Israël en Turkije
Feike ter Velde • 75 - 1999/2000 • Uitgave: 5
De afgelopen maanden zijn Israël en Turkije begonnen met de inrichting van afluisterposten langs de Syrische, Irakese en Iranese grens. Officieren van de Israëlische en Turkse inlichtingendiensten houden elkaar op de hoogte van de activiteiten van de Koerdische verzetsbeweging (PKK) en van troepenverplaatsingen van het Syrische en Irakese leger. De alliantie tussen Israël en Turkije is een Turks initiatief en heeft sinds 1997 vaste vormen aangenomen. Dit meldt recentelijk de Britse krant The Independent.
De samenwerking strekt zich ook uit tot militaire taken. Israëlische gevechtsvliegtuigen voeren regelmatig verkenningsmissies uit langs de Turks-Syrische grens en volgens Syrische bronnen vliegen zij ook boven Noord-Irak. Omsingeling van Syrië is de gezamenlijke Turks-Israëlische strategie. Israëlische gevechtsvliegtuigen mogen op Turkse militaire vliegvelden landen en Turkse piloten mogen gebruik maken van het Israëlische luchtruim. Israëlische vliegtuigen hebben van de Turkse legerautoriteiten ook toestemming gekregen om vanuit Turkije bombardementsvluchten te ondernemen, in het geval Saddam Hussein de staat Israël bestookt met zijn raketten, zoals in de Golfoorlog gebeurde.
Turkije heeft te kennen gegeven zeer geïnteresseerd te zijn in de 'Propine early-warning systems' en de supergeheime 'Wall' anti-raket technologie, die deels betaald is door de Verenigde Staten. Israël is ook bezig met de modernisering van de Phantom vliegtuigen, waarvoor Ankara de Israëli's omgerekend bijna anderhalf miljard gulden heeft betaald.
Volgens het Nieuw-Israëlitisch Weekblad traint Israël Turkse legereenheden en levert nachtkijkers en raketten voor gevechtshelikopters. Die helikopters worden gebruikt tegen de Koerdische opstandelingen in Oost-Turkije. Turkije zal de komende tien jaar ruim 55 miljard gulden uitgeven voor de aanschaf van legermaterieel en het onderhoud van de strijdkrachten.
Onder leiding van de Amerikanen (CIA) vinden er ook regelmatig bijeenkomsten plaats van Turkse en Israëlische inlichtingenofficieren. Vorig jaar was daar voor het eerst een Jordaanse officier aanwezig. Het ligt aan de nieuwe Jordaanse koning of hij mee wil in deze alliantie. Als hij daartoe besluit betekent dit verdere isolering van Syrië. Syrië aast nog altijd op de Golan hoogte. In Ankara en Jeruzalem wisselen Turkse en Israëlische legerofficieren hun ervaringen uit met zg. bezette zones: Zuid-Libanon, waar Israël de dienst uitmaakt en de 'veiligheidszone' in Noord-Irak.
De omvang van de Israëlisch Turkse militaire samenwerking is nauwelijks bekend in de Arabische wereld. Natuurlijk gaan er de wildste complottheorieën rond. Maar ook in Israël weet de bevolking nauwelijks iets van wat het Israëlische leger in Turkije doet. Begin vorig jaar hielden Israël, Turkije en de Verenigde Staten de eerste gezamenlijke vlootoefening.
De omvang van de Israëlisch Turkse militaire samenwerking werd voor het eerst onthuld door professor Efraim Inbar, directeur van het Begin-Sadat Centrum voor Strategische Studies aan de Bar-Ilan Universiteit in Israël. In oktober vorig jaar hield hij een lezing op het Woodrow Wilson Centre in Washington, waar hij het een en ander uit de doeken deed. De samenwerking tussen beide inlichtingendiensten en de installering van de afluisterposten langs de grenzen werden door Inbar slechts terloops gemeld. Maar hij sprak wel van 'een belangrijk facet van onze spionage activiteiten'. Er is volgens Inbar ook 'samenwerking op het gebied van terreurbestrijding'.
In 1982 veroordeelde de Turkse regering Operation "Vrede voor Galilea", de Israëlische invasie in Libanon waarbij de terreurorganisatie PLO letterlijk het land werd uitgeschopt. Daarna susten de Israëli's de Turkse regering met belangrijke rapporten van de inlichtingendienst over de activiteiten van de ASALA, de Armeense verzetsbeweging die een doorn is in het oog van de Turken. Ten opzichte van de Koerden heeft Israël een dubbele houding: enerzijds hebben ze sympathie voor hun zaak, anderzijds steunt Israël alleen de Koerden in Irak en niet de miljoenen Koerden die in Turkije leven. Maar de Koerden in Irak worden slechts door Israël gesteund als ze zich tevreden stellen met een beperkte vorm van autonomie. Dezelfde beperkte autonomie die ze de Palestijnen willen geven.
Turkije heeft inmiddels ook de weg gevonden naar de Joodse lobbygroepen in New York en Washington die nu achter de Turkse samenwerking met Israël staan.
De gevolgen van de Turkse-Israëlische samenwerking voor de Arabische landen laten zich nog niet inschatten. Duidelijk is wel dat met name Syrië de ontwikkelingen met argusogen volgt.
Feike ter Velde / bron: KNP
De samenwerking strekt zich ook uit tot militaire taken. Israëlische gevechtsvliegtuigen voeren regelmatig verkenningsmissies uit langs de Turks-Syrische grens en volgens Syrische bronnen vliegen zij ook boven Noord-Irak. Omsingeling van Syrië is de gezamenlijke Turks-Israëlische strategie. Israëlische gevechtsvliegtuigen mogen op Turkse militaire vliegvelden landen en Turkse piloten mogen gebruik maken van het Israëlische luchtruim. Israëlische vliegtuigen hebben van de Turkse legerautoriteiten ook toestemming gekregen om vanuit Turkije bombardementsvluchten te ondernemen, in het geval Saddam Hussein de staat Israël bestookt met zijn raketten, zoals in de Golfoorlog gebeurde.
Turkije heeft te kennen gegeven zeer geïnteresseerd te zijn in de 'Propine early-warning systems' en de supergeheime 'Wall' anti-raket technologie, die deels betaald is door de Verenigde Staten. Israël is ook bezig met de modernisering van de Phantom vliegtuigen, waarvoor Ankara de Israëli's omgerekend bijna anderhalf miljard gulden heeft betaald.
Volgens het Nieuw-Israëlitisch Weekblad traint Israël Turkse legereenheden en levert nachtkijkers en raketten voor gevechtshelikopters. Die helikopters worden gebruikt tegen de Koerdische opstandelingen in Oost-Turkije. Turkije zal de komende tien jaar ruim 55 miljard gulden uitgeven voor de aanschaf van legermaterieel en het onderhoud van de strijdkrachten.
Onder leiding van de Amerikanen (CIA) vinden er ook regelmatig bijeenkomsten plaats van Turkse en Israëlische inlichtingenofficieren. Vorig jaar was daar voor het eerst een Jordaanse officier aanwezig. Het ligt aan de nieuwe Jordaanse koning of hij mee wil in deze alliantie. Als hij daartoe besluit betekent dit verdere isolering van Syrië. Syrië aast nog altijd op de Golan hoogte. In Ankara en Jeruzalem wisselen Turkse en Israëlische legerofficieren hun ervaringen uit met zg. bezette zones: Zuid-Libanon, waar Israël de dienst uitmaakt en de 'veiligheidszone' in Noord-Irak.
De omvang van de Israëlisch Turkse militaire samenwerking is nauwelijks bekend in de Arabische wereld. Natuurlijk gaan er de wildste complottheorieën rond. Maar ook in Israël weet de bevolking nauwelijks iets van wat het Israëlische leger in Turkije doet. Begin vorig jaar hielden Israël, Turkije en de Verenigde Staten de eerste gezamenlijke vlootoefening.
De omvang van de Israëlisch Turkse militaire samenwerking werd voor het eerst onthuld door professor Efraim Inbar, directeur van het Begin-Sadat Centrum voor Strategische Studies aan de Bar-Ilan Universiteit in Israël. In oktober vorig jaar hield hij een lezing op het Woodrow Wilson Centre in Washington, waar hij het een en ander uit de doeken deed. De samenwerking tussen beide inlichtingendiensten en de installering van de afluisterposten langs de grenzen werden door Inbar slechts terloops gemeld. Maar hij sprak wel van 'een belangrijk facet van onze spionage activiteiten'. Er is volgens Inbar ook 'samenwerking op het gebied van terreurbestrijding'.
In 1982 veroordeelde de Turkse regering Operation "Vrede voor Galilea", de Israëlische invasie in Libanon waarbij de terreurorganisatie PLO letterlijk het land werd uitgeschopt. Daarna susten de Israëli's de Turkse regering met belangrijke rapporten van de inlichtingendienst over de activiteiten van de ASALA, de Armeense verzetsbeweging die een doorn is in het oog van de Turken. Ten opzichte van de Koerden heeft Israël een dubbele houding: enerzijds hebben ze sympathie voor hun zaak, anderzijds steunt Israël alleen de Koerden in Irak en niet de miljoenen Koerden die in Turkije leven. Maar de Koerden in Irak worden slechts door Israël gesteund als ze zich tevreden stellen met een beperkte vorm van autonomie. Dezelfde beperkte autonomie die ze de Palestijnen willen geven.
Turkije heeft inmiddels ook de weg gevonden naar de Joodse lobbygroepen in New York en Washington die nu achter de Turkse samenwerking met Israël staan.
De gevolgen van de Turkse-Israëlische samenwerking voor de Arabische landen laten zich nog niet inschatten. Duidelijk is wel dat met name Syrië de ontwikkelingen met argusogen volgt.
Feike ter Velde / bron: KNP
