Liefde voor Israël heeft Bijbelse wortels

Kees van der Staaij • 91 - 2015 • Uitgave: 18
Kerk- en wereldgeschiedenis raken elkaar in Jeruzalem. Israël staat permanent in het brandpunt van de belangstelling. De kranten staan er wekelijks vol van. Zowel op de buitenlandpagina als op de kerkpagina kun je de berichten aantreffen. Al die aandacht is veelzeggend. Een klein strookje land aan de oostkust van de Middellandse Zee met zo’n zes miljoen inwoners. Een landje in het Midden-Oosten zonder olie! En toch zo in het middelpunt. Het is tekenend dat het volk van God door alle politieke grootmachten van dit moment met grote betrokkenheid gevolgd wordt, positief dan wel negatief.

Nieuws over Israël is helaas vaak ‘slecht nieuws’. De kloof met de Arabische wereld is levensgroot. Telkens weer zijn er berichten over geweld van Palestijnse terroristen, gevolgd door Israëlische vergeldingsacties. De spiraal van geweld lijkt uitzichtloos.

Diepe verbondenheid met het Joodse volk
Hoe is onze houding tegenover Israël: het volk, de staat? Het komt hierbij allereerst aan op aandachtig onderzoek van het Woord van God. Visies die daarmee niet overeenkomen, moeten we van de hand wijzen. Maar daarmee zijn niet alle vragen van tafel. Ook theologen die zich willen laten gezeggen door de Schrift, stemmen in de visie op Israël niet op alle punten overeen. Verschil van inzicht is er bijvoorbeeld in de exegese van teksten die handelen over de toekomst van Israël. Maar tot de belangrijke gemeenschappelijke punten behoort zeker de diepe verbondenheid met het Joodse volk.
Waar komt die verbondenheid vandaan? Die heeft te maken met de bijzondere plaats die het volk Israël in de Bijbel en in Gods voorzienige leiding met de volken inneemt. De liefde voor het Joodse volk als het ‘oude bondsvolk’ heeft uitdrukkelijk Bijbelse wortels.
Israël is het uitverkoren volk, waarmee God een bijzondere weg gaat. Aan de stamvaders van dit volk wordt het genadeverbond bekrachtigd. De belofte wordt gedaan dat uit hun nageslacht de Messias zal voortkomen. Het genadeverbond krijgt bij de Sinaï een nationale openbaringvorm. De belofte, eenmaal aan Abraham gegeven, wordt in Christus vervuld. Ook dat geeft voor de christelijke kerk een bijzondere verbondenheid met Israël. De Heere Jezus is uit het Joodse volk voortgekomen.

Niet alleen het verleden
Wat is de positie van Israël in het Nieuwe Testament? Met name de hoofdstukken 9 tot en met 11 van de brief aan de Romeinen, in hun onderlinge samenhang bezien, zijn hier van belang. De vrijmacht van God in verkiezing en verwerping wordt uitdrukkelijk beleden: ‘Want die zijn niet allen Israël, die uit Israël zijn.’ De apostel Paulus betuigt verder zijn diepe droefheid over Israëls ongeloof. In scherpe bewoordingen wordt het gesteld: Christus is hen een steen des aanstoots. Zeker, er is een overblijfsel naar de verkiezing der genade, maar voor het volk als geheel genomen geldt dat zij Christus verwerpen – ‘vijanden aangaande het evangelie’.
Door de val van het Joodse volk is de zaligheid de heidenen geworden – het evangelie heeft zich baan gebroken naar de heidenvolkeren. Toch betekent dit niet dat het volk Israël verstoten wordt, afgeschreven is. De Joden blijven de ‘beminden om der vaderen wil’!
De bijzondere positie van Israël is niet alleen een zaak van het verleden, maar ook van de toekomst. Ook daar ligt een grond voor verbondenheid. Als de volheid der heidenen ingegaan zal zijn, zal geheel Israël zalig worden (Romeinen 11:25,26). Hier wordt gesproken over een toekomstige bekering van vele Joden.
Er is dus grond voor een diepe verbondenheid met Israël en het Joodse volk. De verwachting voor Israël kan nooit los worden gezien van de Christus, Die al gekomen is. Voor Jood en heiden komt het aan op het persoonlijk geloof in de Heere Jezus Christus.

De herstelde staat Israël
Vanuit de bijzondere verbondenheid met het Joodse volk past ook een positieve grondhouding tegenover de staat Israël. Van de Nederlandse overheid mag worden verwacht dat zij zich inspant voor goede betrekkingen met Israël.
Het is een wonder van Gods bewarende hand dat het Joodse volk door de eeuwen heen is blijven voortbestaan. De verstrooiing over de wereld en alle vreselijke vervolgingen hebben het volk niet doen verdwijnen.
“Zal de Joodse natie uit alle gewesten van de wereld en van onder alle volkeren van de aardbodem, onder welke zij verstrooid zijn, weer bij elkaar vergaderd worden en in het land Kanaän komen en wonen?” Die vraag werd eeuwen geleden al bevestigend beantwoord door Nederlandse theologen.
In 1948 werd het werkelijkheid. Het opmerkelijke herstel van de staat Israël heeft diepe indruk gemaakt. Terecht is hierdoor ook in kerkelijke kringen de herbezinning op de plaats van Israël gevoed.
De herstelde staat Israël heeft vanaf het begin te kampen gehad met een vijandige Arabische wereld, die het op de ondergang van Israël heeft gemunt. Niets is nagelaten in de pogingen om de jonge republiek van de kaart te vegen. Tegen deze achtergrond mag er geen onduidelijkheid zijn over onze houding tegenover de staat Israël. Israël heeft recht op veilige grenzen.

Evenwichtigheid
Verbondenheid betekent in politieke zin niet een klakkeloos toejuichen van alles wat de staat Israël doet. Ook de politiek van Israël moet de toets van Bijbelse kritiek kunnen doorstaan. Er moet ook oog zijn voor de positie van die Palestijnen die evengoed hunkeren naar een veilig bestaan en die niet sympathiseren met radicale terreurorganisaties.
‘Evenwichtigheid’ is in de politieke stellingname in het Midden-Oostenconflict een veel gebezigd woord. Dat is terecht. Maar, daarbij moeten we wel goed bedenken dat tegenwoordig in politiek en het Westen veel media vaak een eenzijdige pro-Palestijnse houding tonen. Bijvoorbeeld de positie van de Palestijnse vluchtelingen, die van meet af aan als politiek wapen tegen Israël is gebruikt. In reactie daarop zal het vaak nodig zijn juist het pleit te voeren voor Israëls recht op zelfverdediging en de bescherming van de bedreigde bevolking.

Eeuwige welvaart
Mede met het oog op het welzijn van het Joodse volk verdienen alle serieuze pogingen om de spiraal van geweld te doorbreken onze politieke steun. Zoekend naar stabiliteit en vrede in het Midden-Oosten – hoe ver het daar ook vanaf lijkt. Vrede: tijdelijke en eeuwige welvaart.
Dat er zo ook onder het volk van God uit Jood en heiden, gebed mag zijn voor het oude bondsvolk. Gebed om vrede voor Israël!

Kees van der Staaij
Voorzitter Tweede Kamerfractie SGP