Lat-relatie met een eigengemaakte god

Henk van Blijderveen • 91 - 2015 • Uitgave: 23
Vorige week bracht ik samen met mijn vrouw een paar vakantiedagen door in Drenthe. Tijdens een fietstocht stuitten, of beter gezegd, stuiterden we op een oude doorgaande weg van veldkeien. Die keien vertellen een interessant verhaal.

Wist u dat Drenthe pas in 1825 de eerste verharde weg kreeg? Deze weg liep van Zwolle, via Meppel en Assen, naar Groningen. Het was een klinkerweg die erg veel geld kostte. Rond 1900 kwam de ontginning van de heidevelden goed op gang. Per 1000 vierkante meter ontgonnen woeste grond werd een berg van maar liefst 7000 kilo zwerfkeien uit de grond gehaald. Het leverde de Drenten de kei van Columbus op: de modderpaden waar de paarden tot de bovenbenen en de karren tot de assen in wegzakten, werden gedempt met de gratis veldkeien. Een win-winsituatie. Nee, die Drenten (ik ben zelf geboren in Assen) zijn zo gek nog niet. Waar mijn voorouders de woeste gronden in cultuur brachten, heb ik als trotse nazaat de gedachte ontgonnen dat het recyclingproces weleens in mijn geboorteprovincie kan zijn begonnen!

Innovaties
Die keienweggetjes zijn idyllisch, maar de eerlijkheid gebied mij te zeggen, dat je er zelfs als Drentse fietsliefhebber rug- en nekklachten van krijgt. Ik ben dus heel blij met de vooruitgang op fietspadgebied, met de verharde schelpen-, gravel- en asfaltpaden. En natuurlijk met de duurzame, harde betonpaden, zoals die de laatste tijd veel worden aangelegd.
Bovenstaande ontwikkeling van blubberweg, via stuiterverharding naar vlakke perfectie zou symbool zou kunnen staan voor de ontwikkeling van onze maatschappij in de laatste 150 jaar. De innovaties volgen elkaar versneld op en er is veel verbeterd. Maar er zijn ook veel dingen verziekt. De aarde dreigt ten onder te gaan aan overexploitatie En de nietsontziende vooruitgang (lees hebzucht) van de rijke, is de achteruitgang van de arme en kwetsbare geworden.

Comfort in de kerk
Ook in de kerk is in de loop der tijden het comfort toegenomen. Houten banken maakten plaats voor goede stoelen, tocht en kou veranderden in een aangename warmte, om maar eens een paar essentiële dingen te noemen. Vooral de laatste tijd zien we echter de minder essentiële verbeteringen steeds belangrijker worden. Ik noem geluidsapparatuur, projectiemateriaal en lichteffecten. Dure cosmetische aanpassingen die de buitenkant van ons geloof belichten.

Een lat-relatie
Maar hoe zit het eigenlijk met de binnenkant van dat geloof? Ook hier is het proces van veraangenaming in volle gang. Door een knieval (of is het een buiging) te maken voor populaire on-Bijbelse ideeën. Van bijvoorbeeld welvaartpredikers, die appelleren aan de hebzucht in de mens.
Of wat dacht u van een god die heel goed te verenigen is met de evolutietheorie? Het maakt geloven wetenschappelijk verantwoord, voorkomt de opmerking dat je achterlijk bent. Het creëert een begrijpelijk en daardoor geloofwaardig ‘evangelie’. Maar het veroorzaakt ook een evangelieverwoestende kettingreactie: Adam en Eva worden sprookjesfiguren, de zondeval vervalt, Jezus’ offer wordt gekruisigd en aan het eind van het riedeltje kan een mens zich met een gerust hart afkeren van de noodzaak tot bekering. Wat overblijft, is het kruis van de maatschappelijke betrokkenheid. En dat is heel goed te dragen, want het bestaat slechts uit één horizontale lat. De lat van verbondenheid met elkaar door goede werken. Een lat zonder degelijke verticale verbinding, die resulteert in een latrelatie met een eigengemaakte god…

Henk van Blijderveen