Honger naar de ware God(sbeleving) (3)
drs. W. Sliedrecht • 86 - 2010 • Uitgave: 4
Zeven charismatische gevaren die de kerk bedreigen
In twee eerdere artikelen heb ik verschuivingen beschreven die zich binnen kerken op verschillende gebieden voordoen. Waar inhoud en plaats van Gods Woord en Evangelie veranderen, leidt het geloof vroeg of laat ‘schipbreuk’ (1 Timoteüs 1:19). In dit laatste artikel is het gevaar om op een dwaalspoor te geraken wel bijzonder groot, omdat in profetie en ‘opwekking’ Gods rechtstreeks spreken en Aanwezigheid geclaimd worden; wie zou daar tegenin durven gaan?
Profetie of fantasie
Het Bijbelse begrip ‘profetie’ heeft meerdere kanten. Zo is er het ‘met kracht spreken van God ontvangen woorden over mensen, situaties of landen’, ‘het met gezag brengen van de Schrift’ en ‘het voorspellen van of waarschuwen voor aanstaande gebeurtenissen’. Het profetisch spreken is ‘stichtend, vermanend en bemoedigend’ (1 Korintiërs 14:3).
Op het uitspreken van valse profetieën rustte Gods toorn. Wie profetieën uitspreekt die niet uitkomen, hoeven we verder niet meer serieus te nemen (Deuteronomium 18). Helaas blijven veel ‘profeten’ waarvan de profetie aantoonbaar niet uitgekomen is, gewoon op hun positie staan.
In opkomst is ook het ‘oefenen met profetie’; na gebed mag de eerste tekst of gedachte die opkomt ‘doorgegeven worden’. Deze werkwijze vinden we niet terug in de Bijbel. Hier kwam God met Zijn Woord naar iemand toe die Hij had uitgezocht. Alleen datgene mocht gesproken worden. De profeten hadden niet ieder moment van de dag en voor iedere situatie een ‘Woord van God’ klaarliggen; Zijn genadige antwoord kwam soms pas na een week. Zelfs wanneer God inzicht geeft in toekomstige gebeurtenissen is voorzichtigheid met de interpretatie geboden. Paulus kreeg van stad tot stad te horen dat hem vervolging te wachten stond, maar toch was het niet Gods bedoeling om dit lijden te ontlopen (Handelingen 20:23, 21:11-14).
Ik geloof dat we speciaal wanneer we getuigen en preken de rechtstreekse beïnvloeding van Gods Geest op onze gedachten en woorden mogen vragen en verwachten. Dit gaat samen met een ijverig lezen en bestuderen van Gods Woord. Een prediker als John Piper, die geen deel uitmaakt van de zogenaamde ‘charismatische beweging’, vermeldt dit ook.1 Van de 19e eeuwse baptistenpredikant Spurgeon wordt verhaald dat hij soms zomaar in het midden van de preek de situatie van een aanwezige beschreef en soms zelfs in de richting van de betreffende persoon wees. Dit heeft tot bekeringen geleid.2 Staat zoiets niet in 1 Korintiërs 14:24-25? ‘Maar als allen profeteren en er komt een ongelovige of toehoorder binnen, dan wordt hij door allen weerlegd, wordt hij door allen doorgrond, het verborgene van zijn hart komt aan het licht en hij zal zich ter aarde werpen, God aanbidden en belijden, dat God inderdaad in uw midden is.’
Vals opwekkingsvuur
Reeds meerdere keren werd op grote conferenties een beweging van Gods Geest aangekondigd; even zovele keren bleef deze beweging uit. Er was wel veel beweging, soms ook veel tumult… maar van een opwekking was geen sprake.
Het begrip ‘opwekking’ wordt gebruikt om het wakker worden en tot leven komen van het ingeslapen volk van God te beschrijven. Dit heeft zich in Bijbelse tijden en in de kerkgeschiedenis meerdere malen voorgedaan. Mensen keren weer terug tot God en God keert terug tot Zijn volk.
Dit gaat vaak gepaard met meerdere, soms spectaculaire bekeringen en soms ook met andere wonderen. Vanuit zondebesef wordt geroepen naar God! Hoe kostbaar is dan de verkondiging van het Evangelie aan verslagen zielen! Het oordeel aan een Ander voltrokken geeft mij vrijspraak! Een opwekking waar het verlossingswerk van Jezus Christus niet centraal staat, kan geen opwekking genoemd worden.
In iedere opwekking speelde bij mensen de menselijke psyche op soms hysterische wijze op. Soms ook waren het demonische machten die zich kenbaar maakten of de zaak wilden verstoren. Waar adequaat werd ingegrepen en onnodige verschijnselen werden ingedamd kon het werk van God in de overtuiging van zonde, gerechtigheid en oordeel gewoon doorgaan.3
In onze dagen staat het begrip opwekking voor sommigen gelijk aan de meest excentrieke verschijnselen. De uitingen die ingedamd dienden te worden, worden juist aangemoedigd. De verkondiging van een helder Evangelie verdwijnt dan vaak geruisloos naar de achtergrond.
Denk niet dat er soms geen waarheden over Jezus gebracht kunnen worden of dat beleden wordt dat het om Jezus’ eer gaat en Hij aanbeden wordt. De leider van een recente beweging bleek een alcoholist, leefde in overspel en is inmiddels gescheiden. De geclaimde genezingen en zelfs ‘opstandingen uit de dood’ bleken op bedrog te berusten.
Meerderen waarschuwden zelfs dat tijdens bijeenkomsten van recente bewegingen mensen een occulte belasting hebben opgelopen. De ‘psyche’ van de mens kan sowieso heel wat raars voortbrengen. Schudden, ‘shaken’, gillen of knorren zijn - voorzichtig gesteld - geen noodzakelijke bijverschijnselen bij een werk van God. In bijeenkomsten worden profetieën soms onder spastische en schuddende bewegingen uitgesproken, sommigen sissen als een slang. Op videobeelden heb ik kinderen gillend op de grond zien liggen, mensen sprongen rond als in paniek en pijn. Er is niets nieuws onder de zon; al eerder in de kerkgeschiedenis hebben zich dergelijke bewegingen voorgedaan.
Gods boodschap van de noodzaak van redding is te ernstig om er een circus omheen te bouwen. Wanneer Gods Geest werkt, worden mensen verslagen in het hart. Soms roepen ze het uit: ‘Mannen wat moeten we doen?’ Maar het hysterische is hier ver te zoeken.
Soms ziet men het zogenaamde ‘vallen in de geest’. Onder gebed, maar ook wel doordat de prediker naar een groep mensen wijst of zwaait, vallen mensen achterover en blijven soms enige tijd op de grond liggen. Bij nadere bestudering kun je lijnen zien lopen van predikers die dit aan elkaar hebben ‘overgedragen’.
Voor mij is in ieder geval duidelijk dat ‘het vallen’ in de huidige vorm niet in de Bijbel voorkomt en niet als een ‘bijzondere zegen’ gezocht moet worden. Ik ‘viel van mijn stoel’ van verbazing dat recent een bekende theoloog een serieuze poging heeft gedaan om een Bijbelse verdediging te geven. Waar in de Bijbel mensen vallen, betreft dit situaties van oordeel, een overweldigd zijn van wat men zag of vanuit de wil om te aanbidden.4 Zelfs aardse dingen kunnen we soms even niet met ons brein en gevoel bevatten; door spannende gebeurtenissen, een bijna-ongeluk of een aanblik van iets ergs vallen mensen soms zelfs flauw.
Waar men overweldigd werd door bijvoorbeeld een visioen of verschijning van een engel of van Jezus, werd de persoon snel weer op de voeten geholpen en met woorden gerustgesteld. Naar mijn overtuiging is er voor het ‘vallen’ - zoals dat nu in samenkomsten wordt gepraktiseerd - geen Bijbelse basis.
Tot slot
In een oprecht verlangen naar ‘meer van God en Zijn Geest’ blijft waakzaamheid geboden, omdat voorspeld is dat ‘in de laatste dagen’ de dwalingen en valse profeten zullen toenemen. Waar de kennis van God en Zijn Woord minder wordt, kunnen allerlei dwalingen en ‘schijnbewegingen’ voet aan de kerkelijke grond krijgen. Gods Geest verheerlijkt Christus. Wie niet meer tevreden is met ‘Jezus Christus en Dien gekruisigd’ en de grote (geestelijke) rijkdom die in Gods Woord beloofd wordt, is uiteindelijk een arm mens. Aan de andere kant kunnen we ons ook tevreden stellen met minder dan God voor ons in petto heeft; dan doen we God en Zijn Woord ook tekort. Mijn gebed is dat we in christelijk Nederland steeds meer van onze levende God zullen ontvangen. ‘Mijn ziel dorst naar God, naar de levende God’ (Psalm 42)!
Drs. W. Sliedrecht
Voor wie verder wil lezen:
• D.M. Lloyd-Jones; Onuitsprekelijke vreugde, Wordt niet dronken van wijn, Beproeft alle dingen.
• Jonathan Edwards; Die God leeft nog.
• Ian H. Murray; Pinksteren vandaag.
• J. Penn-Lewis; Oorlog tegen de heiligen (dient met onderscheidingsvermogen en getoetst aan de Bijbel gelezen te worden).
Voetnoten:
1 http://www.desiringgod.org/ResourceLibrary/MediaPlayer/186/Video/
2 Zie o.a. Hij won hen voor Christus, Eric Haydn.
3 Nieuwkerk, een lichtbaken op de Veluwe, Drs. J. Fekkes; blz. 145 en 147 e.v.
4 Zie o.a. Lev. 9:24, 1Kon. 8:11, Joh. 18:6, Opb. 1:17.
In twee eerdere artikelen heb ik verschuivingen beschreven die zich binnen kerken op verschillende gebieden voordoen. Waar inhoud en plaats van Gods Woord en Evangelie veranderen, leidt het geloof vroeg of laat ‘schipbreuk’ (1 Timoteüs 1:19). In dit laatste artikel is het gevaar om op een dwaalspoor te geraken wel bijzonder groot, omdat in profetie en ‘opwekking’ Gods rechtstreeks spreken en Aanwezigheid geclaimd worden; wie zou daar tegenin durven gaan?
Profetie of fantasie
Het Bijbelse begrip ‘profetie’ heeft meerdere kanten. Zo is er het ‘met kracht spreken van God ontvangen woorden over mensen, situaties of landen’, ‘het met gezag brengen van de Schrift’ en ‘het voorspellen van of waarschuwen voor aanstaande gebeurtenissen’. Het profetisch spreken is ‘stichtend, vermanend en bemoedigend’ (1 Korintiërs 14:3).
Op het uitspreken van valse profetieën rustte Gods toorn. Wie profetieën uitspreekt die niet uitkomen, hoeven we verder niet meer serieus te nemen (Deuteronomium 18). Helaas blijven veel ‘profeten’ waarvan de profetie aantoonbaar niet uitgekomen is, gewoon op hun positie staan.
In opkomst is ook het ‘oefenen met profetie’; na gebed mag de eerste tekst of gedachte die opkomt ‘doorgegeven worden’. Deze werkwijze vinden we niet terug in de Bijbel. Hier kwam God met Zijn Woord naar iemand toe die Hij had uitgezocht. Alleen datgene mocht gesproken worden. De profeten hadden niet ieder moment van de dag en voor iedere situatie een ‘Woord van God’ klaarliggen; Zijn genadige antwoord kwam soms pas na een week. Zelfs wanneer God inzicht geeft in toekomstige gebeurtenissen is voorzichtigheid met de interpretatie geboden. Paulus kreeg van stad tot stad te horen dat hem vervolging te wachten stond, maar toch was het niet Gods bedoeling om dit lijden te ontlopen (Handelingen 20:23, 21:11-14).
Ik geloof dat we speciaal wanneer we getuigen en preken de rechtstreekse beïnvloeding van Gods Geest op onze gedachten en woorden mogen vragen en verwachten. Dit gaat samen met een ijverig lezen en bestuderen van Gods Woord. Een prediker als John Piper, die geen deel uitmaakt van de zogenaamde ‘charismatische beweging’, vermeldt dit ook.1 Van de 19e eeuwse baptistenpredikant Spurgeon wordt verhaald dat hij soms zomaar in het midden van de preek de situatie van een aanwezige beschreef en soms zelfs in de richting van de betreffende persoon wees. Dit heeft tot bekeringen geleid.2 Staat zoiets niet in 1 Korintiërs 14:24-25? ‘Maar als allen profeteren en er komt een ongelovige of toehoorder binnen, dan wordt hij door allen weerlegd, wordt hij door allen doorgrond, het verborgene van zijn hart komt aan het licht en hij zal zich ter aarde werpen, God aanbidden en belijden, dat God inderdaad in uw midden is.’
Vals opwekkingsvuur
Reeds meerdere keren werd op grote conferenties een beweging van Gods Geest aangekondigd; even zovele keren bleef deze beweging uit. Er was wel veel beweging, soms ook veel tumult… maar van een opwekking was geen sprake.
Het begrip ‘opwekking’ wordt gebruikt om het wakker worden en tot leven komen van het ingeslapen volk van God te beschrijven. Dit heeft zich in Bijbelse tijden en in de kerkgeschiedenis meerdere malen voorgedaan. Mensen keren weer terug tot God en God keert terug tot Zijn volk.
Dit gaat vaak gepaard met meerdere, soms spectaculaire bekeringen en soms ook met andere wonderen. Vanuit zondebesef wordt geroepen naar God! Hoe kostbaar is dan de verkondiging van het Evangelie aan verslagen zielen! Het oordeel aan een Ander voltrokken geeft mij vrijspraak! Een opwekking waar het verlossingswerk van Jezus Christus niet centraal staat, kan geen opwekking genoemd worden.
In iedere opwekking speelde bij mensen de menselijke psyche op soms hysterische wijze op. Soms ook waren het demonische machten die zich kenbaar maakten of de zaak wilden verstoren. Waar adequaat werd ingegrepen en onnodige verschijnselen werden ingedamd kon het werk van God in de overtuiging van zonde, gerechtigheid en oordeel gewoon doorgaan.3
In onze dagen staat het begrip opwekking voor sommigen gelijk aan de meest excentrieke verschijnselen. De uitingen die ingedamd dienden te worden, worden juist aangemoedigd. De verkondiging van een helder Evangelie verdwijnt dan vaak geruisloos naar de achtergrond.
Denk niet dat er soms geen waarheden over Jezus gebracht kunnen worden of dat beleden wordt dat het om Jezus’ eer gaat en Hij aanbeden wordt. De leider van een recente beweging bleek een alcoholist, leefde in overspel en is inmiddels gescheiden. De geclaimde genezingen en zelfs ‘opstandingen uit de dood’ bleken op bedrog te berusten.
Meerderen waarschuwden zelfs dat tijdens bijeenkomsten van recente bewegingen mensen een occulte belasting hebben opgelopen. De ‘psyche’ van de mens kan sowieso heel wat raars voortbrengen. Schudden, ‘shaken’, gillen of knorren zijn - voorzichtig gesteld - geen noodzakelijke bijverschijnselen bij een werk van God. In bijeenkomsten worden profetieën soms onder spastische en schuddende bewegingen uitgesproken, sommigen sissen als een slang. Op videobeelden heb ik kinderen gillend op de grond zien liggen, mensen sprongen rond als in paniek en pijn. Er is niets nieuws onder de zon; al eerder in de kerkgeschiedenis hebben zich dergelijke bewegingen voorgedaan.
Gods boodschap van de noodzaak van redding is te ernstig om er een circus omheen te bouwen. Wanneer Gods Geest werkt, worden mensen verslagen in het hart. Soms roepen ze het uit: ‘Mannen wat moeten we doen?’ Maar het hysterische is hier ver te zoeken.
Soms ziet men het zogenaamde ‘vallen in de geest’. Onder gebed, maar ook wel doordat de prediker naar een groep mensen wijst of zwaait, vallen mensen achterover en blijven soms enige tijd op de grond liggen. Bij nadere bestudering kun je lijnen zien lopen van predikers die dit aan elkaar hebben ‘overgedragen’.
Voor mij is in ieder geval duidelijk dat ‘het vallen’ in de huidige vorm niet in de Bijbel voorkomt en niet als een ‘bijzondere zegen’ gezocht moet worden. Ik ‘viel van mijn stoel’ van verbazing dat recent een bekende theoloog een serieuze poging heeft gedaan om een Bijbelse verdediging te geven. Waar in de Bijbel mensen vallen, betreft dit situaties van oordeel, een overweldigd zijn van wat men zag of vanuit de wil om te aanbidden.4 Zelfs aardse dingen kunnen we soms even niet met ons brein en gevoel bevatten; door spannende gebeurtenissen, een bijna-ongeluk of een aanblik van iets ergs vallen mensen soms zelfs flauw.
Waar men overweldigd werd door bijvoorbeeld een visioen of verschijning van een engel of van Jezus, werd de persoon snel weer op de voeten geholpen en met woorden gerustgesteld. Naar mijn overtuiging is er voor het ‘vallen’ - zoals dat nu in samenkomsten wordt gepraktiseerd - geen Bijbelse basis.
Tot slot
In een oprecht verlangen naar ‘meer van God en Zijn Geest’ blijft waakzaamheid geboden, omdat voorspeld is dat ‘in de laatste dagen’ de dwalingen en valse profeten zullen toenemen. Waar de kennis van God en Zijn Woord minder wordt, kunnen allerlei dwalingen en ‘schijnbewegingen’ voet aan de kerkelijke grond krijgen. Gods Geest verheerlijkt Christus. Wie niet meer tevreden is met ‘Jezus Christus en Dien gekruisigd’ en de grote (geestelijke) rijkdom die in Gods Woord beloofd wordt, is uiteindelijk een arm mens. Aan de andere kant kunnen we ons ook tevreden stellen met minder dan God voor ons in petto heeft; dan doen we God en Zijn Woord ook tekort. Mijn gebed is dat we in christelijk Nederland steeds meer van onze levende God zullen ontvangen. ‘Mijn ziel dorst naar God, naar de levende God’ (Psalm 42)!
Drs. W. Sliedrecht
Voor wie verder wil lezen:
• D.M. Lloyd-Jones; Onuitsprekelijke vreugde, Wordt niet dronken van wijn, Beproeft alle dingen.
• Jonathan Edwards; Die God leeft nog.
• Ian H. Murray; Pinksteren vandaag.
• J. Penn-Lewis; Oorlog tegen de heiligen (dient met onderscheidingsvermogen en getoetst aan de Bijbel gelezen te worden).
Voetnoten:
1 http://www.desiringgod.org/ResourceLibrary/MediaPlayer/186/Video/
2 Zie o.a. Hij won hen voor Christus, Eric Haydn.
3 Nieuwkerk, een lichtbaken op de Veluwe, Drs. J. Fekkes; blz. 145 en 147 e.v.
4 Zie o.a. Lev. 9:24, 1Kon. 8:11, Joh. 18:6, Opb. 1:17.
