Matroesjka’s en hybride winkels en kerken?

Paul Prijt • 90 - 2014 • Uitgave: 7
Op het eerste en tweede gezicht

Tijdens de Olympische winterspelen in Rusland zagen we ze weer regelmatig in beeld: de Matroesjka, u kent ze vast wel die houten poppetjes waarvan je er een aantal in elkaar kunt zetten. Naast alle goud en zilver zetten die houten poppetjes me even tot nadenken, zowel als ondernemer maar ook als voorganger van een christelijke (Baptisten)gemeente. De Matroesjka (ook wel bekend als Baboesjka) kent immers vele gezichten in een!

Het lijkt op het eerste gezicht op één houten pop maar bij nader inzien blijken er een aantal verschillende gezichten uit tevoorschijn te komen. Ach, we kennen dat bij mensen ook wel: je hebt bij iemand een eerste indruk en die kan naarmate je iemand beter leert kennen best behoorlijk veranderen. Eén en dezelfde persoon kan zomaar verschillende ‘gezichten’ blijken te hebben: soms valt het bij nader inzien mee en soms valt het wat tegen, zal ik maar zeggen. Datzelfde kun je trouwens bijvoorbeeld ook bij winkels en kerken hebben. Op het eerste gezicht kun je heel enthousiast zijn, maar naarmate er meer poppetjes tevoorschijn komen kan het wat tegenvallen, of juist andersom natuurlijk! Nu weet ik wel dat we juist mensen van één stuk zouden moeten zijn, maar in de praktijk is dat helaas lang niet altijd zo.

Hybride winkels
Nu lees ik de laatste tijd steeds meer onderzoeken ten aanzien van winkels waarin juist gesteld wordt dat de winkels van de toekomst niet meer kunnen volstaan met één gezicht en verschijningsvorm. Winkels zouden juist iets van die Matroesjka’s moeten hebben met meerdere gezichten! Hybride winkels worden die genoemd, waarin je aan de ene kant de fysieke winkel hebt die je kunt bezoeken, waar je je fiets tegen het pand kunt zetten of de auto voor de deur kunt parkeren en begroet wordt door een vriendelijke en deskundige verkoper(ster), aan de andere kant dient die winkel van nu zich ook op het virtuele Internet en via de sociale media te presenteren en daarnaast allerlei aantrekkelijke events te organiseren, waar het niet alleen om de producten gaat, maar om beleving en het aangename gevoel bij de klant. Kortom: ‘cross-selling’ (simpeltjes vertaald: ‘kriskras’ de klant bereiken).
Het is een meer dan boeiend proces met allerlei gevolgen, voor het personeel maar ook voor bijvoorbeeld het aanzien van onze (binnen-)steden, opleidingen van jonge mensen en bedrijfsprocessen. Persoonlijk ben ik er overigens van overtuigd dat in die veranderende wereld de fysieke winkels een belangrijke, maar inderdaad wel andere rol zullen blijven spelen.

Van kliederkerk tot Mattheus Passion
Heeft dit nu ook betekenis voor de kerken? Ik meen van wel. Naar mijn overtuiging zal ook de christelijk kerk zich op verschillende manieren dienen te laten zien en daarmee ook een plaats in de samenleving kunnen behouden. Ik ben daar niet direct pessimistisch over, mits we ook de bereidheid en de moed hebben om het evangelie van de Here Jezus Christus op verschillende manieren present te blijven stellen in de wereld waarin we geplaatst zijn. Om daarmee onze zendingsopdracht die we gekregen hebben in Matteüs 28 te vervullen totdat de Heer komt!
In de afgelopen weken mocht ik zelf op verschillende manieren en plekken die boeiende en rijk geschakeerde verschijningsvormen van de christelijke gemeente ervaren. Een paar voorbeelden: naast de min of meer wat traditionele kerstdiensten beleefden we een mooie swingende ‘Limburg Zingt’-avond met o.a. een top gospelkoor waar vele ook niet-kerkgangers op af waren gekomen. In onze winkel op een meubelboulevard mochten we getuigen van het evangelie middels een gospelconcert. We mochten een paar indrukwekkende doopdiensten beleven waarin we zagen dat de Heer werkelijk mensenlevens veranderd had, o.a van jonge mensen die hun heil hadden gezocht in de wereld van de drugs en de criminaliteit.
Ik zag inloopochtenden voor vrouwen, Bijbelstudies en kennismakingsbijeenkomsten (o.a. Alpha-cursussen) voor het christelijk geloof; pastoraat waarin mensen liefdevol begeleid werden naar hun levenseinde met uitzicht op de eeuwigheid. Ik hoorde van bedrijfsgebeden, gebedsontbijten. Ik was getuige van kerkdiensten met een traditionele liturgie; zong Psalmen en geestelijke liederen, maar ook ‘Opwekking van boven de 500’, begeleid door prachtige orgelmuziek alsook door enthousiaste combo’s. Ik zag mensen trouw zieken en eenzamen bezoeken en zag opvang voor daklozen en verslaafden. Ik zag initiatieven in nieuwe wijken om daar op nieuwe manieren kerk te zijn met creatieve ideeën en onconventionele aanpak. Ik las van een prachtig nieuw initiatief om met de hele gemeente eens in de zoveel tijd samen met de kinderen op zondagsschool te gaan in een soort ‘kliederkerk’. En voor me op mijn bureau ligt een stapel kaarten om mensen uit te nodigen voor een prachtige statige uitvoering van de Mattheus Passion, waarvan onze stagiaire zich trouwens afvroeg wat dat dan wel was!
Zo zou ik door kunnen gaan met het opnoemen van prachtige verschillende nieuwe en oude bezigheden en initiatieven waarin de kerk van vandaag zich wel op duizenden manieren present stelt in de samenleving. Als je dat allemaal zo ziet, dan is de kerk van vandaag al aardig hybride in zijn verschijningsvormen van traditioneel naar eigentijds modern, zou ik zeggen. Persoonlijk geniet ik daarvan, juist van die verscheidenheid en veelkleurigheid om de oude boodschap van het evangelie eigentijds present te stellen.

De gemeente heeft een hart van liefde
Toch is de gemeente van Christus natuurlijk meer dan alleen een optelsom van haar verschijningsvormen. Zo zag ik eens zo’n verzameling Matroesjka’s, waar op de laatste en de kleinste een groot hart was geschilderd! Ik dacht: daar gaat het om! Meest wezenlijke is immers dat wat we doen komt vanuit de liefde van en voor Christus! Dat is het hart van ons bestaan. Immers, alles wat gedaan wordt uit liefde voor Jezus houdt zijn waarde en zal blijven bestaan! Wat mij betreft mag dat in de wijngaard van de Heer een rijk gevarieerd scala van zaken zijn, maar ten diepste samen bij elkaar gehouden door het kleed van de liefde met als kern de gekruisigde en opgestane Heer. Zoals we lezen in Kolossenzen 3:14 ‘En bovenal, kleed u in de liefde, dat is de band die u tot een volmaakte eenheid maakt’ (NBV).

Met vriendelijke broedergroet,
Paul Prijt