Oorlog op de Balkan
Feike ter Velde • 75 - 1999/2000 • Uitgave: 4
De oorlog op de Balkan, de bommen, de kruisraketten en de dreigende grondoorlog tonen de grimmige werkelijkheid van deze wereld. De NAVO begon een aanvalsoorlog op een soevereine staat. Hiermee is een nieuw tijdperk voor Europa begonnen in het laatste jaar van het Tweede Millennium. Voorspel van de laatste dingen?
Er speelt zich een menselijk drama af op de Balkan dat in Europa niet meer is gezien sinds de Tweede Wereldoorlog. Honderdduizenden mensen verjaagd van huis en haard, zonder eten en met achterlating van alles, op de vlucht. De Kosovaren van Albanese afkomst werden verdreven uit hun geboorteland Kosovo en moesten een veilig heenkomen zoeken in de buurlanden. Dit alles terwijl de NAVO bombardeert en de pretmachine in Europa en Amerika gewoon doordraait, omdat de doorsnee burger in het Westen zich nauwelijks interesseert voor de gebeurtenissen op de Balkan. Met een gift voor de hulpverlening is het geweten al gauw gesust. Op Oudejaarsavond knalde Nederland voor veertig miljoen(!) de lucht in. Dan lijkt het 'offer' voor Kosovo dat ons land bracht bij de TV-actie toch niet echt groot.
Bij alle menselijk leed is het toch ook van belang te kijken naar de bredere achtergronden van de gebeurtenissen op de Balkan en de mogelijke gevolgen van deze oorlog. Twee uur vliegen vanaf Schiphol gebeuren de meest verschrikkelijke dingen en het kan niet zo zijn, dat deze oorlog de rest van Europa onberoerd laat. Immers, de NAVO, die bedoeld was ons vrije Westen te verdedigen tegen de dreigingen van het Sovjet-communisme, is nu, in het jaar van haar vijftigjarige bestaan, een massale aanvalsoorlog begonnen en nog wel tegen een soeverein land, Joegoslavië.
SELECTIEF OPTREDEN?
Hoe men verder ook denkt over de Verenigde Naties, feit is, dat deze oorlog is begonnen zonder instemming van deze organisatie, die werd opgericht om oorlogen te voorkomen en zo mogelijk uit te bannen. Amerika, Engeland en de Europese Unie, zeg maar 'het vrije Westen', hebben tot deze oorlog het initiatief genomen en de VN staat aan de zijlijn. Hiermee is tevens een einde gekomen aan de VN als gezaghebbende organisatie. Het vrije Westen, met de NAVO, heeft de militaire macht in huis om dit te doen. Maar de vraag is waarom nu wel Joegoslavië en eerder niet opgetreden in de Afrikaanse landen waar Hutu's en Toetsie's elkaar gruwelijk afslachtten.
Waarom niet destijds in Cambodja, waar de communistische Rode Khmer naar schatting drie miljoen mensen systematisch heeft omgebracht. Of in Afghanistan, waar Moslim-fundamentalisten alle mensenrechten met voeten treden? Wat te denken van de Koerden in Iran, Irak en Turkije? Het Koerdische volk ontbeert elke nationale of onafhankelijke status en wordt ontkend en verdrukt. Waarom nu wel dit optreden in Joegoslavië? Die vraag zal niet gemakkelijk een antwoord krijgen. Wat zijn de diepste drijfveren van 'het vrije Westen' voor dit optreden? Was dat inderdaad de verdrukking van de Moslim-Albanezen in Kosovo? En in al die andere landen dan, hierboven genoemd? Of zitten er andere dingen achter?
MEDIA-OORLOG
De oorlog op de Balkan wordt ons op presenteerblaadje voorgeschoteld. Iedere avond kunnen we zien hoe de precisie-bombardementen werden uitgevoerd in deze oorlog van de moderne technologie. De televisie laat ons duidelijk voelen hoe gerechtvaardigd dit NAVO-optreden is. Je moèt wel aan hun kant staan. Ze treden bovendien op namens ons allen. Ze handhaven het recht, de rechten van de mens. Wie kan daar iets tegen hebben? Voor de presentatie van de oorlog via de televisie zijn door de NAVO media-deskundigen van naam ingehuurd om ons in het Westen zo goed mogelijk voor te lichten over de grote mate van rechtvaardigheid en de juistheid van het militaire wandelen. Langzaam, stap voor stap, worden de geesten zo tevens rijp gemaakt voor de grondoorlog, die als volgende fase wellicht zal moeten worden begonnen. Dagelijkse persconferenties in Brussel, op het hoofdkwartier van de NAVO en in Washington in het Pentagon, verzorgen deze media-strategie.
DRAMATISCHE OMSLAG
Ondertussen heeft er een dramatische koersomslag plaatsgevonden in de politiek van het Westen en de NAVO. Onder de vlag van 'de wereldgemeenschap' - echter los van de Verenigde Naties - is de NAVO voor het eerst een oorlog begonnen en nog wel een aanvalsoorlog. De 'wereldgemeenschap' is een term uit de "Nieuwe Wereldorde" - de 'geest der wereld' die de volkeren tot één wereld, met één regering en met één religie samensmeedt. In het denken binnen de kaders van de Nieuwe Wereldorde past een eigenmachtig militair optreden van Servië - dat in Europa ligt(!) - niet. Europa, dat door de eeuwen heen door oorlogen is verscheurd geweest moet nu worden tot een plaats van vrede, omdat de filosofie van de Nieuwe Wereldorde dit voorschrijft.
COMPLEX CONFLICT
Nu is het conflict op de Balkan een zeer complex conflict en de rol van Milosovic en zijn legerbendes in Kosovo is een zeer misdadige rol. Het drama van de vluchtelingen in pure ellende is een ondraaglijk schouwspel in het dagelijkse nieuws. Net als de oorlog in Bosnië is de oorlog in Kosovo de vrucht van een eeuwenoude strijd tussen de Orthodoxe Serviërs en de Moslim-Albanezen. Voor Servië is Kosovo van oudsher de bakermat van de Servische cultuur, het Servische rijk met de Orthodoxe kerk, wat door de Islam - het Turkse Rijk - is veroverd en verwoest. De laatste drie eeuwen trokken echter steeds meer Serviërs weg uit Kosovo en ontstond er een Moslim-meerderheid. Er wonen nog maar tien procent Serviërs in Kosovo en die minderheid voelt zich al heel lang bedreigd en wil ook weg. Men heeft geprobeerd meer Serviërs in Kosovo te doen wonen, maar dat is voor de Orthodoxe Serviërs niet erg aantrekkelijk, dus heeft die bevolkingspolitiek gefaald. Toch voelt elke Serviër zich met hart en ziel aan Kosovo verbonden vanwege een rijk Servisch verleden. Ze leden er de nederlaag tegen de Moslim Turken in 1389 en werden vijf eeuwen door de Islam onderdrukt. In 1912- na de Balkan-oorlog - kwam Kosovo bij Servië en werd opnieuw het centrum van een nieuw Joegoslavisch Rijk.
In 1974 kreeg Kosovo een zelfbesturende status binnen Joegoslavië. Dit voerde de spanningen tussen de Albanese Moslim-meerderheid en de Servische minderheid sterk op. De Serviërs werden opnieuw in de eigen provincie onderdrukt en gediscrimineerd. De rellen waren niet van de lucht en de spanningen soms te snijden. Die situatie is door Slobodan Milosovic aangegrepen om een fel Servisch-nationalistische politiek te bedrijven, die hem stevig in het politieke zadel bracht. De pijn van onderdrukking en de vernedering door de Islam boorde hij bij zijn volk aan om ten strijde te trekken tegen de onderdrukkers en om de christelijke (Oosters-Orthodoxe) waarden en tradities te herstellen. De nationale trots van Groot-Servië werd de helende kracht voor het vernederde Servische volk. Milosovic wist, als een soort Hitler, de emoties van zijn volk hoog op te zwepen. In 1989 maakte hij een einde aan het zelfbestuur van Kosovo. Het parlement werd naar huis gestuurd. De etnische Albanezen verloren massaal hun baan in overheidsdienst, gezondheidszorg, onderwijs etc.
Het oude Joegoslavië viel in 1991 uiteen, want de Kroaten en de Slovenen scheidden zich van dit nationalistische Servië van Milosovic af.
De Albanezen organiseerden verzet en er groeide een ondergrondse Moslim-samenleving en langzaam radicaliseerde dit verzet tot een heus Kosovo-bevrijdingsleger (UCK). Aanslagen door het UCK op Serviërs waren de vonk in het kruitvat. In 1997 begon de oorlog tussen het Servische leger van Milosovic en het UCK dat zich verschanste in de steden en dorpen van Kosovo. Dit leidde tot een politiek van "etnische zuiveringen" - dorpen werden ontruimd, burgers eruit verdreven en huizen platgebrand. Tienduizenden werden dakloos. De Albanezen radicaliseerden verder en eisten nu totale onafhankelijkheid van Servië. Vredesoverleg mislukte, Amerika en Europa stonden erbij en keken ernaar. Men had gedreigd met NAVO-bommen om Milosovic tot een overeenkomst te dwingen en uiteindelijk moèst het ervan komen: De NAVO in oorlog met Servië.
Een oorlog, zonder plan voor de toekomst en zonder strategie. Het hart van Europa staat in brand en Rusland - dat politiek aan de kant staat - dreigt met een Derde Wereldoorlog.
De overwinningsroes van het Westen na de Koude Oorlog heeft het tè overmoedig gemaakt en de wereld in een hoogst gevaarlijke situatie gebracht.
Feike ter Velde
Er speelt zich een menselijk drama af op de Balkan dat in Europa niet meer is gezien sinds de Tweede Wereldoorlog. Honderdduizenden mensen verjaagd van huis en haard, zonder eten en met achterlating van alles, op de vlucht. De Kosovaren van Albanese afkomst werden verdreven uit hun geboorteland Kosovo en moesten een veilig heenkomen zoeken in de buurlanden. Dit alles terwijl de NAVO bombardeert en de pretmachine in Europa en Amerika gewoon doordraait, omdat de doorsnee burger in het Westen zich nauwelijks interesseert voor de gebeurtenissen op de Balkan. Met een gift voor de hulpverlening is het geweten al gauw gesust. Op Oudejaarsavond knalde Nederland voor veertig miljoen(!) de lucht in. Dan lijkt het 'offer' voor Kosovo dat ons land bracht bij de TV-actie toch niet echt groot.
Bij alle menselijk leed is het toch ook van belang te kijken naar de bredere achtergronden van de gebeurtenissen op de Balkan en de mogelijke gevolgen van deze oorlog. Twee uur vliegen vanaf Schiphol gebeuren de meest verschrikkelijke dingen en het kan niet zo zijn, dat deze oorlog de rest van Europa onberoerd laat. Immers, de NAVO, die bedoeld was ons vrije Westen te verdedigen tegen de dreigingen van het Sovjet-communisme, is nu, in het jaar van haar vijftigjarige bestaan, een massale aanvalsoorlog begonnen en nog wel tegen een soeverein land, Joegoslavië.
SELECTIEF OPTREDEN?
Hoe men verder ook denkt over de Verenigde Naties, feit is, dat deze oorlog is begonnen zonder instemming van deze organisatie, die werd opgericht om oorlogen te voorkomen en zo mogelijk uit te bannen. Amerika, Engeland en de Europese Unie, zeg maar 'het vrije Westen', hebben tot deze oorlog het initiatief genomen en de VN staat aan de zijlijn. Hiermee is tevens een einde gekomen aan de VN als gezaghebbende organisatie. Het vrije Westen, met de NAVO, heeft de militaire macht in huis om dit te doen. Maar de vraag is waarom nu wel Joegoslavië en eerder niet opgetreden in de Afrikaanse landen waar Hutu's en Toetsie's elkaar gruwelijk afslachtten.
Waarom niet destijds in Cambodja, waar de communistische Rode Khmer naar schatting drie miljoen mensen systematisch heeft omgebracht. Of in Afghanistan, waar Moslim-fundamentalisten alle mensenrechten met voeten treden? Wat te denken van de Koerden in Iran, Irak en Turkije? Het Koerdische volk ontbeert elke nationale of onafhankelijke status en wordt ontkend en verdrukt. Waarom nu wel dit optreden in Joegoslavië? Die vraag zal niet gemakkelijk een antwoord krijgen. Wat zijn de diepste drijfveren van 'het vrije Westen' voor dit optreden? Was dat inderdaad de verdrukking van de Moslim-Albanezen in Kosovo? En in al die andere landen dan, hierboven genoemd? Of zitten er andere dingen achter?
MEDIA-OORLOG
De oorlog op de Balkan wordt ons op presenteerblaadje voorgeschoteld. Iedere avond kunnen we zien hoe de precisie-bombardementen werden uitgevoerd in deze oorlog van de moderne technologie. De televisie laat ons duidelijk voelen hoe gerechtvaardigd dit NAVO-optreden is. Je moèt wel aan hun kant staan. Ze treden bovendien op namens ons allen. Ze handhaven het recht, de rechten van de mens. Wie kan daar iets tegen hebben? Voor de presentatie van de oorlog via de televisie zijn door de NAVO media-deskundigen van naam ingehuurd om ons in het Westen zo goed mogelijk voor te lichten over de grote mate van rechtvaardigheid en de juistheid van het militaire wandelen. Langzaam, stap voor stap, worden de geesten zo tevens rijp gemaakt voor de grondoorlog, die als volgende fase wellicht zal moeten worden begonnen. Dagelijkse persconferenties in Brussel, op het hoofdkwartier van de NAVO en in Washington in het Pentagon, verzorgen deze media-strategie.
DRAMATISCHE OMSLAG
Ondertussen heeft er een dramatische koersomslag plaatsgevonden in de politiek van het Westen en de NAVO. Onder de vlag van 'de wereldgemeenschap' - echter los van de Verenigde Naties - is de NAVO voor het eerst een oorlog begonnen en nog wel een aanvalsoorlog. De 'wereldgemeenschap' is een term uit de "Nieuwe Wereldorde" - de 'geest der wereld' die de volkeren tot één wereld, met één regering en met één religie samensmeedt. In het denken binnen de kaders van de Nieuwe Wereldorde past een eigenmachtig militair optreden van Servië - dat in Europa ligt(!) - niet. Europa, dat door de eeuwen heen door oorlogen is verscheurd geweest moet nu worden tot een plaats van vrede, omdat de filosofie van de Nieuwe Wereldorde dit voorschrijft.
COMPLEX CONFLICT
Nu is het conflict op de Balkan een zeer complex conflict en de rol van Milosovic en zijn legerbendes in Kosovo is een zeer misdadige rol. Het drama van de vluchtelingen in pure ellende is een ondraaglijk schouwspel in het dagelijkse nieuws. Net als de oorlog in Bosnië is de oorlog in Kosovo de vrucht van een eeuwenoude strijd tussen de Orthodoxe Serviërs en de Moslim-Albanezen. Voor Servië is Kosovo van oudsher de bakermat van de Servische cultuur, het Servische rijk met de Orthodoxe kerk, wat door de Islam - het Turkse Rijk - is veroverd en verwoest. De laatste drie eeuwen trokken echter steeds meer Serviërs weg uit Kosovo en ontstond er een Moslim-meerderheid. Er wonen nog maar tien procent Serviërs in Kosovo en die minderheid voelt zich al heel lang bedreigd en wil ook weg. Men heeft geprobeerd meer Serviërs in Kosovo te doen wonen, maar dat is voor de Orthodoxe Serviërs niet erg aantrekkelijk, dus heeft die bevolkingspolitiek gefaald. Toch voelt elke Serviër zich met hart en ziel aan Kosovo verbonden vanwege een rijk Servisch verleden. Ze leden er de nederlaag tegen de Moslim Turken in 1389 en werden vijf eeuwen door de Islam onderdrukt. In 1912- na de Balkan-oorlog - kwam Kosovo bij Servië en werd opnieuw het centrum van een nieuw Joegoslavisch Rijk.
In 1974 kreeg Kosovo een zelfbesturende status binnen Joegoslavië. Dit voerde de spanningen tussen de Albanese Moslim-meerderheid en de Servische minderheid sterk op. De Serviërs werden opnieuw in de eigen provincie onderdrukt en gediscrimineerd. De rellen waren niet van de lucht en de spanningen soms te snijden. Die situatie is door Slobodan Milosovic aangegrepen om een fel Servisch-nationalistische politiek te bedrijven, die hem stevig in het politieke zadel bracht. De pijn van onderdrukking en de vernedering door de Islam boorde hij bij zijn volk aan om ten strijde te trekken tegen de onderdrukkers en om de christelijke (Oosters-Orthodoxe) waarden en tradities te herstellen. De nationale trots van Groot-Servië werd de helende kracht voor het vernederde Servische volk. Milosovic wist, als een soort Hitler, de emoties van zijn volk hoog op te zwepen. In 1989 maakte hij een einde aan het zelfbestuur van Kosovo. Het parlement werd naar huis gestuurd. De etnische Albanezen verloren massaal hun baan in overheidsdienst, gezondheidszorg, onderwijs etc.
Het oude Joegoslavië viel in 1991 uiteen, want de Kroaten en de Slovenen scheidden zich van dit nationalistische Servië van Milosovic af.
De Albanezen organiseerden verzet en er groeide een ondergrondse Moslim-samenleving en langzaam radicaliseerde dit verzet tot een heus Kosovo-bevrijdingsleger (UCK). Aanslagen door het UCK op Serviërs waren de vonk in het kruitvat. In 1997 begon de oorlog tussen het Servische leger van Milosovic en het UCK dat zich verschanste in de steden en dorpen van Kosovo. Dit leidde tot een politiek van "etnische zuiveringen" - dorpen werden ontruimd, burgers eruit verdreven en huizen platgebrand. Tienduizenden werden dakloos. De Albanezen radicaliseerden verder en eisten nu totale onafhankelijkheid van Servië. Vredesoverleg mislukte, Amerika en Europa stonden erbij en keken ernaar. Men had gedreigd met NAVO-bommen om Milosovic tot een overeenkomst te dwingen en uiteindelijk moèst het ervan komen: De NAVO in oorlog met Servië.
Een oorlog, zonder plan voor de toekomst en zonder strategie. Het hart van Europa staat in brand en Rusland - dat politiek aan de kant staat - dreigt met een Derde Wereldoorlog.
De overwinningsroes van het Westen na de Koude Oorlog heeft het tè overmoedig gemaakt en de wereld in een hoogst gevaarlijke situatie gebracht.
Feike ter Velde
