Het vermogen te kunnen lijden

ds. Oscar Lohuis • 90 - 2014 • Uitgave: 11
‘Wie met tranen zaaien, zullen met gejuich maaien’ (Psalm 126:5).

Het is niet altijd makkelijk om boer te zijn. Je neemt altijd een risico als je gaat zaaien of poten. Zullen de weersomstandigheden goed zijn? Zal er opbrengst zijn van datgene dat ik nu zaai? Een boer gooit altijd een deel van zijn brood (van zijn levensonderhoud) op het land, net als dat een visser zijn brood op het water gooit (zie Prediker 11:1 en 4). Ook brengt de aarde doornen en distels voort. Het is met het zweet op het voorhoofd dat hij zijn werk doet, want de aarde ligt nog altijd onder de vloek vanwege de zondeval. Daarom is het soms ‘met tranen’ dat de boer aan het zaaien is, net als dat ieder ander voor zijn of haar werk ook moet leren om te lijden.

Als gelovigen hebben wij ten aanzien van het lijden een andere houding dan niet-gelovigen. Wij kunnen met ons hele hart geloven dat wie met tranen zaaien, met gejuich zullen maaien. Met andere woorden, wij geloven dat het lijden dat naar Gods wil is zin heeft en een positieve uitwerking zal hebben.
De westerse, postmoderne cultuur beweegt zich steeds meer richting de afgrond. Een van de redenen is dat voor veel mensen het lijden geen enkele zin heeft. Als je God hebt losgelaten, dan wordt het al snel ‘laten wij eten, drinken en vrolijk zijn, want morgen sterven wij’. In de cultuur waarin wij zijn terechtgekomen ligt grote nadruk op de beleving van het genot. Persoonlijke geluksbeleving is voor velen belangrijker dan het dienen van God. Het lijden moet koste wat het kost uitgebannen worden.

Je leeft maar één keer
Dit zien wij bijvoorbeeld in de euthanasiepraktijk, waarbij de grenzen voor het toepassen van euthanasie steeds verder verlegd worden. We zien het ook in de afschuwelijke abortuspraktijk. Mensen vermoorden liever hun eigen kindje in de (eigen) baarmoeder, dan dat zij het lijden van de opvoeding van het kind op zich willen nemen. Abortus komt natuurlijk ook zoveel voor vanwege de grootschalige immoraliteit die gewoon is geworden.
Velen vinden het onnodig om te wachten met seksuele gemeenschap totdat je met elkaar bent getrouwd. Jezelf beheersen, jezelf bewaren, de onthouding van seksualiteit is in bepaald opzicht ook een vorm van lijden. Paulus zegt: ‘Ik tuchtig mijn lichaam en houdt het in bedwang’ (1 Korintiërs 9:27). Maar vandaag de dag vinden veel mensen dat je daarmee jezelf tekort doet en kiezen er daarom niet voor.
Het deel van de Nederlandse bevolking dat vroeg of laat toegeeft aan de verleiding tot overspel is schrikbarend toegenomen. Ook dat is een gevolg van een levensfilosofie waarin er geen plaats is voor het lijden. Als mijn vrouw of mijn man mij niet helemaal gelukkig maakt, dan heb ik het recht om een ander uit te kiezen. Ik leeft immers maar één keer? Dat het goed kan zijn om er soms voor te kiezen, omwille van je vrouw of man (en je kinderen!), om bij degene te blijven aan wie je soms ook moet lijden, die gedachte wordt weggeduwd omwille van de eigen bevrediging van het geluksgevoel.
Veel jongeren die van de middelbare school komen hebben grote moeite om een keuze te maken voor een vervolgopleiding. Een derde stopt tijdens het eerste jaar met de opleiding waar ze aan zijn begonnen. Dit komt omdat er tegenwoordig zo veel nadruk wordt gelegd op het gaan doen van iets dat helemaal bij jou past. De lat voor het vinden van werk waarin je helemaal gelukkig kan zijn wordt erg hoog gelegd. Het lijkt wel of wij vergeten zijn dat lijden voor je studie, voor je werk, voor je huwelijk en voor je gezin er gewoon bij horen in dit leven. De vraag moet niet zijn ‘waarin kom ik helemaal aan mijn trekken?’, maar ‘waarmee kan ik God en mijn naaste dienen, zelfs als dat betekent dat ik daarvoor een beetje zal moeten lijden?’ Door de vermaakcultuur van deze tijd leren mensen niet meer om te lijden voor het goede.

Hoop voor deze wereld
Wij geloven dat het meest liefdevolle dat iemand ooit heeft gedaan, het meest onzelfzuchtige, het meest nobele, het meest heldhaftige, het meest verhevene, het allergrootste dat een mens ooit in tijd en ruimte heeft gedaan bestaat uit het diepste lijden dat een mens ooit heeft geleden. Wij geloven dat de verlossing van de mensheid is gekomen door het lijden van Jezus Christus. Wij geloven dat er hoop is voor deze wereld en voor de hele schepping vanwege het plaatsvervangende lijden van de Zoon van God aan het kruis van Golgotha. Nog meer dan vanwege Zijn leven geloven wij in Hem vanwege Zijn lijden en sterven voor ons. Als er één is die met tranen heeft gezaaid, maar nu met gejuich bezig is te maaien, dan is het wel onze grote God en Zaligmaker, Jezus Christus.
Wij belijden en geloven daarom dat het lijden dat ons, als volgelingen van de lijdende dienstknecht des Heren, bij tijd en wijle overkomt in dit leven, wel degelijk zin heeft en door Gods genade en almacht uiteindelijk een positieve uitwerking zal hebben in ons leven.

Het hoofd omhoog heffen
De Bijbel staat vol met voorbeelden van hoe pijn in het leven van Gods kinderen een deur naar de hoop is geworden. Omdat Abraham zijn land verliet, werd hij erfgenaam van het Heilige Land. Omdat hij zijn zoon op het altaar heeft gelegd werd hij de vader van alle gelovigen. Omdat Jakob met God worstelde en op zijn heupgewricht werd geslagen, werd hij Israël, de stamvader van de twaalf stammen. Omdat Jozef naar Egypte werd verkocht en daar vreselijk heeft geleden, werd hij de redder van zijn volk. Omdat Hannah zo huilde in de tabernakel heeft zij later haar zoon aan de Here afgestaan en werd hij een groot man in Israël. En zo zou ik talloze Bijbelse geschiedenissen kunnen memoreren.
Ik weet niet waar uw lijden en uw pijn uit bestaan. Ik weet wel dat ook u inmiddels weet dat het leven voor niemand van ons altijd makkelijk is. Wij mogen echter te midden van alle dingen die moeilijk zijn ons hoofd omhoog heffen. Het lijden dient ergens toe en ‘de lichte last der verdrukking van een ogenblik bewerktvoor ons een alles verre te boven gaand eeuwig gewicht van heerlijkheid’ (2 Korintiërs 4:17).
Het lijden van de tegenwoordige tijd weegt niet op tegen de heerlijkheid die over ons geopenbaard zal worden. Daarom kan ik het lijden aan, daarom ben ik bereid om te lijden, daarom verlies ik de hoop niet. Het is door dit geloof dat wij in staat worden gesteld om sterk en moedig te zijn en karakter te tonen op cruciale momenten. Karakter en heldendaden hebben vaak te maken met het vermogen te kunnen lijden.

Oscar Lohuis