Omdat Ik het zeg!

Vooral als er iemand wordt uitgenodigd met standpunten die de gespreksleider onwelgevallig zijn. Die stelt een vraag en voordat de gast zijn antwoord volledig heeft kunnen geven, wordt deze geïnterrumpeerd. De interviewer is namelijk niet geïnteresseerd in het antwoord van zijn gast, maar wil zijn eigen punt maken. Of erger, hij stelt vragen om hem voor het blok te zetten, belachelijk te maken of uit zijn tent te lokken. Zulke vragenstellers komen we ook in de Bijbel tegen en zijn er vandaag ook in de gemeente van Jezus Christus.  

Vragenstellers
De eerste vragensteller in de Bijbel is de duivel zelf. De slang in de hof van Eden spreekt tot Eva: ‘Is het echt zo dat God gezegd heeft […] ?’ (Genesis 3:1). Dit is duidelijk geen oprechte vraag. De slang heeft maar één doel: Eva tot ongehoorzaamheid aan God brengen. Helaas lukt dat ook. Dergelijke strikvragen komen we in de Bijbel vaker tegen. We lezen daarvan in Mattheüs 22 een voorbeeld. In vers 17 vragen de Herodianen namens de Farizeeën aan Jezus of het geoorloofd is om de keizer belasting te betalen. De intentie van deze vraag vinden we in vers 15 waar we lezen dat het hun bedoeling is om Jezus op Zijn woorden te vangen. Kortom, een vraag met een bijbedoeling, een strikvraag. Jezus doorziet dat uiteraard onmiddellijk en noemt ze daarom huichelaars (vers 19).  

Schijnvragen
Ook vandaag zijn er mensen, ook christenen in de kerk, die vragen stellen. Dat is vaak heel goed, daarover straks meer, maar bij sommige mensen heeft het ook een listige kant. Zij bedenken een vraag die de schijn wekt van oprechte belangstelling naar de geboden van de Heer: “Ik wil wel gehoorzamen, maar wat vraagt de Heere precies van mij?” Ze gebruiken deze vraag als alibi om niet naar God te hoeven luisteren. Dit stelt ook Dietrich Bonhoeffer in zijn boek Navolging: “Houd je bij de vragen, dan ben je vrijgesteld van gehoorzamen.” Vaak gebeurt dit onbewust, maar soms is het ook een bewuste strategie. Je hoort nog weleens: “Er zijn zoveel meningen en gedachten onder Bijbelleraren dat ik niet zeker weet wat God van mij vraagt in mijn situatie.” Het resultaat is dan meestal dat men doet wat goed is in eigen ogen.  

Omdat ik het zeg!
Laat ik een voorbeeld geven. De rol van de vrouw in de gemeente (er zijn er veel meer voorbeelden te noemen, zoals de schepping in zes dagen, genderidentiteit en het huwelijk). Ook in Bijbelgetrouwe kringen zien we op deze onderwerpen ontwikkelingen die tot voor kort als on-Bijbels werden gezien. Theologen die het orthodoxe standpunt verdedigen, komen steeds weer met nieuwe argumenten en Bijbelteksten om hiertegen een dam op te werpen. Het punt dat ik wil maken is: we moeten de Bijbel ook volgen als wij deze niet begrijpen. De Heere is God de Almachtige, de Alwetende en wij begrijpen niet alles. Wij mogen vragen stellen, de Bijbel onderzoeken, maar soms moeten we gehoorzamen zonder te begrijpen. Ik moet denken aan mijn jeugd. Het kwam als kind geregeld voor dat ik iets van mijn moeder niet mocht en dat ik haar dan vroeg: “Waarom mag dat dan niet?”
“Omdat ik het zeg,” zei ze dan. Als volwassene kan ik dat antwoord wel begrijpen. Een kind overziet niet alle consequenties en soms zijn die consequenties ook niet aan een kind uit te leggen. Wij zijn kinderen van onze hemelse Vader. Ook Hij zegt weleens tegen ons: “Dat moet, omdat Ik het zeg!”  

Vragen als afleidingsmanoeuvre
In sommige vragen schuilt de duivel zelf. Er zijn mensen in de kerk of gemeente die feitelijk helemaal niet geloven, maar doen alsof en als afleidingsmanoeuvre vragen blijven stellen. In die gevallen moeten we stoppen met argumenteren en het aanhalen van Bijbelteksten. Dergelijke dwaallichten kwam Jezus ook tegen. De Heer zegt in Johannes 8:47 tegen zulke mensen: ‘Wie uit God is, hoort de woorden van God; daarom hoort u niet, omdat u niet uit God bent.’ Dit te onderscheiden vraagt geestelijk inzicht.  

Oprechte vragen
Een oprechte vraag wil niet zeggen dat wij alles begrijpen en ook niet dat wij een volmaakt geloof hebben. Over zichzelf en over ons christenen zegt Paulus iets heel moois en waars: ‘Wij hebben deze schat in aarden vaten’ (2 Korinthe 4:7). Gods Geest werkt in ons kwetsbare en zwakke lichaam. Zijn kracht wordt in zwakheid volbracht. De naaste discipelen van Jezus hebben ook zo hun momenten van twijfels en ongeloof gehad. Een heel mooi voorbeeld van een oprechte vraag maar ook oprechte twijfel vinden we in Markus 9:22-24. Een vader komt met zijn demonisch belaste zoon naar Jezus. Van kinds af doet deze demon zijn zoon van alles aan. Ook de discipelen kunnen voor deze vader en zoon niets doen. Als de vader dan bij Jezus komt vraagt hij aan Hem: ‘Als U iets kunt, […] help ons.’ De vader is wanhopig en durft niet meer te geloven in een wonder. En als Jezus dan zegt: ‘Alle dingen zijn mogelijk voor wie gelooft,’ roept de vader van het kind het uit: ‘Ik geloof Heere. Kom mijn ongeloof te hulp.’ Jezus ziet het hart van deze vader aan, verhoort zijn gebed en geneest zijn zoon.  

Volgen zonder vragen
Bij het stellen van vragen is de intentie van de vragensteller van essentieel belang. De Heere ziet het hart aan. Hij kijkt naar het motief van de vragensteller. Van oprechte vragen zijn in de Bijbel gelukkig heel veel voorbeelden te vinden, zoals bij Job, Abraham, Mozes, David en Paulus. Allemaal mensen behept met zwakheden, fouten en zonden. Maar wel met een oprecht hart ten opzichte van de Heere. Net als Job kunnen wij Gods wegen en Zijn geboden niet altijd begrijpen, maar we kunnen Hem wel vertrouwen. Job eindigt met te zeggen: ‘Zo heb ik verkondigd wat ik niet begreep, dingen die te wonderlijk voor mij zijn en die ik niet weet’ (Job 42:3). Voor Job, maar ook voor ons blijft dan alleen gehoorzaamheid aan het Woord van God over: “Leer mij volgen zonder vragen.”  

Frits Boekhoff