Lichamelijke kenmerken

Jaap Spaans • 77 - 2001/02 • Uitgave: 16
De weerzinwekkende terreuraanslagen in New York hebben niet alleen gevolgen op politiek en militair gebied. Eén van de effecten op langere termijn zal zijn, dat er in westerse landen ingrijpende maatregelen worden genomen om de veiligheid te verbeteren. Op een groot aantal gebieden zal de behoefte aan veiligheidszorg fors toenemen. Direct na de ramp lieten politici in ons land zich ontvallen dat er op korte termijn een algemene identificatieplicht dient te komen. In de huidige situatie zijn we verplicht ons te legitimeren in bijvoorbeeld het openbaar vervoer, bij de notaris of bij het openen van een bankrekening.

Als de wet wordt aangescherpt zullen we bij wijze van spreken ook op de trimbaan of bij het winkelen een geldig legitimatiebewijs bij ons moeten dragen. De dag na de aanslagen werden in Duitsland maatregelen aangekondigd om de privacywetgeving te versoepelen en versneld een paspoort in te voeren waarbij identificatie kan plaats vinden door middel van een biometrisch kenmerk. In de grote verwarring die is ontstaan door de terreuraanslagen, is de roep om meer veiligheid en vooral effectievere identificatiemethoden toegenomen. De reacties zijn begrijpelijk. De terroristen konden hun daden voorbereiden en uitvoeren dankzij onder andere de openheid in onze westerse democratieën, een gebrek aan controle en de fraudegevoeligheid van reisdocumenten. Logisch dat de roep om meer overheidscontrole en betrouwbare identificatiemethodes aanzwelt. Biometrische identificatie zal in dat proces een belangrijke rol spelen. Vanuit profetisch perspectief is waakzaamheid echter geboden.

ONS NIEUWE PASPOORT
Ruim voor de aanslagen was er in de samenleving al een groeiende behoefte aan betrouwbare identificatiemethodes. Dat was het gevolg van de technologische ontwikkelingen en het feit dat onze samenleving de afgelopen decennia zeer complex is geworden. Nederland is vooruitstrevend, bijvoorbeeld als het gaat om de ontwikkeling en invoering van een nieuw reisdocument. Wie vanaf 1 oktober 2001 bij de gemeente een nieuw reisdocument heeft aangevraagd, zal een aantal veranderingen zijn opgevallen. De documenten worden vanaf die datum op een centraal punt aangemaakt. De pasfoto die u bij de aanvraag inlevert moet recht van voren zijn genomen, terwijl voorheen een foto met gedeeltelijk zijprofiel voorgeschreven was. Het lijken slechts details, maar er zit meer achter de wijzigingen van de Paspoortwet. Er zijn twee belangrijke redenen om pasfoto's te verlangen die recht van voren zijn genomen. Bij de uitgave van reisdocumenten streeft men naar uniformering zowel op nationaal als internationaal niveau. Het nieuwe paspoort zal binnen enkele jaren ook geschikt worden gemaakt voor biometrische identificatie. Met deze geavanceerde identificatiemethode zal elke burger de komende decennia te maken krijgen. Lichaamsgebonden identificatie zal de samenleving veroveren en het systeem moet in de toekomst alle pincodes en wachtwoorden overbodig maken.

BIOMETRISCHE IDENTIFICATIE
Biometrische identificatie houdt in dat met behulp van een computer iemands identiteit wordt vastgesteld aan de hand van een uniek lichaamskenmerk. Het uitgangspunt voor deze methodiek bestaat al vele jaren. Uit boeken of films kennen de meesten van ons wel het voorbeeld van de vingerafdruk, die was achtergelaten op de plaats van een misdrijf. Patronen van vingers zijn nagenoeg uniek en in veel gevallen stelden de gevonden sporen de politie in staat een verdachte op te sporen. Door de vlucht van de wetenschap en de invoering van de computer is deze techniek verfijnd en uitgebreid. Unieke lichaamskenmerken die voor identificatie kunnen worden gebruikt zijn onder andere de samenstelling van iemands stem, de omtrek van het gelaat, de structuur van het bloedvatenstelsel in de hand, vingerpatronen, de samenstelling van de iris en DNA-profielen. Hoewel de techniek ingewikkeld en kostbaar is, zijn de uitgangspunten van het systeem simpel. Degene die in het bezit wil komen van een identiteitsbewijs, dient zich te melden bij een loket, bijvoorbeeld van de gemeente. Daar wordt een uniek lichaamskenmerk, bijvoorbeeld het gelaat of de iris, vastgelegd. Een computer meet het lichaamsdeel op een groot aantal punten en deze meting wordt vervolgens geregistreerd op een kaart of in een centraal computerbestand. Voor de betrouwbaarheid van het systeem is deze eerste vastlegging van groot belang. Als de persoon zich vervolgens meldt bij een toegangscontrole of geldautomaat, wordt het gelaat of de iris gescand en vergeleken met de gegevens die zijn vastgelegd op de kaart of in het computerbestand. Als de vergelijking correct is wordt de toegang verleend of de betaling uitgevoerd. Ik verwacht dat binnen tien jaar elke Nederlander te maken zal krijgen met deze nieuwe toepassingen. Voordat ik de voor- en nadelen opsom en een aantal kanttekeningen plaats op basis van de Bijbel, is het van belang een wezenlijk onderscheid aan te brengen bij toepassing van biometrie. Biometrische verificatie betekent dat er slechts sprake is van vergelijking van gegevens. Is degene die bijvoorbeeld aan boord van een vliegtuig wil gaan of geld pint, ook daadwerkelijk de persoon die hij of zij claimt te zijn. Biometrische identificatie gaat veel verder. De gegevens van de geïdentificeerde persoon worden dan opgenomen in een centraal computerbestand en deze kunnen worden gekoppeld aan andere informatie.

VOORDELEN EN NADELEN
De voordelen van biometrische identificatie zijn vele. Het systeem is betrouwbaarder dan de huidige systemen. Fraude met bankpasjes of kaarten is niet meer mogelijk en persoonsverwisselingen zullen nagenoeg tot het verleden behoren. De terroristen die voor hun aanslagen gebruik maakten van valse paspoorten om hun vliegreizen te boeken, zouden bij goede ingangscontroles vermoedelijk tegen de lamp zijn gelopen of hun pogingen voortijdig hebben afgebroken. Het nieuwe systeem kan de veiligheid ook bevorderen in ziekenhuizen en openbare gebouwen. Door de terreuraanslagen is het draagvlak voor de grootschalige toepassing van biometrie in de samenleving toegenomen. De nadelen mogen we echter niet negeren. Bepaalde biometrische kenmerken kunnen gevoelige informatie opleveren.

Machtsconcentratie en globalisering dwingen ons tot een herbezinning op het bijbelse begrip "overheid".

In de nieuwe Wet bescherming persoonsgegevens die 1 september 2001 in werking is getreden, wordt daaronder verstaan informatie over bijvoorbeeld ras, gezondheid of godsdienst. Stemherkenning via bijvoorbeeld de telefoon, kan informatie opleveren over iemands emoties of psychische gesteldheid. DNA-profielen of de iris kunnen informatie opleveren over gezondheid of ras. Door middel van stemherkenning of gelaatsherkenning kunnen we worden gecontroleerd zonder dat we het weten. In de VS en Engeland beschikt de politie al over een hoogwaardig identificatiesvsteem, "Face It" genaamd, waarmee gezichten kunnen worden geselecteerd uit een menigte. Selectie kan plaats vinden met behulp van camera's, zonder dat de betrokkenen ervan op de hoogte zijn. Als er wereldwijd met uniforme biometrische standaarden wordt gewerkt, en juist daarop is het streven gericht, zal de mens tot in detail volgbaar en meetbaar worden. Er kan door een druk op de knop selectie en uitsluiting van personen plaats vinden. Zoals het nu onmogelijk is om zonder bankrekening te functioneren, zal het in de toekomst onmogelijk zijn om zonder biometrisch identificatiekenmerk te functioneren. Zonder kenmerk zal het onmogelijk zijn om te reizen, geld over te maken of gemeentelijke diensten af te nemen.

IN PROFETISCH PERSPECTIEF
De ontwikkelingen rond biometrie plaats ik nadrukkelijk in profetisch perspectief en wel in de context van andere tekenen destijds waarvan we thans getuige zijn. De situatie rond Israël, globalisering en het streven naar een wereldregering, angst onder de volkeren en tekenen in de natuur (Ezechiël 37.39. Lukas 21. Openbaring 13). In Openbaring 13:11-18 wordt geprofeteerd over een tijd dat niemand kan kopen of verkopen, dan wie het merkteken, de naam van het beest, of het getal van zijn naam heeft. Uit de tekst blijkt duidelijk dat dit profetische bijbelgedeelte een universele dimensie heeft. Allen die op de aarde wonen zullen worden verleid en met de dictatuur van een wereldleider worden geconfronteerd. Voor het eerst in de menselijke geschiedenis is de vervulling van deze profetie technisch realiseerbaar. Ik verwacht dat door de terreuraanslagen in de Verenigde Staten de profetische ontwikkelingen op een aantal wezenlijke punten zullen worden versneld. De wereldcoalitie die op initiatief van de VS en met instemming van de Verenigde Naties tot stand werd gebracht, zal een permanent karakter krijgen. De problemen waarmee de mensheid wordt geconfronteerd zijn zo groot, dat geen enkel land nog in staat zal zijn solo-acties te ondernemen.

Machtsconcentratie en globalisering dwingen ons tot een herbezinning op het bijbelse begrip "overheid". De politieke druk op Israël om tot een duurzame vrede te komen en concessies te doen over Jeruzalem zal tot immense hoogte worden opgevoerd Qoël 3:2. Zach.14:2). Een groot aantal maatregelen zal worden genomen om de veiligheid op de wereld te bevorderen. Biometrische identificatie zal daarbij een belangrijke rol spelen. Ik krijg regelmatig de vraag voorgelegd, of we als gelovigen een biometrisch kenmerk moeten weigeren. Op dit moment is daar geen reden toe. We leven nog steeds in een democratische rechtsstaat en onze overheid beschouw ik niet als het beest, de antichristelijke overheid, waarover staat geschreven in Openbaring 13. Ik voorzie wel dat we in de nabije toekomst voor ingrijpende keuzes komen te staan.

Jaap Spaans