J.C. Ryle - Rots in de branding

Feike ter Velde • 89 - 2013 • Uitgave: 24
Van 1880 tot zijn dood in 1900 was hij bisschop in de Anglicaanse kerk van Liverpool, Engeland. John Charles Ryle was een prediker van Gods Woord in de traditie van de kerk. Hij was een populaire spreker voor jong en oud. Hij was eenvoudig, maar ook geleerd. De inhoud van zijn prediking was altijd voluit Bijbels. Zijn boeken zijn nog steeds verkrijgbaar, ook de Nederlandse vertalingen in ons land. Wie eraan begint, kan bijna niet meer stoppen, omdat elke zin in zijn Bijbels onderwijs smullen betekent: rijk, ontdekkend, warm en praktisch.
Wie was J.C. Ryle?


Hij was een grote man, zowel zijn lichamelijke lengte als zijn geestelijk inzicht in de Schrift. De grote baard in zijn latere leven kenmerkte hem en gaf hem het aanzien van een Oudtestamentische profeet. Ryle werd geboren in 1816 en is nog steeds een van de belangrijkste en meest bekende theologen in Bijbelgetrouwe kringen. Zijn inzichten en studies, zijn boeken en lezingen hebben de jaren doorstaan en zijn tot op vandaag zeer gewild. In ons land is Ryle vooral bekend in de meer bevindelijk-gereformeerde kringen. Ondanks alle grote veranderingen van de 19e eeuw in kerk en samenleving was het onderwijs van bisschop Ryle als het vaste anker van een schip in de storm.
De tijd van het grote Evangelische ontwaken in Amerika en Engeland ging niet echt aan de familie voorbij, maar had ook daar enige indruk achtergelaten. Dat is aan de boeken van Ryle te merken. Daarom zijn ze gewild in refo-kringen, maar ook bij evangelische mensen zodra zij er kennis van hebben genomen.
Hij was op zevenjarige leeftijd al naar een kostschool gestuurd, waar hij, zegt hij zelf, meer kwaad had geleerd dan in de rest van zijn leven. Men had hem, vond hij, te vroeg naar dit instituut gestuurd.

De verandering
Toen hij eenentwintig jaar was, werd hij diep getroffen door een prediking over Efeziërs 2:8 ‘Want door genade zijt gij behouden, door het geloof en dat niet uit uzelf: het is een gave van God.’ Bisschop Ryle noemt dit de dag van zijn bekering.
Op een ochtend werd hij wakker en was van een redelijk bemiddeld man in een klap straatarm geworden. De bank was omgevallen en iedereen was zijn geld kwijt, ook Ryle. Dat heeft hem wel veel gedaan en niet weinig verbitterd. Maar later mocht hij inzien dat dit Gods weg was om hem te vormen en hem klaar te maken voor zijn bediening als prediker van Gods Woord. Beproeving is altijd de weg van Gods onderwijs aan Zijn kinderen, zo kon hij later uit eigen ervaring uitleggen aan anderen.
De eerste tijd van zijn bediening vanaf 1841 was zwaar. Grote armoede onder de bevolking en totale disinteresse in het Evangelie. Na twee jaar begon hij een nieuwe bediening in Winchester, waar hij na korte tijd in botsing kwam met Samuel Wilberforce, zoon van William Wilberforce, maar die het evangelische geloof van zijn vader niet deelde. Ryle hield echter stand tegen de vrijzinnige kritiek en trok het evangelische en Bijbelvaste spoor in prediking en praktijk. De geschriften van de Puriteinen hadden een belangrijke invloed op Ryle gehad. Tot zijn grote verdriet omarmde zijn geliefde zoon Herbert steeds meer van de vrijzinnige theologische ideeën die de kerk van Engeland waren binnengestroomd. Er ontstond een diepe kloof tussen vader en zoon. In Liverpool werd Bisschop Ryle, samen met de medewerkers die hij daartoe had aangesteld, de grote stadsevangelist met het rijke en reddende Evangelie voor de rijken én voor de armen. Hij weigerde te vallen voor de weelde van de grote kathedraal en zocht liever de straat en het open veld, de haven en de boulevard om daar de mensen te bereiken. Ernstige kritiek vanuit de eigen kerk is hem dan ook geen dag bespaard gebleven. Geharnast in de volle wapenrusting Gods heeft bisschop Ryle zijn taak als prediker volbracht.

Enkele citaten
Hij schreef heel wat boeken. Zijn commentaar op de vier evangeliën zijn waardevol en verhelderend, zijn andere boeken en geschriften zijn altijd praktisch en rijk van inhoud. Veel korte uitspraken en makkelijk te onthouden; zij werpen licht op een breed onderwerp. Ik noem hieronder enkele mooie uitspraken van J.C. Ryle:

Er is een soort werelds christendom dat door velen wordt aangehangen en waarvan men denkt dat het voldoende is, maar het is een goedkoop geloof dat niemand iets doet, dat niets kost maar ook niets waard is.

Vrees niet als je gebed stamelend is, je woorden zwak en je taalgebruik arm. Jezus verstaat je wel!

Ik ben een van die ouderwetse dominees die de hele Bijbel gelooft en alles wat daarin staat!

Wees er alert op dat je niet een zelfgemaakte God dient: een God die alleen genade biedt, maar geen gerechtigheid. Zo’n god is een afgod.

Luister, mijn geliefde lezer. Wat is de oorzaak van je zwakte? Is het niet omdat je de bron van het Leven te weinig gebruikt? Is het niet omdat je teert op oude ervaringen en niet op het dagelijks ingezamelde verse manna – dagelijks nieuwe krachten van Christus ontvangt?


Heldere waarschuwing
Iemand noemde J.C. Ryle een man van graniet met het hart van een kind. Er was een sterke opkomst van vrijzinnigheid in de Anglicaanse kerk, die er ook voor zorgde dat de orthodoxe en Bijbelgetrouwe Ryle golven van venijnige kritiek over hem heen kreeg. Maar als uit graniet gehouwen bleef hij staande met een krachtige, warme en Bijbelse prediking en dito geschriften. Er was een beweging ontstaan in de Anglicaanse kerk die beoogde op termijn terug te keren tot de Rooms-katholieke kerk. Via geschriften, traktaten, poogde men het kerkvolk daarvoor rijp te maken. Velen verlieten de Anglicaanse kerk om die reden; bisschop Ryle niet. Hij vond dit kwaad niet erg genoeg om de kerk te verlaten. Hij liet de mogelijkheid open en sprak dat ook publiekelijk uit dat als de situatie mocht verslechteren dat hij dan zeker niet zou blijven. Ryle schroomde niet openlijk te waarschuwen tegen de valse profeten in de kerk en op de kansel. Ook oppervlakkige christenen hoorden een heldere waarschuwing: “De hel is een plaats die pas wordt ervaren als het te laat is.”
Tot slot nog een indringend citaat van deze man Gods uit vroeger tijden: “Wie niets kent van een werkelijk, levend, aanhoudend persoonlijk gebedsleven en tevreden is met wat vorm, of helemaal geen gebed, is dood voor God. Hij heeft de Geest van Christus niet.”
De rijke geestelijke erfenis van J.C. Ryle is voor jong en oud opbouwend en inspirerend en stimulerend voor een gezond geestelijk leven met de God van de Bijbel. Ryle is ook voor vandaag een rots in de branding!

Feike ter Velde