Over een voortreffelijke vader en een misbruikte dochter

Feike ter Velde • 89 - 2013 • Uitgave: 16
Als klein meisje moest ze meewerken met vader; ze moest hem helpen bij het onderhoud van de auto en met allerlei klusjes die meisjes meestal niet doen. Ja, ze had eigenlijk een jongen moeten zijn. Ze was als meisje niet echt welkom. Helma kijkt terug op die jaren van pijn en verdriet, afwijzing en misbruik door een slecht functionerende vader, die meende alles goed gedaan te hebben.

De boodschappen die vader en moeder communiceerden met hun dochter waren woorden van kritiek en berisping. Niets was goed genoeg, alles was fout en behoefde correctie. Haar vrienden en vriendinnen werden steeds weer afgekeurd als ongeschikt voor haar en voor het gezin. Alles werd afgekeurd, ze werd geisoleerd, ze mocht niet mee op schoolkamp, terwijl voor alles geld genoeg was. Ze stelde vragen naar het ‘waarom’ en kreeg geen antwoord. Een weekje weg samen met vader werd niet meer dan constante preken en correcties op wie ze was en wat ze volgens hem verkeerd deed. Ze werd door haar vader tot in details overheerst en kreeg geen enkele ruimte voor zichzelf. Ze ontdekte dat toen ze achttien was.
Twee keer had hij haar meegenomen op een vader/dochter vakantieweek en daar moest ze alleen maar dankbaar voor zijn. En dat moest ze ook zeggen en tonen, maar ook die vakantieweken waren verschrikkelijk. Alles werd door hem gecontroleerd. De auto werd afgesteld op maximaal 80 km per uur en hij hield haar bankafrekeningen in beheer. Alles voor haar eigen belang en veiligheid natuurlijk. Dat had vader allemaal voor zijn dochter over, als liefhebbende vader. Voor Helma was het allemaal even verstikkend. Ze moest hem dankbaarheid tonen, maar kon dat niet, want het was alsof ze opgesloten was in zijn kerker. Hij werd kwaad omdat zij hem die dankbaarheid niet toonde.

Loyaliteit
Helma’s vriend werd haar verloofde. Maar waarom moest hij altijd tegen hem preken en tot ieders verrassing en schrik ook nog eens vertellen dat hij altijd een goede vader is geweest en nooit een van zijn dochters seksueel heeft misbruikt? Wat moest deze jongen met die mededeling? Wat wilde haar vader communiceren? Altijd had hij over haar geheerst, haar vernederd, haar proberen in te pakken door te tonen hoeveel hij voor haar over had. Op een dag had hij een nieuwe trui van haar in vieren geknipt omdat ze niet deed wat hij zei. Hij had haar toegeschreeuwd dat hij nooit zou toestaan dat ze als een hoer gekleed zou gaan. Hij pakte haar handen en knipte haar nagels toen ze zestien was omdat ze anders te ‘hoerig’ leek. Daarom mocht ze ook het haar niet los dragen.
Een keer had ze haar vader een brief geschreven om te verwoorden wat haar bezig hield, want dat kon nooit in een gesprek. Ze verwachtte dat weekend er met hem over te kunnen praten. Ze was opgelucht dat ze alles woorden had kunnen geven en zag uit naar een bevrijdend gesprek. Het werd niets anders dan een vernedering. Hij lachte haar openlijk uit om de inhoud van de brief en kwetste haar als nooit te voren. Helma was diep teleurgesteld en gaf alle hoop op verbetering in de toekomst op. Vader heeft met een geldlening geprobeerd haar loyaliteit te kopen en zich te verzekeren van haar overtuiging dat hij een goede en zorgzame vader was. Helma voelde zich altijd al – maar nu meer dan ooit – slecht, mislukt, vernederd en gekwetst.

Herinneringen
Gedachten aan seksueel misbruik door haar vader kwamen steeds weer in haar op. Zou dat de oorzaak zijn van zijn krampachtige en bijna ziekelijke gedrag om haar en ieder ander ervan te overtuigen dat hij een goede vader was? Ze verdrong die gedachte keer op keer, maar herinneringen aan seksueel misbruik bleven terugkomen. Helma confronteerde haar ouders met die herinneringen. Zij ontkenden alles op de meest krachtige manier en een gesprek erover was niet mogelijk. In blinde woede heeft hij maatregelen genomen om haar en haar jongste zuster, die volkomen achter Helma stond te onterven. Hun namen werden verwijderd uit zijn testament. Alleen de oudste zuster zou alles krijgen en dat is ook gebeurd.
Een lange tijd van heling en genezing met heel veel tranen en liefdevol begrip van haar man, zou volgen. Het werd steeds meer duidelijk voor Helma waarom vader zo zwaar benadrukte dat kinderen hun ouders moeten eren als gebod van God, terwijl hijzelf al ruim tien jaar niet meer naar de kerk ging. Hoe kan een vader zo preken tegen zijn kinderen zonder hen werkelijk lief te hebben, ze een keer te omhelzen en ze te bemoedigen? Hij wilde de voorbeeldige vader zijn, maar faalde op alle punten. Een paar keer heeft hij gedreigd haar benen te breken als zij niet deed wat hij zei. Hoe vaak is zij niet naar haar kamer gevlucht voor de blinde en bedreigende woede van haar vader.

Liefde tonen
Nu is Helma vrij van alles, genezen door de liefde en genade van de levende God, de zorg en nabijheid van haar man en de liefde van haar kinderen. Samen met haar man mag ze nu veel betekenen voor anderen in nood en in soortgelijke situaties. Ze kan begrijpen en meevoelen hoe diep de pijn kan zitten bij vrouwen die ooit werden misbruikt en daarna werden vernederd en vertrapt door de dader die tracht sporen en herinneringen uit te wissen. Ze kan luisteren en meeleven, ze kan haar liefde tonen en geven aan mensen die dat altijd hebben gemist. Samen met haar man staat ze in een bediening van hulpverlening. God zegent haar werk, ondanks alle pogingen van haar vader om zijn dochter te beschadigen en mensen met leugens over haar te bestoken.
De dood van haar vader maakte een einde aan de verschrikkingen voor Helma, maar heeft niets kunnen oplossen. Helma mocht niet bij de begrafenis aanwezig zijn. Niettemin getuigt ze ervan hoe God deze macht waaraan ze was gebonden heeft verbroken, zodat ze niet in wrok behoeft om te zien. In volle vrijheid en in de kennis van de Here Jezus Christus mag ze nu anderen bijstaan, bemoedigen, troosten en zo bij de hand nemen en hen leiden tot de grote Geneesheer van de ziel: Jezus Christus, de Heiland der wereld.

Feike ter Velde