Met de tijd meegaan?

Paul Prijt • 93 - 2017 • Uitgave: 21
De kerk van het verleden is de geboortecocon voor de kerk van vandaag en morgen.

‘Schep, o God, een zuiver hart in mij, vernieuw mijn geest, maak mij standvastig’ (Psalm 51:12, NBV).

Kostbare initiatieven van een ondernemende vrouw
Mijn overgrootmoeder nam 100 jaar geleden twee bijzondere initiatieven. Ze was in 1916 met haar glasblazersgezin vanuit Leerdam naar Eindhoven verhuisd. Vanaf de eerste zondag hielden ze aan de keukentafel een moment van aandacht rondom Gods woord en het orgel. Het zou het begin worden van de Vergadering van gelovigen in Eindhoven, inmiddels een bloeiende en groeiende geloofsgemeenschap. Een jaar later begon mijn overgrootmoeder in de huiskamer een vensterbankwinkeltje door aan een touwtje voor het raam manufacturen te verkopen. Dat initiatief groeide uit tot een bloeiend familiebedrijf dat binnenkort het 100-jarig jubileum hoopt te vieren. Inmiddels heeft de geloofsgemeenschap een prachtig nieuw gebouw betrokken en stond het oude kerkje jarenlang leeg, ten prooi aan vandalisme en krakers. Geen mooi gezicht.

Kogel door de kerk
Aangezien de wortels van dat kerkje o.a. bij mijn overgrootouders lagen, belde onlangs een journalist me op met de mededeling dat eindelijk de ‘kogel door de kerk’ was en het oude gebouwtje gesloopt zou worden. Hij was nieuwsgierig wat ik ervan vond. Het verraste hem dat ik het eigenlijk wel prima vond. De journalist had gedacht dat ik het wel erg zou vinden dat deze kerk ook aan de slopershamer ten prooi zou vallen. “Nee hoor” antwoordde ik hem, “kijk het kerkgebouwtje heeft zijn functie gehad en er is een prachtige geloofsgemeenschap uit ontstaan, die met haar tijd is meegegaan en waar wekelijks honderden mensen komen met veel jeugd en met veel bewogen aandacht voor de omgeving. Prachtig toch!” Het oude kerkje was niet meer dan een stenen cocon waar een mooie vlinder uit voortgekomen is. Gelukkig heeft hij mijn optimisme zo in de krant gezet.

Met de tijd meegaan?
In diezelfde krant stond ook een bericht over het faillissement van een groot modeconcern. De ‘deskundige van dienst’ schreef: weer een zaak die niet met haar tijd is meegegaan! Makkelijk gezegd denk ik dan. Wellicht zit er ook een kern van waarheid in, maar tegelijk is er wel meer te zeggen over bedrijven en kerken dan alleen maar: ‘dat ze met de tijd moeten meegaan.’
Natuurlijk zijn zowel de kerk als het bedrijf in die 100 jaar veranderd, heeft de tijd het doen en laten beïnvloed, maar zijn we ook niet zomaar in alles met de tijd meegegaan, hebben we ons niet laten leiden door de waan van de dag. Er was verandering, maar ook een soort basisstabiliteit waarin God Zijn trouw betoont, vasthoudt, moed, troost en kracht schenkt, vergeeft en nieuwe kansen biedt.

Vernieuwing en standvastigheid
Het zette me tot nadenken ook met het oog op de komende herdenkingen van de Reformatie van 500 jaar geleden. De tijd van Luther 500 jaar geleden is natuurlijk een andere dan de onze. Met andere vragen en uitdagingen. Wie van ons kent de 95 stellingen van Luther, of zou ze mee willen geven als basisbagage voor onze jongeren, of heeft ze gegrift staan in de kerkdeuren van nu? Zeker zijn de zaken waar Luther aandacht voor vroeg als Gods woord, genade en geloof nog steeds centrale kernwaarden van het evangelie. Maar nog belangrijker is onszelf vandaag open te stellen voor een voortdurende vernieuwing door Gods Geest, elke generatie en ook elk mens persoonlijk heeft weer een reformatie nodig immers!
De kerk van 500 jaar geleden is niet meer de kerk van vandaag, er zijn veel ‘kogels door de kerk gegaan’, we mogen kritisch dankbaar zijn voor haar historie, die tegelijk toch de cocon vormt voor de kerk van vandaag en voor morgen. Waarvan ik hoop en bid dat de kerk een stabiele plek mag zijn in deze instabiele wereld, een plek waar mensen zich veilig voelen, waar niet elke dag alles verandert, waar voortgang en doorgang is zonder een star vasthouden aan het verleden alleen en voldoende ruimte voor gezonde vernieuwing. Stabiel en vernieuwend. Ja, het kan volgens mij prima samengaan! Lees Psalm 51 maar.

Paul Prijt