Onverdraagzaamheid
Joop Schotanus • 77 - 2001/02 • Uitgave: 8
Er is de afgelopen tijd veel te doen geweest rondom allerlei uitspraken van vooraanstaande politici uit het liberaal paarse kamp. De reactie uit de christelijke hoek was een en al verontwaardiging over uitspraken van Dijkstal en Borst, om van een paar anderen maar niet te spreken. Dijkstal heeft weinig op met de kleine christelijke partijen en Borst beweert geen affiniteit te hebben met het orthodoxe deel van onze bevolking. Wij van onze kant hebben de neiging om hen als mensen te beschouwen, die los geraakt zijn van onze historische wortels en in aanmerking zouden kunnen komen voor een inburgeringscursus. We vragen ons ondertussen af welke kant het opgaat met ons lieve vaderland met dit soort mensen aan het roer. Je zou die mensen wel eens flink door elkaar willen rammelen om hun hersenfuncties te positioneren op de juiste plaats. Graag wil ik toegeven dat dit van mij een zeer gevoelsmatig reageren is. Als je de zaken werkelijk gaat analyseren tot op het bot, dan weet je dat hun optreden voortkomt uit een hedendaagse manier van denken, die wel moet leiden tot dit soort uitspraken. Bij de aanloop naar de verkiezingen moet men zich weer afzonderlijk profileren en dat gaat vaak ten koste van die ander. Macht gaat dan boven moraal. Daarom kunnen zelfs degenen die verdraagzaamheid zo hoog in het vaandel hebben zo verschrikkelijk onverdraagzaam over komen.
ONVERDRAAGZAAMHEID
Onverdraagzaamheid is heel nauw verwant aan hoogmoed en heerszucht. Het lijkt erop dat je het zonder de laatste niet ver kan brengen in de politiek (en kerk?). Je moet w.s. als politiek leider wel verwaand zijn en een mate van agressiviteit bezitten om op dit gebied iets tot stand te brengen. Met de ommekeer van keizer Constantijn werd het christendom staatsgodsdienst en daarmee gingen er kostbare liefdevolle kenmerken langzamerhand verloren. Het lijden om de gerechtigheid werd vervangen door het strijden voor de gerechtigheid. Het "dienen" moest plaats maken voor het streven naar het "gediend worden". Alles is er dan op gericht om invloed te hebben en uit te breiden via menselijke machtsmiddelen. Hieruit zijn zelfs de vervolgingen van de ware christenen door de officiële kerk verklaarbaar.
DE UITWERKING
Op zichzelf is onverdraagzaamheid niet zo gemakkelijk te herkennen. Wie zal ooit van zichzelf toegeven dat hij onverdraagzaam is.
Onverdraagzaamheid is herkenbaar aan de geprikkeldheid die ontstaat bij de confrontatie met de afwijkende mening van die ander. Men duldt geen tegenspraak en is niet meer in staat echt open te staan voor andere mogelijkheden. Er wordt heel wat levensgeluk en gezondheid opgeofferd aan onverdraagzaamheid. Het huichelachtige is dat deze onverdraagzame levenshouding voort kan komen uit zeer edele motieven. Om een eigen edel doel te bereiken maakt men gebruik van onedele middelen. Men wil uitbreiding van de eigen partij ten koste van het zwart maken van anderen. Het gaat om onze partij of onze kerk.
ONDER DE LOEP
Het is heel belangrijk om aan de weet te komen op welk gebied onze onverdraagzaamheid ligt. Daarvoor moeten we letten op de manier waarop wij reageren op uitspraken van anderen met tegenovergestelde meningen. De symptomen van onze innerlijke reacties kunnen ons heel wat duidelijk maken. Wie primitief reageert en "woordarm" is, zal de neiging hebben om met de vuisten of met de deuren te slaan. Er zijn er zelfs die hun woede (willen) koesteren op het televisietoestel. De vraag die ons bezig mag houden is: Waarom reageer ik, zoals ik reageer? Waarom praat ik over mensen, zoals ik dat doe?
EN WIJ DAN?
Ais we er vanuit gaan dat bij het hebben van een bepaalde overtuiging een bepaalde exclusiviteit behoort, dan zal dat helpen om een zekere soepelheid op te brengen tegenover mensen met andere meningen. Verdraagzaamheid moet een stevige basis hebben. Van mensen met wie je een goede relatie heb kun je veel meer verdragen dan van mensen "op afstand", ook al hebben ze precies dezelfde afwijkende mening. In wezen ligt de oplossing in de persoonlijke opstelling: "Hoe zou ik die ander graag willen winnen voor mijn standpunt!" Niet om mijn eigen gelijk te verwerven, maar om de geestelijke en psychische gezondheid van die ander. Niet in eerste instantie beginnen te veroordelen van andermans standpunt. Als er een oplossing is en die is er gelukkig, dan is die te vinden in de Bijbel.
DE BASIS
Hemelvaartsdag op Het Brandpunt stond in het teken van de lijdende kerk van Zuid-Soedan met de film van Open Doors: Sterker door Striemen. U heeft (had) daar kennis kunnen maken met een veertigtal Zuid-Soedanezen uit Houten, die het lijden en de dreiging daarvan aan de lijve hebben ondervonden. Ik weet niet hoe u Hemelvaartsdag hebt doorgebracht, maar voor de aanwezigen op Het Brandpunt werd een heel duidelijk beeld gegeven van wat de basis is om als christen lijden te verdragen. Op de zondag van de lijdende kerk heb ik een dienst mee gemaakt in Dokkum. (Neen, niet in de Bonifatius-kapel!). De voorbeelden die in deze dienst van lijdende gelovigen uit verschillende landen gegeven werden en de daarop aansluitende prediking uit Johannes 15 waren zeer indrukwekkend. Uit die dienst kon je vooral de gedachte meenemen, dat liefde de basis is in het verdragen van onverdraagzaamheid. De Here Jezus kan zeggen: Zij hebben Mij zonder reden gehaat. Velen in deze wereld zullen het de Here Jezus na kunnen zeggen. We mogen weten dat als we echt om ons christen-zijn gehaat worden, dat dit zonder reden en dus onredelijk is. In dit alles is de Here Jezus ons tot voorbeeld, zoals dat verwoord is in 1 Petrus 3:21 v.v.: Want hiertoe zijt gij geroepen, daar ook Christus voor u geleden heeft en u een voorbeeld heeft nagelaten, opdat gij in Zijn voetstappen zoudt treden, die geen zonde gedaan heeft en in wiens mond geen bedrog is gevonden, die als Hij gescholden werd, niet terugschold en als Hij leed niet dreigde, maar het overgaf aan Hem die rechtvaardig oordeelt.
Joop Schotanus
ONVERDRAAGZAAMHEID
Onverdraagzaamheid is heel nauw verwant aan hoogmoed en heerszucht. Het lijkt erop dat je het zonder de laatste niet ver kan brengen in de politiek (en kerk?). Je moet w.s. als politiek leider wel verwaand zijn en een mate van agressiviteit bezitten om op dit gebied iets tot stand te brengen. Met de ommekeer van keizer Constantijn werd het christendom staatsgodsdienst en daarmee gingen er kostbare liefdevolle kenmerken langzamerhand verloren. Het lijden om de gerechtigheid werd vervangen door het strijden voor de gerechtigheid. Het "dienen" moest plaats maken voor het streven naar het "gediend worden". Alles is er dan op gericht om invloed te hebben en uit te breiden via menselijke machtsmiddelen. Hieruit zijn zelfs de vervolgingen van de ware christenen door de officiële kerk verklaarbaar.
DE UITWERKING
Op zichzelf is onverdraagzaamheid niet zo gemakkelijk te herkennen. Wie zal ooit van zichzelf toegeven dat hij onverdraagzaam is.
Onverdraagzaamheid is herkenbaar aan de geprikkeldheid die ontstaat bij de confrontatie met de afwijkende mening van die ander. Men duldt geen tegenspraak en is niet meer in staat echt open te staan voor andere mogelijkheden. Er wordt heel wat levensgeluk en gezondheid opgeofferd aan onverdraagzaamheid. Het huichelachtige is dat deze onverdraagzame levenshouding voort kan komen uit zeer edele motieven. Om een eigen edel doel te bereiken maakt men gebruik van onedele middelen. Men wil uitbreiding van de eigen partij ten koste van het zwart maken van anderen. Het gaat om onze partij of onze kerk.
ONDER DE LOEP
Het is heel belangrijk om aan de weet te komen op welk gebied onze onverdraagzaamheid ligt. Daarvoor moeten we letten op de manier waarop wij reageren op uitspraken van anderen met tegenovergestelde meningen. De symptomen van onze innerlijke reacties kunnen ons heel wat duidelijk maken. Wie primitief reageert en "woordarm" is, zal de neiging hebben om met de vuisten of met de deuren te slaan. Er zijn er zelfs die hun woede (willen) koesteren op het televisietoestel. De vraag die ons bezig mag houden is: Waarom reageer ik, zoals ik reageer? Waarom praat ik over mensen, zoals ik dat doe?
EN WIJ DAN?
Ais we er vanuit gaan dat bij het hebben van een bepaalde overtuiging een bepaalde exclusiviteit behoort, dan zal dat helpen om een zekere soepelheid op te brengen tegenover mensen met andere meningen. Verdraagzaamheid moet een stevige basis hebben. Van mensen met wie je een goede relatie heb kun je veel meer verdragen dan van mensen "op afstand", ook al hebben ze precies dezelfde afwijkende mening. In wezen ligt de oplossing in de persoonlijke opstelling: "Hoe zou ik die ander graag willen winnen voor mijn standpunt!" Niet om mijn eigen gelijk te verwerven, maar om de geestelijke en psychische gezondheid van die ander. Niet in eerste instantie beginnen te veroordelen van andermans standpunt. Als er een oplossing is en die is er gelukkig, dan is die te vinden in de Bijbel.
DE BASIS
Hemelvaartsdag op Het Brandpunt stond in het teken van de lijdende kerk van Zuid-Soedan met de film van Open Doors: Sterker door Striemen. U heeft (had) daar kennis kunnen maken met een veertigtal Zuid-Soedanezen uit Houten, die het lijden en de dreiging daarvan aan de lijve hebben ondervonden. Ik weet niet hoe u Hemelvaartsdag hebt doorgebracht, maar voor de aanwezigen op Het Brandpunt werd een heel duidelijk beeld gegeven van wat de basis is om als christen lijden te verdragen. Op de zondag van de lijdende kerk heb ik een dienst mee gemaakt in Dokkum. (Neen, niet in de Bonifatius-kapel!). De voorbeelden die in deze dienst van lijdende gelovigen uit verschillende landen gegeven werden en de daarop aansluitende prediking uit Johannes 15 waren zeer indrukwekkend. Uit die dienst kon je vooral de gedachte meenemen, dat liefde de basis is in het verdragen van onverdraagzaamheid. De Here Jezus kan zeggen: Zij hebben Mij zonder reden gehaat. Velen in deze wereld zullen het de Here Jezus na kunnen zeggen. We mogen weten dat als we echt om ons christen-zijn gehaat worden, dat dit zonder reden en dus onredelijk is. In dit alles is de Here Jezus ons tot voorbeeld, zoals dat verwoord is in 1 Petrus 3:21 v.v.: Want hiertoe zijt gij geroepen, daar ook Christus voor u geleden heeft en u een voorbeeld heeft nagelaten, opdat gij in Zijn voetstappen zoudt treden, die geen zonde gedaan heeft en in wiens mond geen bedrog is gevonden, die als Hij gescholden werd, niet terugschold en als Hij leed niet dreigde, maar het overgaf aan Hem die rechtvaardig oordeelt.
Joop Schotanus
