Instituut of beweging
Joop Schotanus • 76 - 2000/01 • Uitgave: 7
In de Visie van week 23 las ik over een dubbelgesprek tussen een Kees en een Hans. Twee verschillende mensen. De een is predikant in een Bondsgemeente en de andere in een Evangelie-gemeente. Ondertussen las ik ook een artikel in het ND met als titel: 'Eenheid van de Kerk: blijvend actueel'. Daarnaast hoorde ik 's avonds in het programma 'Deze week' een discussie over de visie van Professor Dr. Graaf land over de plaats van de belijdenisgeschriften. Te midden van dit alles krijg je dan het gevoel: Er is iets aan het openbreken. De verkokerde kerk begint flexibeler te worden. Zou het goede deel van de Kerk uiteindelijk op kunnen gaan in de Evangelische Beweging?
DE TRADITIE
In de zaterdagavond panel-discussie van de EO werd het beeld gebruikt van de woestijnreis van Israël. Als de wolkkolom of vuurkolom hen had stilgehouden in de woestijn bij de een of andere oase, dan was er de neiging om zich daar te vestigen. Of onderweg was er dan vaak het verlangen terug te keren naar die verfrissende plek. Toch moest de reis voorwaarts gaan. De Here God had wat nieuws voor hen op het oog. Toch zijn er mensen die terug willen gaan naar de plekken uit het verleden. Helemaal terug naar de situatie zoals het begon. De reformatorischen terug naar de reformatie en de Vergadering van gelovigen wil vasthouden aan de situatie van hun begin. Men kan vastgeroest zijn in een traditie en heeft dan geen oog voor de Geest die verder kan leiden en wil helpen om in te spelen op nieuwe situaties in ons huidige tijdsbestek.
EENHEID BLIJFT ACTUEEL
Het schrijven en de gesprekken over eenheid blijven al maar rondcirkelen onder dezelfde thema's. Kanselruil, avondmaalstafel, erkenning van de ambten e.d. Het speelt zich allemaal af binnen de belijdenisgeschriften van de beginperiode van de gereformeerde gezindte. Maar de wolkkolom is wel verder getrokken. Daarom is het zo verfrissend om geluiden als van Graafland te vernemen. De Geest van Pinksteren laat zich niet opsluiten. Het werk van de Here kan voortgang vinden binnen de principes van het Woord. Het Sola Scriptura (alleen de Schrift) onder leiding van de Geest geeft genoeg garanties om zuiver te blijven. De eenheid waar het in het Nederlands Dagblad om gaat is dan de eenheid van de kerken van de gereformeerde gezindte. Stel dat deze eenheid ooit tot stand zou komen, zoals men deze beoogt, dan is het nog maar een zeer beperkte eenheid. Daar vallen alle Evangelie-gemeenten e.d. buiten. Daarom was het artikel in Visie zo interessant.
THEOLOGIE
In het zogenaamde dubbelgesprek in het blad Visie reageert Kees op een opmerking van Hans met :'Je zegt niets anders dan de gereformeerde theologie, waarop deze terecht reageert met 'Is wat ik zeg niet gewoon een bijbelse theologie?' Er is heel veel wat Calvijn gezegd heeft, waar de Evangelische Beweging mee kan instemmen, niet omdat Calvijn het gezegd heeft, maar gewoon omdat het er duimen dik bovenop ligt in de Bijbel. Graafland is zo verfrissend, omdat hij niets wil afdoen van de bijbelse waarheden, maar daarbij geen tussenstation van de belijdenisgeschriften nodig heeft. Even de traditionele bril afzetten om rechtstreeks bij de Schrift terecht te komen en daaruit te putten. De belijdenisgeschriften hebben geleid tot structurering en instituering. Voor de Evangelische Beweging is dat een soort harnas van Saul dat David niet past.
KERK EN BEWEGING?
Even terug naar de gesprekspartners. Kees stelt dat de Evangelische Beweging de Kerk ondergraaft. Hij ziet het bestaan van deze beweging als een verbrokkeling, want hij ziet deze liggen naast de bestaande kerk. De vraag die dit bij ons oproept is natuurlijk of Evangelie-gemeenten minder kerk zijn dan de officiële kerken. Di. officiële kerken, waarbij een landelijke kerkorde de eenheid pretendeert. Die nu met zeer grote moeite pogen Samen op Weg te gaan. De kleinere kerken van de gereformeerde gezindte, die al tientallen jaren het streven naar eenheid op hun agenda hebben staan. De vraag is of de Evangelische Beweging daarin op zou moeten gaan. Daar waar Evangelie gemeenten ontstaan op grond van het Nieuwtestamentische principe van waar 'twee of drie in Mijn Naam vergaderd zijn' daar is geen sprake van verbrokkeling. Daar gebeurt eenvoudigweg wat de Here God onder kerk-zijn verstaat. Als alle Bonds-gemeenten nu eens met Graafland aan hun zijde di principe in praktijk zouden brengen, dan zouden ze de Evangelische Beweging niet hoeven op te roepen in de kerk op te gaan, maar dan zouden ze daarmee in de Evangelische Beweging opgaan. Dan niet meer in eerste instantie een instituut, maar een beweging. Mocht de hele gereformeerde gezindte dit bijbelse principe ook voorop stellen, dan zou de eenheid ervaren worden als uitgangspunt en niet meer als iets waar naar gestreefd zou moeten worden. De kerk is bijbels gezien in wezen een beweging en geen instituut.
Joop Schotanus
DE TRADITIE
In de zaterdagavond panel-discussie van de EO werd het beeld gebruikt van de woestijnreis van Israël. Als de wolkkolom of vuurkolom hen had stilgehouden in de woestijn bij de een of andere oase, dan was er de neiging om zich daar te vestigen. Of onderweg was er dan vaak het verlangen terug te keren naar die verfrissende plek. Toch moest de reis voorwaarts gaan. De Here God had wat nieuws voor hen op het oog. Toch zijn er mensen die terug willen gaan naar de plekken uit het verleden. Helemaal terug naar de situatie zoals het begon. De reformatorischen terug naar de reformatie en de Vergadering van gelovigen wil vasthouden aan de situatie van hun begin. Men kan vastgeroest zijn in een traditie en heeft dan geen oog voor de Geest die verder kan leiden en wil helpen om in te spelen op nieuwe situaties in ons huidige tijdsbestek.
EENHEID BLIJFT ACTUEEL
Het schrijven en de gesprekken over eenheid blijven al maar rondcirkelen onder dezelfde thema's. Kanselruil, avondmaalstafel, erkenning van de ambten e.d. Het speelt zich allemaal af binnen de belijdenisgeschriften van de beginperiode van de gereformeerde gezindte. Maar de wolkkolom is wel verder getrokken. Daarom is het zo verfrissend om geluiden als van Graafland te vernemen. De Geest van Pinksteren laat zich niet opsluiten. Het werk van de Here kan voortgang vinden binnen de principes van het Woord. Het Sola Scriptura (alleen de Schrift) onder leiding van de Geest geeft genoeg garanties om zuiver te blijven. De eenheid waar het in het Nederlands Dagblad om gaat is dan de eenheid van de kerken van de gereformeerde gezindte. Stel dat deze eenheid ooit tot stand zou komen, zoals men deze beoogt, dan is het nog maar een zeer beperkte eenheid. Daar vallen alle Evangelie-gemeenten e.d. buiten. Daarom was het artikel in Visie zo interessant.
THEOLOGIE
In het zogenaamde dubbelgesprek in het blad Visie reageert Kees op een opmerking van Hans met :'Je zegt niets anders dan de gereformeerde theologie, waarop deze terecht reageert met 'Is wat ik zeg niet gewoon een bijbelse theologie?' Er is heel veel wat Calvijn gezegd heeft, waar de Evangelische Beweging mee kan instemmen, niet omdat Calvijn het gezegd heeft, maar gewoon omdat het er duimen dik bovenop ligt in de Bijbel. Graafland is zo verfrissend, omdat hij niets wil afdoen van de bijbelse waarheden, maar daarbij geen tussenstation van de belijdenisgeschriften nodig heeft. Even de traditionele bril afzetten om rechtstreeks bij de Schrift terecht te komen en daaruit te putten. De belijdenisgeschriften hebben geleid tot structurering en instituering. Voor de Evangelische Beweging is dat een soort harnas van Saul dat David niet past.
KERK EN BEWEGING?
Even terug naar de gesprekspartners. Kees stelt dat de Evangelische Beweging de Kerk ondergraaft. Hij ziet het bestaan van deze beweging als een verbrokkeling, want hij ziet deze liggen naast de bestaande kerk. De vraag die dit bij ons oproept is natuurlijk of Evangelie-gemeenten minder kerk zijn dan de officiële kerken. Di. officiële kerken, waarbij een landelijke kerkorde de eenheid pretendeert. Die nu met zeer grote moeite pogen Samen op Weg te gaan. De kleinere kerken van de gereformeerde gezindte, die al tientallen jaren het streven naar eenheid op hun agenda hebben staan. De vraag is of de Evangelische Beweging daarin op zou moeten gaan. Daar waar Evangelie gemeenten ontstaan op grond van het Nieuwtestamentische principe van waar 'twee of drie in Mijn Naam vergaderd zijn' daar is geen sprake van verbrokkeling. Daar gebeurt eenvoudigweg wat de Here God onder kerk-zijn verstaat. Als alle Bonds-gemeenten nu eens met Graafland aan hun zijde di principe in praktijk zouden brengen, dan zouden ze de Evangelische Beweging niet hoeven op te roepen in de kerk op te gaan, maar dan zouden ze daarmee in de Evangelische Beweging opgaan. Dan niet meer in eerste instantie een instituut, maar een beweging. Mocht de hele gereformeerde gezindte dit bijbelse principe ook voorop stellen, dan zou de eenheid ervaren worden als uitgangspunt en niet meer als iets waar naar gestreefd zou moeten worden. De kerk is bijbels gezien in wezen een beweging en geen instituut.
Joop Schotanus
