Michael Green: een man van formaat

Feike ter Velde • 89 - 2013 • Uitgave: 22
We kunnen hem gerust een man van formaat noemen. Theoloog, apologeet, hoogleraar en evangelist, leider van de evangelsiche beweging in Engeland, maar ook ver daarbuiten: Michael Green. Hij werd geboren in 1930 en is al tientallen jaren de intellectuele vraagbaak naar zaken die het christelijk geloof betreffen in een vijandige wereld. Toen de wereld werd opgeschrikt door een raar boek van Dan Brown over het leven Jezus stond de kerk even met een mond vol tanden. Maar Michael Green geeft prachtige antwoorden op alle vragen.

Het werd wereldwijd een enorme bestseller: De Da Vinci Code van de Amerikaanse romanschrijver Dan Brown. Het was of de wereld zat te wachten op de onthulligen van de geheimgehouden werkelijkheid over Jezus Christus. Geheimgehouden door de Rooms-katholieke kerk, zo beweert Brown. De Bijbelse gegevens kunnen immmers niet kloppen. Maar wat is er werkelijk gebeurd? Wie was Jezus Christus en wat is Zijn werkelijke verhaal? Veel mensen, ook christenen, kochten het boek om het in de vakantie te lezen.
Het is het spannende verhaal naar de zoektocht naar de Heilige Graal. Over de Heilige Graal bestaan tal van legendes en fantasieën. Bij Dan Brown is de Heilige Graal niet de beker waarin destijds het bloed van Jezus zou zijn opgevangen. Dat is zo’n legende bedacht door de kerk. Nee, via een geheimzinnige moord komen we in het boek terecht bij het schilderij van Leonardo Da Vinci, het Laatste Avondmaal, waarin de schilder geheime codes verborgen heeft. Als dat bekendheid krijgt, doet de Rooms-katholieke organisatie Opus Dei er alles aan om deze onthullingen van de waarheid te vernietigen. Want volgens het boek van Dan Brown is het Vaticaan er alleen maar op uit de waarheid van de geschiedenis te vervalsen ten gunste van de christelijke leer van de kerk.
Het boek is een mix van feiten en fantasie, maar het onderscheiden van die twee blijft voor een leek te moeilijk. Daarom is het een diep verwerpelijk geschrift, dat bijvoorbeeld meldt dat de werkelijke Jezus getrouwd is geweest met Maria van Magdela, die hij bevrijdde van demonen.

Fouten en foute bronnen
Brown citeert uit allerlei geschriften, zoals de Bijbel, de apocriefe boeken, historische documenten buiten de Bijbel, enzovoort. Van daaruit onderbouwt hij zijn betogen met tal van feitelijke fouten en verkeerde conclusies. Zo komen waarheid en fantasie door elkaar heen te liggen in het boek van Dan Brown. Wie er de historiciteit en de betrouwbaarheid van de Bijbel naast legt, zowel van het Oude als van het Nieuwe Testament, moet tot de slotsom komen dat De Da Vinci Code weliswaar een spannende thriller is, maar niet op historisch betrouwbare feiten is gebaseerd.
Mensen die de Bijbel niet kennen, krijgen zo een volkomen verwrongen beeld van het Boek der boeken, het Woord van God. Daarom is het geschrift met heldere betogen van Michael Green van eminent belang en een grote hulp voor kerk en christenen. Hij weerlegt Browns bewering dat Jezus als Zoon van God werd erkend bij het concilie van Nicea in 325 na Chr. Toen werd erover gestemd en toen is dat aangenomen, laat Brown ons weten. Het is allemaal, zo beweert hij, terug te voeren op keizer Constantijn, die dit in het werking heeft gezet om de eigen macht ter vergroten. Veel van Browns fantasieën gaan terug op de zogenaamde gnostische geschriften.

Aanval op het christelijk geloof
Het gnosticisme is een geetselijke stroming voortkomend uit de randen, de marges van juadïsme en christendom. Alle bekende gnostische geschriften dateren van na het christendom en vinden hun oorsprong in het heidendom. De vroege kerk heeft al direct de eerste gnostische beweringen weerlegd. Allerlei geschriften werden bekend onder namen als het Evangelie van Filippus, het Evangelie van Thomas en het Evangelie van Maria van Magdela. De gnostische evangeliën zijn allemaal een rechtstreekse demonische aanval op het christelijk geloof, zoals dat in de vroege kerk eerst mondeling en later meer beschreven werd beleden.
Verdedigers van het gnosticisme aan onze universtiteiten beweren dat het vroege christendom leerstellig gezien uiterst labiel was. En dat is waar en tegelijkertijd het wonder van het Evangelie. De Here Jezus heeft geen van Zijn discipelen opdracht gegeven de dingen op te schrijven, wonderen vast te leggen in geschriften, of leerstelligheden aan het papier toe te vertrouwen. Daarbij moet direct worden vermeld dat de vier Evangeliën van de Bijbel al heel vroeg op schrift stonden.
De vroege kerk heeft het gnosticisme afgewezen en de gnostische evangeliën genegeerd als onwaar en onbetrouwbaar. Michael Green beschrijft deze dingen in zijn prachtige boek De boeken die de kerk afwees – Fictie of waarheid in de Da Vinci Code. Met dit boek heeft dr. Green opnieuw bewezen dat hij een man van formaat is. Hij zet de Bijbel neer op de fundamenten van de historische betrouwbaarheid en toont de leegheid en daarom de zwakte van het gnosticisme en de inhoud van het boek van Dan Brown. Zulke mannen hebben we nodig in de kerk vandaag, zij die het ook voor gewone mensen onder woorden kunnen brengen.

Onfeilbaar Woord
De vroege kerk is door het gnosticisme uitermate bedreigd in haar bestaan, haar voortbestaan. Het doet ons geloven dat er een soort van gnosis (kennis) te verwerven is die de weg tot het behoud is. Het is de onmiddellijke ervaring van God in jezelf. Het kwam op in het groeiende christendom van de vroege kerk om die te bestrijden en te liquideren. Het gnosticisme van vandaag is nog steeds de geest van het heidendom. Het bedriegelijke wereldbeeld van de gnostiek is het fundament van Dan Browns boek.
Misschien hebben heel weinig christenen die het boek hebben gelezen, begrepen wat de geestelijk achtergrond van dit boek is en wat de invloed ervan is op het denken van mensen over de Bijbel als het Woord van God. Michael Green brengt ons terug bij de Bijbel als het onfeilbare Woord van de levende God.
In de wereld rollen geluiden en klanken, goden en godinnen, religies en geschriften in een eindeloze stroom over ons heen. Daarin moet de mens van de 21e eeuw zijn weg vinden. De kerk heeft boeken als die van Dan Brown niet helder afgewezen. De vroege kerk echter trok ten strijde tegen de demonische leringen van het gnosticisme, dat ook vandaag voor veel mensen heel aantrekkelijk is. Bij alle gevaren zijn mannen als Michael Green van grote betekenis.

Feike ter Velde