Lessen van het licht

Paul P. van Norden • 89 - 2013 • Uitgave: 14/15
(Foto)tips voor christenen

Licht maakt alles anders. Dat wisten de oude meesters al. Rembrandt schilderde het licht en schaduw zoals geen ander. Toen ik een nieuw fototoestel kocht, zei de verkoper: “Fotograferen is spelen met licht.”
Bijna iedereen heeft wel een fototoestel. En we maken wat foto’s! In dit artikel wil ik u wat tips geven over beter fotograferen. Omdat fotografie alles met licht en met kijken te maken heeft en ons geloof ook alles te maken heeft met Het Licht en hoe wij naar de wereld kijken, wil ik een parallel leggen tussen fotografie en christen zijn, Lessen uit de fotografie doortrekken naar lessen over ons geloof in de praktijk. U hoeft geen duur fototoestel te hebben om deze lessen toe te passen… ze zijn voor iedereen.


Les 1: Leer anders kijken
Een fotograaf ziet dingen zoals een ander die niet ziet. Hij weet dat bijna overal wel iets boeiends is om te fotograferen. Daar zoekt hij constant naar. Zelfs de meest gewone dingen kunnen een mooie plaat opleveren. Er zijn vandaag de dag veel fotografen die het gewone leven proberen vast te leggen, op zo’n manier dat het een boeiende foto wordt. Dat je blijft kijken.
Zo ook de christen: een christen ziet dingen die een ander niet ziet. Een christen kijkt anders naar het leven dan een niet-christen. Hij probeert immers mensen door de ogen van Jezus te zien en te onderscheiden wat God doet in de wereld om hem heen. Net zo als Jezus dat deed! Jezus keek naar mensen met liefde en bewogenheid. Hij zag ze als schapen zonder herder. Daarom wilde Hij ze terugbrengen naar God (Johannes 3:16).
Zo mogen wij ook naar mensen kijken. Dan zien we andere dingen in hen. We zien mensen die ondanks al hun fouten waardevol zijn en Gods liefde nodig hebben. God wil ons helpen om zo naar mensen te kijken, door zijn liefde in onze harten te geven! (Romeinen 5:5).
Een christen probeert te zien wat God doet in de wereld om hem heen, in het groot en in het klein. Laatst zag ik drie vogels op een rij zitten, ieder op een paaltje. Het had iets komisch. Ik moest aan God denken. Zoals Psalm 19:2 het zegt: ‘De hemelen vertellen Gods eer, en het uitspansel verkondigt het werk zijner handen.’

Les 2: Kom dichtbij
Laatst woonde ik een workshop bij van een professionele fotograaf over portretfotografie. Ik was verbaasd hoe dicht hij naar zijn model ging. Veel dichter dan ik gewend ben. Ik denk dat hij op minder dan een meter fotografeerde. Niet te dichtbij, want dan krijg je een hele grote neus en te kleine oren! Ook niet mooi!
Veel mensen fotograferen van te grote afstand. Dan zie je bijna niet wie de mensen op de foto zijn! Daarom: kom dichterbij, ga naar je onderwerp toe. Zet eens niet de hele persoon op de foto, maar alleen zijn gezicht of ook nog een stukje bovenlichaam.
God wil ook dat we dichtbij Hem komen. Hij heeft er alles aan gedaan om dat mogelijk te maken. Hij heeft onze zonden vergeven, Hij heeft de weg vrij gemaakt naar Hem toe. Hij wil dat we Hem zoeken: ‘Mijn hart zegt u na: ‘Zoek mijn nabijheid!’ Uw nabijheid, HEER, wil ik zoeken’ (Psalm 27:8, NBV).
Waarom zou God willen dat we dichtbij komen? Waarom komt een fotograaf dichtbij? Omdat je dan beter ziet. Omdat je een betere foto krijgt, een beter beeld. Een beter kennen van God!
Ik probeer dichter bij God te komen. Dat doe ik door te bidden, door stil te zijn als ik bid, door te luisteren naar Zijn Heilige Geest in mij en door Bijbel te lezen. Dit bouwt mij op! Doe ik dat genoeg? Misschien niet, maar ik probeer het.

Les 3: De gulden snede: plaats je onderwerp niet in het midden
U heeft vast wel eens gehoord van de gulden snede. De gulden snede betekent dat je belangrijke onderdelen in je foto niet in het midden zet, maar op ongeveer 1/3 of 2/3 van de hoogte of breedte. Veel mensen die een landschapsfoto maken, zetten de horizon in het midden. Maar vaak is het mooier om de horizon wat lager te zetten, of juist wat hoger, op 1/3 of 2/3 van de hoogte.
Als je iemand op de foto zet, zet hem dan iets naar links of iets naar rechts. Neem zijn hoofd niet in het midden, maar neem zijn ogen op 1/3 van boven. Je zult zien, je foto’s worden er veel boeiender door!
De Gulden Snede is een eeuwenoude regel, die we terug zien in de beroemde schilderijen. Er is ook een Gulden Snede in de Bijbel! Het Grote Gebod (Marcus 12:28) dat we kort kunnen samenvatten als: ‘Heb God lief boven alles en je naaste als jezelf.’ Als we dat doen, wordt het leven mooier. Wordt het plaatje boeiender. Dan krijgt God de juiste plaats in je leven, jezelf en ook de ander.
Dan zijn de verhoudingen juist, zoals God het heeft bedoeld. Dan gaat het niet teveel over jezelf, maar ook niet te weinig. Dan krijgt God de aandacht die Hij graag wil, dan mag je jezelf liefhebben en ook de ander. Dan wordt Hij verheerlijkt. Deze Gulden Regel brengt balans in je leven, helpt je bij het maken van beslissingen. Een eeuwenoude regel, die bewezen heeft waar te zijn!

Les 4: Het kikker-perspectief
Een goede fotograaf fotografeert niet altijd vanuit ooghoogte. Soms gaat hij op een stoel staan, soms gaat hij door zijn knieën, een andere keer gaat hij zelfs liggen om een bloempje of een paddenstoel te fotograferen. Vanuit dit ‘kikker-perspectief’ zie je de dingen heel anders! Probeer het maar eens, het is erg leuk om te doen!
Als je kinderen van bovenaf fotografeert, lijken ze klein. Maar als je door je knieën gaat, lijken ze opeens groter. Zoals ze zijn. Een goede fotograaf durft een ander perspectief te kiezen. Hij durft door zijn knieën te gaan, hij wil de wereld eens van een andere kant bekijken.
Een christen probeert ook nieuwe gezichtspunten uit. Hiermee bedoel ik niet dat we allerlei nieuwe dwaalleringen gaan omarmen, maar dat we nieuwe dingen mogen ontdekken in de Bijbel die we nog niet doorhadden, door niet op te houden te denken en te overdenken. Als we vragen blijven stellen aan de Bijbel komen we verder in het ontdekken van de geestelijke zegeningen die God voor ons in petto heeft. Dit vraagt een nederige houding! Dit vraagt een kikker-perspectief. Jezus zei zelf: ‘Word als de kinderen.’
Toen ik pas christen was en de Bijbel voor de eerste keer had gelezen, dacht ik de Bijbel te begrijpen. Nu ben ik vele jaren verder, heb de Bijbel meer gelezen en kom er steeds meer achter dat ik een heleboel nog niet begrijp! Bijbelverzen die gesneden koek waren, bevatten nu een onbekende diepte. En ik weet: in die diepte zit een rijkdom van een geestelijke waarheid!

Les 5: Zorg voor iets roods in je foto
In onze huiskamer hebben we een oude verkleurde foto van een Albanees bergdorpje. De kleuren zijn wat vervaagd, het landschap is niet bijzonder boeiend. Toch blijf je naar de foto kijken. Waarom? Omdat midden in dit bijna kleurloze landschap één klein mensje loopt. Een meisje in een rode jas. Dat rood trekt de aandacht. Daarom blijft de foto boeien. Was dat meisje in haar rode jas er niet, dan was de foto niet zo boeiend geweest.
Te veel rood in een foto is vaak niet mooi, maar probeer eens wat rood of een andere aandacht trekkende kleur in je foto te krijgen. Niet altijd natuurlijk, maar zorg dat je een aandachtstrekker hebt.
Een christen kan niet zonder rood in zijn leven, zonder het bloed van Jezus, het offer van Hem. Zijn bloed reinigt ons en brengt ons vergeving, een eeuwige relatie met God de Vader en eeuwig leven. Zorg daarom dat er rood in je leven is! Zorg dat Jezus er is.
Maar let op: ook ons bloed is rood. Het kan zijn dat ons bloed gaat vloeien omdat we christen zijn! Jezus belooft eeuwig leven, maar ook vervolging. Het volgen van Jezus kan lijden betekenen. Er komt dan rood in ons leven. Maar het mooie is dat we er dan niet alleen voor staan. Jezus is bij ons! De Bijbel noemt het zelfs genade als je voor Jezus mag lijden. Door deze loutering gaan we meer op Hem lijken! ‘Want aan u is de genade verleend, voor Christus, niet alleen in Hem te geloven, maar ook voor Hem te lijden’ (Filippenzen 1:29).

Les 6: Blijf oefenen
Elke fotograaf weet dat niet iedere foto lukt. Daarom maakt hij er meerdere, vooral als hij mensen fotografeert. Vaak zijn mensen in het begin wat gespannen, maar na een poosje krijgt je een betere foto van ze. Soms maak je een foto en dan denk je: dit is een hele mooie. Thuis blijkt echter dat hij tegenvalt! Dat overkomt iedereen! Fotografie is een kunst, maar ook techniek. Er valt veel over te leren. Je zult niet gelijk de foto’s maken die je in de tijdschriften ziet staan. Maar je kunt een heel eind komen. Oefening baart kunst, zeggen ze. En zo is het ook met fotografie!
Een christen blijft ook oefenen! Hij weet dat hij niet direct voor 100% op Jezus lijkt. Dat willen we hopelijk allemaal wel, maar zo snel gaat dat niet. Groeien kost tijd!! Groeien in je geloof, groeien in het kennen van God, groeien in heiligheid… het vraagt tijd!
God weet dat en Hij is geduldig! Hij gaat met ons door, ook al falen we vaak. Maar blijf proberen, geef het niet op. God wil van ons mooie mensen maken; Hij heeft belangrijke plannen met ons. Net als die fotograaf die gaat voor de hoogste kwaliteit, zo heeft God hele hoge doelen met ons! (Jeremia 29:11-13; Efeziërs 2:10)

Laatste les: Wees alert en voorbereid
Is het je wel eens overkomen dat je iets heel moois zag en dat je dacht: had ik nou mijn camera maar meegenomen? Mij wel! Daarom neem ik hem vaak mee, ook als ik denk dat het niets wordt die dag. Mijn laatste tip is daarom: neem eens wat vaker je camera mee en leg die kostbare momenten vast die komen gaan!
En nog een tip: wacht het juiste moment af. Zorg dat je de camera in de aanslag hebt en alleen nog maar op het knopje hoeft te drukken tot het juiste moment er is. De beroemde fotograaf Henri Cartier Bresson noemde dit: ‘Het beslissende moment.’
Er is één beslissend moment om zeker op voorbereid te zijn! Dat is de dag dat Jezus terugkomt. Dan komt Hij in al Zijn Heerlijkheid en zullen wij Hem zien. Die Heerlijkheid is zo groot, zo geweldig, ik denk dat we allemaal helemaal versteld zullen staan van wat we dan zien. En die dag komt en misschien nog wel sneller dan wij denken!
Ben je voorbereid? Heb je je camera bij je? Ben je er klaar voor om Jezus te ontmoeten?

Zeven tips
Ik heb je zeven tips gegeven voor het maken van betere foto’s. Maar ook voor een mooiere foto van je leven. Als je deze tips toepast – en er zijn er nog meer – dan belooft God dat de foto van je leven zich blijft ontwikkelen! Tot Zijn Eer!

Paul P. van Norden