In de rechtbank van Gods rechtsgeding
Yme Horjus • 91 - 2015 • Uitgave: 10
De Here Jezus heeft woorden van afscheid gesproken tegen Zijn discipelen. Máár, zegt Hij, als ik wegga, dan zal er Iemand komen in Mijn plaats. Hij noemt dit de Parakleet. Dat is een Griekse term, die meestal vertaald wordt met Trooster. De Trooster zal komen! We lezen deze woorden in Johannes 16:1-16.
Daar bedoelt de Heer de Heilige Geest mee, die van de Vader zal worden uitgezonden. Maar je mag ook vertalen: de advocaat of de voorspraak. In hoofdstuk 14 noemt Jezus de Geest ‘de andere Trooster’. Zoals Hijzelf de eerste Trooster was, komt er nu een tweede Trooster, een ándere Trooster. De Here Jezus had in Zijn dagen voor ieder persoonlijke aandacht. In alles bewees Hij dat Hij Zijn schapen kende. Voor ieder die met Hem omging was er een open oor en open oog voor nood en zorg.
Dat moeten de discipelen nu gaan missen, maar er is hier de belofte dat wat Jezus voor Zijn leerlingen is geweest, de Parakleet dit gaat overnemen. Door Zijn alomtegenwoordigheid kan die Geest met ieder op een volmaakte, diepe en intense wijze verbonden zijn. Waar wij op aarde ook leven, die andere Trooster is bij ons, leeft met ons mee, woont in ons en is onze advocaat.
In de rechtszaal
Het is opvallend dat niet alleen de term Parakleet ons in de sfeer van de rechtbank brengt, maar ook drie begrippen die de Heer hier noemt, waarvan de Heilige Geest de wereld zal overtuigen. In de rechtszaal probeert de advocaat de onschuld van de verdachten te bepleiten en de rechter te overtuigen. Hier komt de Parakleet om de wereld te ‘overtuigen’ van zonde, gerechtigheid en oordeel. Deze drie begrippen vormen de tenlastelegging die de Parakleet in de rechtszaak naar voren brengt. Zonde, gerechtigheid en oordeel. Het is alsof wij in de rechtszaal staan. De advocaat die ons bijstaat is tegelijkertijd de officier van justitie die optreedt als aanklager van de wereld.
Alles moet aan het licht komen
De Heilige Geest, de Parakleet, zal de wereld overtuigen. Dat is toch niet het eerste waaraan wij denken als het gaat om het werk van de Heilige Geest. Dat komt niet dadelijk bij ons op als wij het hebben over de werkzaamheid van de Heilige Geest. Dan zijn het andere dingen waar wij aan denken. Ik hoor mensen wel eens zeggen als zij bijvoorbeeld in een dienst aangeraakt worden door de muziek of de prediking: “De Heilige Geest was merkbaar aanwezig. Ik heb dat heel duidelijk kunnen voelen.”
Ja, daar verbinden wij vaak de Heilige Geest aan. Een positieve ervaring van de kracht van God. Dat je de nabijheid van God heel intens beleeft. Voor ons is dat vaak de belangrijkste werkzaamheid van de Heilige Geest. Dat wij de realiteit van het geloof aan den lijve voelen! Met andere woorden: het is een soort van gemoedsgesteldheid. Het werk van de Heilige Geest brengt ons gevoelsleven in hogere sferen! Hoe meer emotie, hoe meer van de Heilige Geest!
Het is toch wonderlijk dat de Here Jezus dat niet als voornaamste werkzaamheid van de Heilige Geest naar voren brengt. Bij het woord ‘overtuigen’ in de rechtbank staat niet het gevoel voorop, maar de feiten, die onweerlegbaar moeten zijn. In de rechtbank gaat het om ‘wettig en overtuigend bewijs’. Er moet geen speld tussen te krijgen zijn. Er mag geen sprankje twijfel blijven bestaan over de feiten en de toedracht van de gebeurtenissen. Voor een rechtbank moet alles aan het licht komen wat eerder in duisternis was gehuld. De Heilige Geest, de Parakleet, heeft deze functie. Hij brengt aan het licht! Hij dient de waarheidsvinding. Het gaat de Parakleet niet om emotie, maar om cognitie. Om ware kennis! Ja, ware Godskennis en mensenkennis! In de rechtbank van Gods rechtsgeding met de wereld moet dat alles openbaar worden.
Zonde, gerechtigheid en oordeel
De Heilige Geest zal de wereld overtuigen van zonde, gerechtigheid en oordeel. Ik ga even in het kort in op deze drie woorden, die helemaal betrekking hebben op het werk van Jezus in de wereld.
De Heilige Geest overtuigt van zonde. Dan gaat het er niet zozeer om dat de Geest ons laat zien wat er allemaal fout en verkeerd is in onze woorden en daden. Het gaat niet om een opsomming van allerlei concrete zaken waarmee we ingaan tegen de wil van God. Nee, het gaat om de afkeer en verwerping van God. Waar God het goede brengt, wil de mens alleen maar het slechte. God openbaart Zijn licht, maar de mens wil in de duisternis blijven. Daarvan gaat de Geest overtuigen. Dat de mens de duisternis moet afzweren en in het licht moet komen. Dat de mens zich moet bekeren en tot geloof komen!
Overtuigen van gerechtigheid. Dat is het tweede dat hier als werk van de Heilige Geest wordt genoemd. Dit woord wordt gebruikt om aan te geven, dat Jezus door de mensen wel werd verworpen, maar door Zijn hemelse Vader werd aanvaard en gerehabiliteerd. Hij werd aan een kruis gehangen als teken van verguizing en men meende God een dienst te bewijzen. Maar deze ongerechtigheid werd door God omgekeerd tot gerechtigheid! Daarvan zal de Heilige Geest de wereld overtuigen!
Overtuigen van oordeel. Jezus geeft daarbij aan als reden: ‘omdat de overste van deze wereld veroordeeld is…’ Bij het woord oordeel lezen we in het Grieks: crisis. Dat is een belangrijk woord in de Bijbel en we kennen het allemaal! Bij een crisis gaat het om het beslissende moment waarbij het twee kanten kan opgaan. De komst van de Here Jezus heeft dit crisismoment ook in zich. Hij is gekomen tot een oordeel. Eerder in het Johannes-evangelie lezen we: ‘Nu gaat er een oordeel over deze wereld: nu zal de overste van deze wereld buiten geworpen worden’ (Johannes 12:31). Waar het evangelie van het kruis klinkt, wordt de crisis (het oordeel) in het leven van mensen gebracht!
Het gaat om Jezus!
Samenvattend staat er dus eigenlijk dat de Heilige Geest wil overtuigen van Jezus. Het gaat de Heilige Geest dus om Jezus! De ene Trooster wijst dus op de andere Trooster. De Geest is het om Jezus te doen! Jezus is het centrum van de aandacht van de Heilige Geest. Dat wil de Heilige Geest verkondigen! In vers 14 van ons Bijbelgedeelte staat: ‘Hij zal uit het mijne nemen en het u verkondigen.’ Zo wijst de Geest der waarheid de weg tot de volle waarheid.
Het Pinksterfeest is dus wel erg verbonden met het Paasfeest. De essentie van het Pinksterfeest is dat er licht valt op het Paasfeest. Pasen wordt uitgelegd! De Heilige Geest is de prediker van de kruisdood en de opstanding van Jezus.
Yme Horjus
Daar bedoelt de Heer de Heilige Geest mee, die van de Vader zal worden uitgezonden. Maar je mag ook vertalen: de advocaat of de voorspraak. In hoofdstuk 14 noemt Jezus de Geest ‘de andere Trooster’. Zoals Hijzelf de eerste Trooster was, komt er nu een tweede Trooster, een ándere Trooster. De Here Jezus had in Zijn dagen voor ieder persoonlijke aandacht. In alles bewees Hij dat Hij Zijn schapen kende. Voor ieder die met Hem omging was er een open oor en open oog voor nood en zorg.
Dat moeten de discipelen nu gaan missen, maar er is hier de belofte dat wat Jezus voor Zijn leerlingen is geweest, de Parakleet dit gaat overnemen. Door Zijn alomtegenwoordigheid kan die Geest met ieder op een volmaakte, diepe en intense wijze verbonden zijn. Waar wij op aarde ook leven, die andere Trooster is bij ons, leeft met ons mee, woont in ons en is onze advocaat.
In de rechtszaal
Het is opvallend dat niet alleen de term Parakleet ons in de sfeer van de rechtbank brengt, maar ook drie begrippen die de Heer hier noemt, waarvan de Heilige Geest de wereld zal overtuigen. In de rechtszaal probeert de advocaat de onschuld van de verdachten te bepleiten en de rechter te overtuigen. Hier komt de Parakleet om de wereld te ‘overtuigen’ van zonde, gerechtigheid en oordeel. Deze drie begrippen vormen de tenlastelegging die de Parakleet in de rechtszaak naar voren brengt. Zonde, gerechtigheid en oordeel. Het is alsof wij in de rechtszaal staan. De advocaat die ons bijstaat is tegelijkertijd de officier van justitie die optreedt als aanklager van de wereld.
Alles moet aan het licht komen
De Heilige Geest, de Parakleet, zal de wereld overtuigen. Dat is toch niet het eerste waaraan wij denken als het gaat om het werk van de Heilige Geest. Dat komt niet dadelijk bij ons op als wij het hebben over de werkzaamheid van de Heilige Geest. Dan zijn het andere dingen waar wij aan denken. Ik hoor mensen wel eens zeggen als zij bijvoorbeeld in een dienst aangeraakt worden door de muziek of de prediking: “De Heilige Geest was merkbaar aanwezig. Ik heb dat heel duidelijk kunnen voelen.”
Ja, daar verbinden wij vaak de Heilige Geest aan. Een positieve ervaring van de kracht van God. Dat je de nabijheid van God heel intens beleeft. Voor ons is dat vaak de belangrijkste werkzaamheid van de Heilige Geest. Dat wij de realiteit van het geloof aan den lijve voelen! Met andere woorden: het is een soort van gemoedsgesteldheid. Het werk van de Heilige Geest brengt ons gevoelsleven in hogere sferen! Hoe meer emotie, hoe meer van de Heilige Geest!
Het is toch wonderlijk dat de Here Jezus dat niet als voornaamste werkzaamheid van de Heilige Geest naar voren brengt. Bij het woord ‘overtuigen’ in de rechtbank staat niet het gevoel voorop, maar de feiten, die onweerlegbaar moeten zijn. In de rechtbank gaat het om ‘wettig en overtuigend bewijs’. Er moet geen speld tussen te krijgen zijn. Er mag geen sprankje twijfel blijven bestaan over de feiten en de toedracht van de gebeurtenissen. Voor een rechtbank moet alles aan het licht komen wat eerder in duisternis was gehuld. De Heilige Geest, de Parakleet, heeft deze functie. Hij brengt aan het licht! Hij dient de waarheidsvinding. Het gaat de Parakleet niet om emotie, maar om cognitie. Om ware kennis! Ja, ware Godskennis en mensenkennis! In de rechtbank van Gods rechtsgeding met de wereld moet dat alles openbaar worden.
Zonde, gerechtigheid en oordeel
De Heilige Geest zal de wereld overtuigen van zonde, gerechtigheid en oordeel. Ik ga even in het kort in op deze drie woorden, die helemaal betrekking hebben op het werk van Jezus in de wereld.
De Heilige Geest overtuigt van zonde. Dan gaat het er niet zozeer om dat de Geest ons laat zien wat er allemaal fout en verkeerd is in onze woorden en daden. Het gaat niet om een opsomming van allerlei concrete zaken waarmee we ingaan tegen de wil van God. Nee, het gaat om de afkeer en verwerping van God. Waar God het goede brengt, wil de mens alleen maar het slechte. God openbaart Zijn licht, maar de mens wil in de duisternis blijven. Daarvan gaat de Geest overtuigen. Dat de mens de duisternis moet afzweren en in het licht moet komen. Dat de mens zich moet bekeren en tot geloof komen!
Overtuigen van gerechtigheid. Dat is het tweede dat hier als werk van de Heilige Geest wordt genoemd. Dit woord wordt gebruikt om aan te geven, dat Jezus door de mensen wel werd verworpen, maar door Zijn hemelse Vader werd aanvaard en gerehabiliteerd. Hij werd aan een kruis gehangen als teken van verguizing en men meende God een dienst te bewijzen. Maar deze ongerechtigheid werd door God omgekeerd tot gerechtigheid! Daarvan zal de Heilige Geest de wereld overtuigen!
Overtuigen van oordeel. Jezus geeft daarbij aan als reden: ‘omdat de overste van deze wereld veroordeeld is…’ Bij het woord oordeel lezen we in het Grieks: crisis. Dat is een belangrijk woord in de Bijbel en we kennen het allemaal! Bij een crisis gaat het om het beslissende moment waarbij het twee kanten kan opgaan. De komst van de Here Jezus heeft dit crisismoment ook in zich. Hij is gekomen tot een oordeel. Eerder in het Johannes-evangelie lezen we: ‘Nu gaat er een oordeel over deze wereld: nu zal de overste van deze wereld buiten geworpen worden’ (Johannes 12:31). Waar het evangelie van het kruis klinkt, wordt de crisis (het oordeel) in het leven van mensen gebracht!
Het gaat om Jezus!
Samenvattend staat er dus eigenlijk dat de Heilige Geest wil overtuigen van Jezus. Het gaat de Heilige Geest dus om Jezus! De ene Trooster wijst dus op de andere Trooster. De Geest is het om Jezus te doen! Jezus is het centrum van de aandacht van de Heilige Geest. Dat wil de Heilige Geest verkondigen! In vers 14 van ons Bijbelgedeelte staat: ‘Hij zal uit het mijne nemen en het u verkondigen.’ Zo wijst de Geest der waarheid de weg tot de volle waarheid.
Het Pinksterfeest is dus wel erg verbonden met het Paasfeest. De essentie van het Pinksterfeest is dat er licht valt op het Paasfeest. Pasen wordt uitgelegd! De Heilige Geest is de prediker van de kruisdood en de opstanding van Jezus.
Yme Horjus
