Vormen deze Bijbelteksten een dekmantel voor de giftige onderstroom?
Mijn eerste indruk van deze cursus is haar naadloze aansluiting op de postmoderne levensstijl. Een mensgerichte cursus waarin een ieder op zijn of haar eigen tempo, met een grote mate van zelfredzaamheid, de weg naar herstel zoekt.
Ons antwoord
Wanneer wij nu de stappen wat nauwkeuriger gaan onderzoeken, kunnen wij op bovenstaande vragen een duidelijk antwoord geven.
Stap 1: Citaat: ‘Hoogmoed erkennen… Ik erken dat ik zelf niet bij machte ben om mijn pijn, verslavingen en verkeerde gewoonten onder controle te krijgen. Ik ben namelijk God niet… Ik geef toe dat ik machteloos sta tegenover mijn pijn, verslavingen en verkeerde gewoonten en dat ik deze niet meer in de hand heb. Ik weet dat ik door en door slecht ben, tenminste wat mijn oude natuur betreft. Ik kan het goede niet doen. Ik wil het wel, maar ik kan het niet… Matteüs 5:3, Romeinen 7:18…’
Antwoord: Wij dienen niet alleen te erkennen dat de mens machteloos staat tegenover de vele fouten die hij maakt, maar ook in een hopeloze positie verkeert. De natuurlijke mens doet niet alleen verkeerd, maar is ook verkeerd! Vernieuwing is de noodzakelijke basis op weg naar herstel! Het erkennen van hoogmoed is natuurlijk wel goed, maar volstrekt onvoldoende. De noodzakelijkheid van wedergeboorte, zoals de Schrift ons aangeeft, komt niet aan de orde. ‘Hoe zou dan een mens rechtvaardig zijn bij God, of hoe zou hij rein zijn, die uit een vrouw geboren is?’ (Job 25:4); ‘Arglistig (boosaardig) is het hart boven alles, ja, verderfelijk is het; wie kan het kennen?’ (Jeremia 17:9). Waarom hebben de makers van dit programma niet gesproken over het genadevolle werk van de Heilige Geest dat ons de noodzaak doet beseffen om tot de Here Jezus Christus te gaan? Het is een toonbeeld van hoogmoed wanneer de mens het werk van de Heilige Geest in dit proces niet wenst te erkennen.
Stap 2: Citaat: ‘Er is hoop… Ik geloof dat God bestaat, dat ik belangrijk voor Hem ben, en dat Hij kracht heeft om mij te herstellen… God is onder u aan het werk. Hij zorgt ervoor dat u Hem graag wilt gehoorzamen en dat u ook doet wat Hij van u vraagt. Zo bereikt Hij Zijn doel… Matteüs 5:4, Filippenzen 2:13.’
Antwoord: Waarom dan niet over de levende hoop gesproken? ‘Geloofd zij de God en Vader van onze Here Jezus Christus, die ons naar zijn grote barmhartigheid door de opstanding van Jezus Christus uit de doden heeft doen wedergeboren worden tot een levende hoop…’ (1 Petrus 1:3). Want alleen dan is er echt herstel mogelijk.
Stap 3: Citaat: ‘Ik besluit om mijn leven en mijn wil over te geven aan Gods leiding en zorg… Ik zeg u daarom, broeders, dat u zich helemaal aan God moet wijden. Temeer omdat Hij u al Zijn liefdevolle goedheid aanbiedt. Laat uw lichaam een levend offer zijn; heilig, zodat het een vreugde voor God is. Als u zich bedenkt wat Hij voor u heeft gedaan, is dat toch niet teveel gevraagd? Matteüs 5:5, Romeinen 12:1.’
Antwoord: Hier wordt niet eenduidig gesproken over onze verloren staat. Wij moeten eerst zelf veranderen, om vervolgens Hem te dienen in afhankelijkheid van de kracht van de Heilige Geest (Romeinen 8:4,13). God zit niet op onze hulp te wachten! Vanuit Gods optiek produceert de mens uit zichzelf alleen dode werken. ‘…ons bewustzijn reinigen van dode werken, om de levende God te dienen’ (Hebreeën 9:14). Wees duidelijk en zeg niet ‘als u zich bedenkt wat Hij voor u heeft gedaan’, maar zeg iets waaruit blijkt dat u Zijn eigendom bent. ‘Want zijn maaksel zijn wij, in Christus Jezus geschapen om goede werken te doen, die God tevoren bereid heeft, opdat wij daarin zouden wandelen’ (Efeziërs 2:10).
Wij zijn hier op aarde om Zijn werken uit te voeren. De ‘goede werken’! En waar blijft dan ons roemen? ‘Maar ik moge ervoor bewaard blijven te roemen anders dan in het kruis van onze Here Jezus Christus, door wie de wereld mij gekruisigd is en ik der wereld. Want besneden zijn of niet besneden zijn betekent niets, maar of men een nieuwe schepping is’ (Galaten 6:14-15).
Hans Kruisman
Eindnoten
1 Baker, John; Op weg naar Herstel; Purpose Driven Nederland.
2 Dialectische methode: De methode om de mens te transformeren naar een ander denkkader. (Synthetisch denkkader)
3/sup> Paradigma: (Gr. ‘patroon’ of ‘model’) is een term die o.a. in de filosofie wordt gebruikt. Het wordt in dit vakgebied omschreven als een denkkader waarmee de omgeving wordt geanalyseerd, beschreven en beoordeeld. Ons paradigma, denkkader, is als een verzameling van geloofsstellingen ofwel dogma’s, die als levensbeschouwelijk kan worden gezien.
Invloed 1: Herstel zonder het kruis van de Here Jezus Christus
De satan doet er alles aan om de mens te misleiden, te verzoeken. Zo laat hij u een levensweg zien die geschikt is voor de huidige postmoderne cultuur. Het is een weg, geplaveid met mooie Bijbelteksten, die u door eigen werken mag gaan bewandelen. Lekker alles in eigen hand!
Laten wij eens kijken naar een actueel voorbeeld. De cursus ‘Celebrate Recovery’1 kan naar mijn mening hiervoor gebruikt worden. Volgens de makers zou deze cursus, die uit twaalf stappen is opgebouwd, op de meest effectieve Bijbelse manier alle mensen met problemen, zoals verslaafdheid, verkeerde gewoonten, verkeerde denkpatronen, persoonlijkheidsstoornissen, enz…, kunnen veranderen (herstellen). Succes verzekerd! Nu al wordt deze cursus wereldwijd in vele kerken en groeperingen gegeven.
Het is geen gemakkelijk onderwerp dat wij nu gaan bespreken, maar wel zeer zinvol om de misleiding van satan hierin te ontdekken.
Inleiding
Mijn eerste algemene reactie is die van verbazing. Is deze cursus voldoende om alle mensen met de hierboven genoemde problemen te herstellen? Die uitspraak is veel en veel te kort door de bocht en doet geen recht aan de complexiteit van de problemen die veel mensen in hun leven ervaren. Wij kunnen wel spreken van een fundament dat hen op de meest effectieve Bijbelse manier positief kan beïnvloeden in het proces naar herstel. Dat is het fundament der Waarheid! Zie onder andere de tekst uit Efeziërs 2:20 ‘…maar medeburgers der heiligen en huisgenoten Gods, gebouwd op het fundament van de apostelen en profeten, terwijl Christus Jezus zelf de hoeksteen is.’ Dan is het wel merkwaardig dat deze cursus, die voor iedereen open staat, met geen woord spreekt over de onoverkomelijke kloof tussen dat Bijbels fundament en de natuurlijke mens (zie het eerder geschreven artikel: ‘Op welk fundament ontmoeten wij elkaar?’ in Het Zoeklicht 2008 nummer 13).
Waarom niet gesproken over het kruis dat de brug vormt naar het fundament waarop wij de God der Schriften mogen ontmoeten? Staat de cursist op het ‘fundament der wereld’ of op het ‘fundament der Waarheid’? Deze blinde vlek is het eerste signaal waardoor wij als christenen worden gewaarschuwd. Want ‘blinde vlekken’ kunnen een negatieve invulling krijgen. Dit is namelijk afhankelijk van de eigen inkleuring die de cursusleider hieraan wenst te geven. Wanneer men deze fundamenten niet duidelijk van elkaar weet / wenst te onderscheiden, bestaat het gevaar dat hiermee de poort tot andere religies wordt opengezet. Met het bespreken van deze cursus beperk ik mij tot de ‘kale’ onderstaande citaten en stel mijzelf de vraag of hier sprake is van een dialectische2 methodiek die de cursist naar de totale verandering van paradigma3 zou kunnen voeren.
Worden de deelnemers door de voorgeschreven handelingen niet afhankelijk gemaakt van de geest van het programma i.p.v. werkelijk herstel?
De makers van deze cursus maken er geen geheim van dat er overeenkomsten zijn met het bekende twaalfstappenprogramma van AA (Anonieme Alcoholisten). Doordat deze beweging sterk beïnvloed is door het Boeddhisme, zien wij veel overeenkomsten met de twaalf stappen (vier edele waarheden en het achtvoudig pad) dat het Boeddhisme ons voorschrijft op weg naar herstel (verlossing). We kunnen stellen dat de Boeddhistische versie als format (basisstructuur/ het script/ de sjabloon) heeft gediend voor deze cursus. Natuurlijk is het geheel wel taalkundig aangepast op de westerse mens die in de christelijke traditie leeft. Er worden opvallend veel Bijbelteksten uit de Bergrede gebruikt. Ook dit gegeven wijst naar de relatie met het Boeddhisme. Het is niet toevallig dat het Boeddhisme een sterke voorkeur heeft voor de Bergrede, omdat dit gegeven het bewijs zou vormen dat alle godsdiensten een gemeenschappelijke ‘bron’ kennen. Welke g(G)eest ontmoeten wij in dit programma? Vormen deze Bijbelteksten een dekmantel voor de giftige onderstroom?
Mijn eerste indruk van deze cursus is haar naadloze aansluiting op de postmoderne levensstijl. Een mensgerichte cursus waarin een ieder op zijn of haar eigen tempo, met een grote mate van zelfredzaamheid, de weg naar herstel zoekt.
Ons antwoord
Wanneer wij nu de stappen wat nauwkeuriger gaan onderzoeken, kunnen wij op bovenstaande vragen een duidelijk antwoord geven.
Stap 1: Citaat: ‘Hoogmoed erkennen… Ik erken dat ik zelf niet bij machte ben om mijn pijn, verslavingen en verkeerde gewoonten onder controle te krijgen. Ik ben namelijk God niet… Ik geef toe dat ik machteloos sta tegenover mijn pijn, verslavingen en verkeerde gewoonten en dat ik deze niet meer in de hand heb. Ik weet dat ik door en door slecht ben, tenminste wat mijn oude natuur betreft. Ik kan het goede niet doen. Ik wil het wel, maar ik kan het niet… Matteüs 5:3, Romeinen 7:18…’
Antwoord: Wij dienen niet alleen te erkennen dat de mens machteloos staat tegenover de vele fouten die hij maakt, maar ook in een hopeloze positie verkeert. De natuurlijke mens doet niet alleen verkeerd, maar is ook verkeerd! Vernieuwing is de noodzakelijke basis op weg naar herstel! Het erkennen van hoogmoed is natuurlijk wel goed, maar volstrekt onvoldoende. De noodzakelijkheid van wedergeboorte, zoals de Schrift ons aangeeft, komt niet aan de orde. ‘Hoe zou dan een mens rechtvaardig zijn bij God, of hoe zou hij rein zijn, die uit een vrouw geboren is?’ (Job 25:4); ‘Arglistig (boosaardig) is het hart boven alles, ja, verderfelijk is het; wie kan het kennen?’ (Jeremia 17:9). Waarom hebben de makers van dit programma niet gesproken over het genadevolle werk van de Heilige Geest dat ons de noodzaak doet beseffen om tot de Here Jezus Christus te gaan? Het is een toonbeeld van hoogmoed wanneer de mens het werk van de Heilige Geest in dit proces niet wenst te erkennen.
Stap 2: Citaat: ‘Er is hoop… Ik geloof dat God bestaat, dat ik belangrijk voor Hem ben, en dat Hij kracht heeft om mij te herstellen… God is onder u aan het werk. Hij zorgt ervoor dat u Hem graag wilt gehoorzamen en dat u ook doet wat Hij van u vraagt. Zo bereikt Hij Zijn doel… Matteüs 5:4, Filippenzen 2:13.’
Antwoord: Waarom dan niet over de levende hoop gesproken? ‘Geloofd zij de God en Vader van onze Here Jezus Christus, die ons naar zijn grote barmhartigheid door de opstanding van Jezus Christus uit de doden heeft doen wedergeboren worden tot een levende hoop…’ (1 Petrus 1:3). Want alleen dan is er echt herstel mogelijk.
Stap 3: Citaat: ‘Ik besluit om mijn leven en mijn wil over te geven aan Gods leiding en zorg… Ik zeg u daarom, broeders, dat u zich helemaal aan God moet wijden. Temeer omdat Hij u al Zijn liefdevolle goedheid aanbiedt. Laat uw lichaam een levend offer zijn; heilig, zodat het een vreugde voor God is. Als u zich bedenkt wat Hij voor u heeft gedaan, is dat toch niet teveel gevraagd? Matteüs 5:5, Romeinen 12:1.’
Antwoord: Hier wordt niet eenduidig gesproken over onze verloren staat. Wij moeten eerst zelf veranderen, om vervolgens Hem te dienen in afhankelijkheid van de kracht van de Heilige Geest (Romeinen 8:4,13). God zit niet op onze hulp te wachten! Vanuit Gods optiek produceert de mens uit zichzelf alleen dode werken. ‘…ons bewustzijn reinigen van dode werken, om de levende God te dienen’ (Hebreeën 9:14). Wees duidelijk en zeg niet ‘als u zich bedenkt wat Hij voor u heeft gedaan’, maar zeg iets waaruit blijkt dat u Zijn eigendom bent. ‘Want zijn maaksel zijn wij, in Christus Jezus geschapen om goede werken te doen, die God tevoren bereid heeft, opdat wij daarin zouden wandelen’ (Efeziërs 2:10).
Wij zijn hier op aarde om Zijn werken uit te voeren. De ‘goede werken’! En waar blijft dan ons roemen? ‘Maar ik moge ervoor bewaard blijven te roemen anders dan in het kruis van onze Here Jezus Christus, door wie de wereld mij gekruisigd is en ik der wereld. Want besneden zijn of niet besneden zijn betekent niets, maar of men een nieuwe schepping is’ (Galaten 6:14-15).
Hans Kruisman
Eindnoten
1 Baker, John; Op weg naar Herstel; Purpose Driven Nederland.
2 Dialectische methode: De methode om de mens te transformeren naar een ander denkkader. (Synthetisch denkkader)
3/sup> Paradigma: (Gr. ‘patroon’ of ‘model’) is een term die o.a. in de filosofie wordt gebruikt. Het wordt in dit vakgebied omschreven als een denkkader waarmee de omgeving wordt geanalyseerd, beschreven en beoordeeld. Ons paradigma, denkkader, is als een verzameling van geloofsstellingen ofwel dogma’s, die als levensbeschouwelijk kan worden gezien.
