Kantelende kerken

Feike ter Velde • 90 - 2014 • Uitgave: 2
Worden evangelicals in Amerika anti-Israël?

De Evangelische beweging in de Verenigde Staten kent een lange geschiedenis van steun aan Israël. De Zuidelijke Baptisten en de meer charismatische Assemblies of God als grootste groepen gingen daarin voorop. Maar het lijkt erop dat dit beeld steeds meer gaat kantelen en men steeds meer voor de Palestijnen en hun politieke doelen kiest. Er verschijnen in deze trant regelmatig boeken op de markt. Komt Israël helemaal alleen te staan?

Vooraanstaande Amerikanen als het echtpaar Bill en Lynne Hybels (Willow Creek), dominee Rick Warren (Saddleback) zijn met enige regelmaat in Israël te vinden. Maar vooral om politieke redenen en dan met name in Bethlehem. In Bethlehem, op de Westbank, dus daar waar veel Arabieren wonen, bevindt zich ook het Bethlehem Bible College, waar regelmatige politieke conferenties worden gehouden, opgezet door Palestijnen.

De kleine stad Bethlehem
Bishara Awad is de oprichter van het Bethlehem Bible College in Bethlehem, dat steeds meer wordt gebruikt voor politieke actie en anti-Israëlische bijeenkomsten met mensen uit Amerika en Europa. Sami Awad, zijn zoon, werd geboren in Amerika omdat zijn ouders daarheen waren geëmigreerd. Met geld van een rijke Amerikaan en medestander, Mart Green, heeft men een film gemaakt ‘Little Town of Bethlehem’, met een zwaar pro-Palestijns beeld van het Israëlisch-Palestijnse conflict. Met de witte vlag van een Palestijnse Bijbelinstituut in Bethlehem heeft men makkelijk ingang bij allerlei christelijke leiders, ook in ons land. In het christelijke Amerika heeft Mart Green overal evangelische boekwinkels, zodat zijn anti-Israëlische gif via die onverwachte weg makkelijk zijn doel bereikt, namelijk de harten van evangelische christenen en evangelische leiders.
De film vertelt ons dat Bethlehem, de stad van Jezus’ geboorte, nu geheel omsingeld is door boosaardige Joden uit de staat Israël. Bethlehem wordt voorgesteld als een soort gevangenis nu Israël heeft gekozen voor een veiligheidsmuur en een veiligheidshek, teneinde terreur vanuit de Westbank tegen te gaan. Dat die maatregel een groot succes is geworden voor Israël en de dagelijkse dodelijk terreur is gestopt, dat zegt men er niet bij. En niet van vier, maar van twee kanten is Israël afgeschermd door de veiligheidsmuur, die maar voor een heel klein stukje van beton is gemaakt en grotendeels een doorzichtig hekwerk is. Daarom is Bethlehem geen gevangenis en toegankelijk voor elke bewoner en voor elke toerist. Alleen het vermoorden van Joodse burgers is gestopt en dat vinden zelfs sommige Amerikaanse evangelicals niet het vermelden waard. Ook zij geloven liever de leugens over Israël dan de werkelijke waarheid. De meeste Amerikanen zijn trouwens nooit in Israël geweest om zelf te kijken. Niettemin gelooft nog steeds 82 procent van de blanke Amerikaanse evangelicals dat God het land waarop Israël vandaag woont aan het Joodse volk heeft gegeven. Dat lijkt echter langzaam af te kalven.

Druk op Obama
In 2011 schreven dr. David Gushee (Mercer University) en dr. Glen Stassen (Fuller Theological Seminary) een open brief aan de zogenaamde christen-zionisten – zo worden christenen genoemd die achter Israël staan – teneinde hen te beschuldigen van zonde omdat zij de staat Israël steunen. Nu oudere evangelische leiders, zoals Jerry Falwell, zijn weggevallen, komen er jongeren in hun plaats met ideeën die men kennelijk van de Palestijnen krijgt aangeleverd. De Palestijnse pr-machine draait constant op volle toeren.
In Israël is men voortdurend bezorgd over de koers van Obama’s Amerika. Met zijn nieuwe gezondheidswet gaat het niet zo goed, Dus, veronderstelt men, wil Obama koste wat het kost een handtekening onder een overeenkomst met de Palestijnen en Israël, maar ook met Iran. Een slecht akkoord met Iran is een direct gevaar voor de veiligheid van Israël. Dat weet Obama zeer goed. Maar zal hij risico’s nemen en hoe groot zullen die risico’s zijn, vooral voor Israël?
De druk van buitenaf en de opkomende druk van binnenuit – van de evangelicals in de Verenigde Staten – kunnen van invloed zijn op de beslissingen die de Amerikaanse president zal gaan nemen ten aanzien van het Midden-Oosten. Natuurlijk wil hij aan het einde van zijn presidentiële carrière gescoord hebben om als een goede president en een behendig onderhandelaar de boeken in te gaan. Lukt het niet met de Israël en de Palestijnen, of ook niet met de sjiieten in Iran, dan staat Obama compleet met lege handen. Die druk op Obama kan grote risico’s mogelijk maken.

Geen plaats voor Israëls herstel
Allerlei groepen willen vrede zoeken in het conflict van het Midden-Oosten. De bedoeling zal goed zijn, men verlangt naar de komst van het Koninkrijk, dat hoor je ook in de prediking tot de Palestijnen. Maar het is meer een aaneenrijging van gemeenplaatsen dan dat de Schrift, het Profetisch Woord, echt open gaat. Ook Amerikaanse christenen die het belang zeggen te zoeken van de Palestijnen, hebben gerust wel goede intenties. Alleen hun keuzes in de uitleg van de Bijbel zijn fundamenteel anders en geheel in lijn met de vervangingstheologie. Dat geldt ook voor de Palestijnse theologen. In hun theologie is ook geen plaats voor het toekomstige herstel van Israël in zijn eigen roeping en bestemming!
In de Bethlehem-conferentie van 2010 las ik o.a. de namen van de volgende deelnemers: Tony Campolo, een zeer bekende evangelische spreker in de USA en vriend van Bill Clinton; Lynne Hybels, echtgenote van Bill Hybels; brother Andrew, dat is Anne van der Bijl van Open Doors; sommige leiders uit charismatische kringen die zich bezighouden met Vrede en Recht; professor Gary Burge van Wheaton College(!), bepaald geen vriend van Israël; en vele anderen. Deze laatste, een evangelische leider in Amerika, schreef een boek, vrij vertaald: ‘Van wie is het land en voor wie de beloften? – Wat christenen niet wordt verteld over Israël en de Palestijnen’. Hij verklaart dat de Joden het land niet kunnen claimen omdat ze niet in Jezus geloven. Ze zullen uiteindelijk worden verwijderd en verbrand(!), zegt hij erbij.

Vervangingstheologie
Deze Bethlehem conferenties, gefinancierd door rijke kerken in het Westen, groeien uit tot grote aanstokers van de vervangingstheologie, het demoniseren van de staat Israël en het criminaliseren van de Joden. Dit alles wordt gevoed door de Palestijnse propagandamachine, die ook deels in Amerika huist en daar wordt uitgevoerd door zogenaamde Palestijnse vluchtelingen.
In Nederland deed zich de laatste tijd een discussie voor rond de geschriften van Steven Paas. Ook hij keert zich vooral – en dat in navolging van de Britse theoloog Stephen Sizer, er is veel gelijkluidend taalgebruik – tegen zogenaamde christenzionisten. Voor Israël en voor de Joden is geen plaats in Gods heilsplan, zegt Paas. Ongeveer het geluid dat de gereformeerde dominee K. Dijk al schreef in 1933 in zijn boek tegen Het Zoeklicht, ‘Het Rijk der Duizend Jaren’. ‘De Joden zullen branden in het oordeel van God’, schreef hij toen. Na de holocaust schrijft men het iets netter op, maar het is hetzelfde!

Feike ter Velde