Hoe kan God zoveel lijden toelaten?
Oscar Lohuis • 95 - 2019 • Uitgave: 4
Veel mensen hebben moeite met het geloof in God, omdat er zoveel lijden in de wereld is. Er zijn ook mensen die God vaarwel zeggen als hun een persoonlijke tragedie overkomt. Als God er is en als Hij zowel almachtig als liefdevol is, waarom laat Hij dan toch toe dat er zulke nare dingen gebeuren in dit leven?
Het is onmogelijk om deze vraag geheel afdoende te beantwoorden. Het zogenaamde ‘probleem van het lijden’ kunnen we niet in een artikel even oplossen. Job kreeg uiteindelijk ook niet een hele uitleg van de Heere God over waarom hem al dat lijden was overkomen. Wel liet God hem zien dat er nog veel en veel meer dingen in de schepping en in dit leven zijn die wij als mensen niet kunnen begrijpen en doorgronden. Toch heeft God ons in Zijn Woord bepaalde zaken, die hier verband mee hebben, wel duidelijk gemaakt. Naar aanleiding van de gelijkenis van de verloren zoon proberen we enkele daarvan helder te krijgen.
De rebellie van de zoon
De jongste zoon van een vader vroeg, terwijl zijn vader nog leefde, zijn deel van de erfenis op. In onze tijd zou dat grof en ongepast zijn, in die tijd nog veel meer. Eigenlijk zei de jongste zoon hiermee dat hij wilde dat zijn vader al dood zou zijn. Hij dacht zijn vader niet nodig te hebben en ging alleen maar voor geld en de leuke dingen die je daarmee kan doen. Hij verkwistte het geld in een vreemd land en kwam daarna aan lager wal terecht. Hij moest voor iemand gaan werken en ging diens varkens hoeden. Hij verlangde ernaar te mogen eten wat die varkens aten, maar niemand gaf hem wat.
De hoofdoorzaak van alle ellende in deze wereld is de rebellie van de mens. Net als deze zoon hebben wij alles aan God de Vader te danken. Maar velen keren Hem de rug toe, gaan van Hem vandaan en willen liever de dingen van dit leven dan de Gever van al deze dingen. Door de zonde is de dood in deze wereld gekomen. Het is makkelijk om God de schuld te geven van het lijden, maar wij zijn er zelf debet aan. Als je er goed over nadenkt, komt ook heel veel lijden dat mensen overkomt van andere mensen die kwaad doen. Geweld, mishandeling, scheldpartijen, leugen, diefstal, seksuele immoraliteit, haat, bedrog, verkrachting, moord, oorlogen en nog heel veel meer kwaad wordt allemaal door mensen verricht, niet door God. Dat wil overigens niet zeggen dat alle vormen van persoonlijk lijden het directe gevolg zijn van persoonlijke zonden. We moeten heel voorzichtig zijn om uitspraken in die richting over andere mensen te doen. Soms worden ‘goede’ mensen getroffen door intens verlies en verdriet, terwijl het mensen zijn die de Heere van harte liefhebben en dienen. Maar in algemene zin weten wij dat de hele schepping is aangetast en dienstbaar aan de vergankelijkheid is geworden, als gevolg van de zonde van de mens.
De genade van de vader
De verloren zoon kwam tot zichzelf. Hij begon eraan terug te denken hoe goed hij het bij zijn vader had gehad en dat de dienstknechten van zijn vader het veel beter hadden dan dat hij het nu had. Hij besloot om terug te gaan naar zijn vader. Hij wilde zich gaan aanbieden aan zijn vader als dienstknecht, omdat hij van mening was dat hij niet meer waard was zijn zoon te heten. Toen hij in de buurt van huis kwam, hoewel nog best wel ver daar vandaan, zag zijn vader hem, rende naar hem toe, omarmde hem en kuste hem. Hij zei tegen zijn vader: ‘Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u. Ik ben het niet meer waard om uw zoon genoemd te worden.’ Maar de vader zei tegen zijn dienstknechten dat zij de mooiste mantel moesten pakken, en hij kreeg een ring aan zijn vinger en schoenen aan zijn voeten. En het gemeste kalf moest geslacht worden om een groot feest te vieren, omdat de verloren zoon weer terug was gekomen.
De vader wilde er niets van horen, dat zijn zoon niet meer zijn zoon zou zijn. Hier wordt het beeld geschetst van een bijzonder vergevende, genadevolle en liefdevolle vader. Zo is God, volgens de Heere Jezus. Als de mens bereid is zich te bekeren en terug te keren naar Hem, dan blijkt God buitengewoon genadig te zijn. Het is niet logisch wat de vader hier doet. De oudste zoon ziet het gebeuren en heeft er grote moeite mee. Waar blijft de gerechtigheid in dit alles? Eerst verkwist hij een vermogen door te feesten en door met vrouwen te slapen, en nu hij zonder iets is teruggekomen wordt er voor hem een groot feestmaal aangericht.
Doet God iets?
De wijze waarop de verloren zoon wordt welkom geheten is een beeld van Gods genade. Die is niet logisch en lijkt niet rechtvaardig. Velen zeggen dat God niets doet aan de ellende in deze wereld, maar dat is absoluut niet waar. God heeft Zijn Zoon gegeven om meer dan ieder ander mens te lijden in deze wereld. Jezus stierf voor onze zonden. God heeft Hém gestraft voor ónze zonden. Daarom kan de hemelse Vader ons welkom heten, zoals de verloren zoon welkom werd geheten. Wij krijgen veel en veel en veel meer dan wij verdienen. Het antwoord op het lijden in deze wereld is de genade van God. Het lijden mag ons doen komen tot onszelf en doen terugkeren tot de Vader. Als je dat doet, dan leer je Hem kennen als buitengewoon vergevend, barmhartig en liefdevol. Dan zul je niet meer met gebalde vuisten en met de vinger wijzend tegenover Hem staan, alsof Hij de oorzaak van het kwaad is. Hij heeft juist alles wat nodig was gegeven om het kwaad in deze wereld te overwinnen, namelijk Zijn geliefde, eniggeboren Zoon. Het kruis van Golgotha is als een drain in een wond, waarlangs alle vuil en onreinheid uit de wond wegloopt. Wie kan nog zeggen dat God onverschillig op een afstand is blijven toekijken naar een wereld waarin zoveel lijden is? Hij heeft er volop deel aan gekregen in Zijn Zoon, terwijl Hij volkomen onschuldig was. Hij heeft alles gedaan om ons uiteindelijk voor eeuwig te verlossen van alle lijden en de dood. Het past ons niet om Hem te schuld te geven. Ons past dankbaarheid en aanbidding.
God keert het ten goede
Nadat de jongste zoon tot zichzelf was gekomen en was teruggekeerd naar het huis van zijn vader, was er iets in zijn hart dat er daarvoor nog nooit was geweest. Voor zijn vertrek had hij wel bij zijn vader gewoond, maar ging zijn hart uit naar de wereld. Hij dacht voortdurend aan alle leuke dingen die je in dat vreemde land zou kunnen doen. Dat nam de liefde voor zijn vader dusdanig weg dat hij zelfs zover kwam dat hij het lef had vroegtijdig te vragen om de erfenis. Terwijl het de vader heel veel pijn moet hebben gedaan, heeft de vader hem toch laten gaan. Ook dat is overigens een belangrijk detail. God heeft de mens niet verplicht om Hem lief te hebben. Hij heeft de mens geschapen om een persoonlijke relatie met de mens te hebben, maar liefde kan je niet afdwingen. Daarom gaf God de eerste mens de vrijheid om te kunnen kiezen. De mens koos voor de ongehoorzaamheid en de rebellie, met als gevolg dat de dood de wereld is binnengekomen.
De vader in de gelijkenis liet zijn jongste zoon gaan, omdat hij wist dat er nog iets moest veranderen in zijn hart. Op het moment dat de jongste zoon, op het dieptepunt van zijn leven, tot zichzelf kwam, ontstond er iets nieuws in zijn hart. Hij ging zijn vader van binnenuit liefhebben en waarderen als nooit tevoren. Misschien was de vader daarom ook wel zo ontroerd toen hij zijn zoon al van verre zag aankomen: ‘Hij komt terug en voor het eerst wil hij echt bij ons zijn!’ De liefde van de zoon naar de vader toe werd alleen maar veel groter toen hij meemaakte hoe zijn vader hem ontving.
God weet wat Hij doet
Het drama van het menselijke afdwalen, zijn rebellie en de ongehoorzaamheid, wordt voor degenen die zich bekeren ten goede gekeerd. Vaak is persoonlijk lijden ook de aanzet voor mensen om terug te keren naar God. Wanneer zij dan de genade van de Heere Jezus leren kennen, dan zeggen zij: “Ik ben blij dat dit lijden mij is overkomen, want daardoor heb ik God weer gevonden in mijn leven”. Uiteindelijk is dat dus winst, ongekende winst, vanwege het overweldigende van Gods genade. Wat kun je ooit nog verliezen als je een kind van God bent geworden en erfgenaam van het eeuwige leven en het Koninkrijk dat gaat komen? Daarmee heb je alles gekregen.
In die zin mogen wij ook geloven dat God in Zijn wijsheid wist wat Hij deed toen Hij de mens liet gaan. Hij wist van al het lijden dat daardoor in deze wereld zou komen. Maar Hij zag al van voor de grondlegging der wereld hoe uiteindelijk de geschiedenis zal uitmonden in een nog veel heerlijkere toekomst. Nadat je zonde en genade hebt meegemaakt is alles veel mooier dan ooit daarvoor.
Oscar Lohuis
Het is onmogelijk om deze vraag geheel afdoende te beantwoorden. Het zogenaamde ‘probleem van het lijden’ kunnen we niet in een artikel even oplossen. Job kreeg uiteindelijk ook niet een hele uitleg van de Heere God over waarom hem al dat lijden was overkomen. Wel liet God hem zien dat er nog veel en veel meer dingen in de schepping en in dit leven zijn die wij als mensen niet kunnen begrijpen en doorgronden. Toch heeft God ons in Zijn Woord bepaalde zaken, die hier verband mee hebben, wel duidelijk gemaakt. Naar aanleiding van de gelijkenis van de verloren zoon proberen we enkele daarvan helder te krijgen.
De rebellie van de zoon
De jongste zoon van een vader vroeg, terwijl zijn vader nog leefde, zijn deel van de erfenis op. In onze tijd zou dat grof en ongepast zijn, in die tijd nog veel meer. Eigenlijk zei de jongste zoon hiermee dat hij wilde dat zijn vader al dood zou zijn. Hij dacht zijn vader niet nodig te hebben en ging alleen maar voor geld en de leuke dingen die je daarmee kan doen. Hij verkwistte het geld in een vreemd land en kwam daarna aan lager wal terecht. Hij moest voor iemand gaan werken en ging diens varkens hoeden. Hij verlangde ernaar te mogen eten wat die varkens aten, maar niemand gaf hem wat.
De hoofdoorzaak van alle ellende in deze wereld is de rebellie van de mens. Net als deze zoon hebben wij alles aan God de Vader te danken. Maar velen keren Hem de rug toe, gaan van Hem vandaan en willen liever de dingen van dit leven dan de Gever van al deze dingen. Door de zonde is de dood in deze wereld gekomen. Het is makkelijk om God de schuld te geven van het lijden, maar wij zijn er zelf debet aan. Als je er goed over nadenkt, komt ook heel veel lijden dat mensen overkomt van andere mensen die kwaad doen. Geweld, mishandeling, scheldpartijen, leugen, diefstal, seksuele immoraliteit, haat, bedrog, verkrachting, moord, oorlogen en nog heel veel meer kwaad wordt allemaal door mensen verricht, niet door God. Dat wil overigens niet zeggen dat alle vormen van persoonlijk lijden het directe gevolg zijn van persoonlijke zonden. We moeten heel voorzichtig zijn om uitspraken in die richting over andere mensen te doen. Soms worden ‘goede’ mensen getroffen door intens verlies en verdriet, terwijl het mensen zijn die de Heere van harte liefhebben en dienen. Maar in algemene zin weten wij dat de hele schepping is aangetast en dienstbaar aan de vergankelijkheid is geworden, als gevolg van de zonde van de mens.
De genade van de vader
De verloren zoon kwam tot zichzelf. Hij begon eraan terug te denken hoe goed hij het bij zijn vader had gehad en dat de dienstknechten van zijn vader het veel beter hadden dan dat hij het nu had. Hij besloot om terug te gaan naar zijn vader. Hij wilde zich gaan aanbieden aan zijn vader als dienstknecht, omdat hij van mening was dat hij niet meer waard was zijn zoon te heten. Toen hij in de buurt van huis kwam, hoewel nog best wel ver daar vandaan, zag zijn vader hem, rende naar hem toe, omarmde hem en kuste hem. Hij zei tegen zijn vader: ‘Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u. Ik ben het niet meer waard om uw zoon genoemd te worden.’ Maar de vader zei tegen zijn dienstknechten dat zij de mooiste mantel moesten pakken, en hij kreeg een ring aan zijn vinger en schoenen aan zijn voeten. En het gemeste kalf moest geslacht worden om een groot feest te vieren, omdat de verloren zoon weer terug was gekomen.
De vader wilde er niets van horen, dat zijn zoon niet meer zijn zoon zou zijn. Hier wordt het beeld geschetst van een bijzonder vergevende, genadevolle en liefdevolle vader. Zo is God, volgens de Heere Jezus. Als de mens bereid is zich te bekeren en terug te keren naar Hem, dan blijkt God buitengewoon genadig te zijn. Het is niet logisch wat de vader hier doet. De oudste zoon ziet het gebeuren en heeft er grote moeite mee. Waar blijft de gerechtigheid in dit alles? Eerst verkwist hij een vermogen door te feesten en door met vrouwen te slapen, en nu hij zonder iets is teruggekomen wordt er voor hem een groot feestmaal aangericht.
Doet God iets?
De wijze waarop de verloren zoon wordt welkom geheten is een beeld van Gods genade. Die is niet logisch en lijkt niet rechtvaardig. Velen zeggen dat God niets doet aan de ellende in deze wereld, maar dat is absoluut niet waar. God heeft Zijn Zoon gegeven om meer dan ieder ander mens te lijden in deze wereld. Jezus stierf voor onze zonden. God heeft Hém gestraft voor ónze zonden. Daarom kan de hemelse Vader ons welkom heten, zoals de verloren zoon welkom werd geheten. Wij krijgen veel en veel en veel meer dan wij verdienen. Het antwoord op het lijden in deze wereld is de genade van God. Het lijden mag ons doen komen tot onszelf en doen terugkeren tot de Vader. Als je dat doet, dan leer je Hem kennen als buitengewoon vergevend, barmhartig en liefdevol. Dan zul je niet meer met gebalde vuisten en met de vinger wijzend tegenover Hem staan, alsof Hij de oorzaak van het kwaad is. Hij heeft juist alles wat nodig was gegeven om het kwaad in deze wereld te overwinnen, namelijk Zijn geliefde, eniggeboren Zoon. Het kruis van Golgotha is als een drain in een wond, waarlangs alle vuil en onreinheid uit de wond wegloopt. Wie kan nog zeggen dat God onverschillig op een afstand is blijven toekijken naar een wereld waarin zoveel lijden is? Hij heeft er volop deel aan gekregen in Zijn Zoon, terwijl Hij volkomen onschuldig was. Hij heeft alles gedaan om ons uiteindelijk voor eeuwig te verlossen van alle lijden en de dood. Het past ons niet om Hem te schuld te geven. Ons past dankbaarheid en aanbidding.
God keert het ten goede
Nadat de jongste zoon tot zichzelf was gekomen en was teruggekeerd naar het huis van zijn vader, was er iets in zijn hart dat er daarvoor nog nooit was geweest. Voor zijn vertrek had hij wel bij zijn vader gewoond, maar ging zijn hart uit naar de wereld. Hij dacht voortdurend aan alle leuke dingen die je in dat vreemde land zou kunnen doen. Dat nam de liefde voor zijn vader dusdanig weg dat hij zelfs zover kwam dat hij het lef had vroegtijdig te vragen om de erfenis. Terwijl het de vader heel veel pijn moet hebben gedaan, heeft de vader hem toch laten gaan. Ook dat is overigens een belangrijk detail. God heeft de mens niet verplicht om Hem lief te hebben. Hij heeft de mens geschapen om een persoonlijke relatie met de mens te hebben, maar liefde kan je niet afdwingen. Daarom gaf God de eerste mens de vrijheid om te kunnen kiezen. De mens koos voor de ongehoorzaamheid en de rebellie, met als gevolg dat de dood de wereld is binnengekomen.
De vader in de gelijkenis liet zijn jongste zoon gaan, omdat hij wist dat er nog iets moest veranderen in zijn hart. Op het moment dat de jongste zoon, op het dieptepunt van zijn leven, tot zichzelf kwam, ontstond er iets nieuws in zijn hart. Hij ging zijn vader van binnenuit liefhebben en waarderen als nooit tevoren. Misschien was de vader daarom ook wel zo ontroerd toen hij zijn zoon al van verre zag aankomen: ‘Hij komt terug en voor het eerst wil hij echt bij ons zijn!’ De liefde van de zoon naar de vader toe werd alleen maar veel groter toen hij meemaakte hoe zijn vader hem ontving.
God weet wat Hij doet
Het drama van het menselijke afdwalen, zijn rebellie en de ongehoorzaamheid, wordt voor degenen die zich bekeren ten goede gekeerd. Vaak is persoonlijk lijden ook de aanzet voor mensen om terug te keren naar God. Wanneer zij dan de genade van de Heere Jezus leren kennen, dan zeggen zij: “Ik ben blij dat dit lijden mij is overkomen, want daardoor heb ik God weer gevonden in mijn leven”. Uiteindelijk is dat dus winst, ongekende winst, vanwege het overweldigende van Gods genade. Wat kun je ooit nog verliezen als je een kind van God bent geworden en erfgenaam van het eeuwige leven en het Koninkrijk dat gaat komen? Daarmee heb je alles gekregen.
In die zin mogen wij ook geloven dat God in Zijn wijsheid wist wat Hij deed toen Hij de mens liet gaan. Hij wist van al het lijden dat daardoor in deze wereld zou komen. Maar Hij zag al van voor de grondlegging der wereld hoe uiteindelijk de geschiedenis zal uitmonden in een nog veel heerlijkere toekomst. Nadat je zonde en genade hebt meegemaakt is alles veel mooier dan ooit daarvoor.
Oscar Lohuis
