‘Het is niet meer van deze tijd…’
ds. Yme Horjus • 90 - 2014 • Uitgave: 7
Deze uitspraak heb ik de laatste tijd steeds vaker gehoord. “Het is niet meer van deze tijd…” Bepaalde manieren van doen worden daarmee voor achterhaald verklaard. Het is een argument dat velen kan overtuigen. Wie wil er opvattingen op nahouden of dingen doen die niet meer van deze tijd zijn? Dus gaan mensen overstag. Maar ís het wel een argument? Je kunt het op van alles en nog wat loslaten en denken het gelijk aan je kant te hebben.
Op de treinstations zullen de meeste gele overzichtsborden met de vertrektijden van de treinen gaan verdwijnen. Die gele borden zijn niet meer van deze tijd. Reizigers zouden volgens de NS hun reis vooral online plannen en op de stations wordt vooral naar de digitale borden gekeken. Van de 3400 informatieborden die er nu landelijk zijn, blijven er straks nog maar 700 over. Uiteindelijk is het de bedoeling dat alle borden verdwijnen. Bezwaren van ouderen en slechtzienden die de digitale borden niet goed kunnen lezen worden weggewuifd: het is niet meer van deze tijd…
Paul Rosenmöller is eind vorig jaar aangetreden als voorzitter van de VO-raad, de koepelorganisatie van het voortgezet onderwijs. Bij zijn eerste interview gaf hij zijn mening over de BAPO-regeling voor oudere docenten. “Een pensioenregeling die docenten in staat stelt vanaf hun 52e een dag pensioen op te nemen, is niet van deze tijd. Iedereen moet langer doorwerken.”
Wie een beetje thuis is in onderwijsland weet dat deze in de cao vastgelegde regeling bedoeld is om docenten in staat te stellen hun zware beroep te blijven uitoefenen als ze ouder beginnen te worden. Ouderen hoeven niet per se af te haken als het te zwaar wordt, maar kunnen met deze regeling blijven participeren in het arbeidsproces. Maar ja, het is niet meer van deze tijd…
Geest van de tijd
Eind 2013 is het verbod op smalende godslastering bij het grof vuil gezet. Het zou niet meer van deze tijd zijn. In het parlement was er een meerderheid aanwezig om het krenken van godsdienstige gevoelens niet langer strafbaar te stellen. De wetsbepaling bood de mogelijkheid om de omgang tussen mensen wellevend te doen zijn en respect te hebben voor godsdienstige overtuigingen, die niet beledigd mochten worden.
Deze bepaling was al veel langer een doorn in het oog van mensen die vonden dat christenen daarmee hun godsdienst beschermden. Er moest ruimte zijn voor vrije meningsuiting, ook al zouden godsdienstige mensen daar aanstoot aan nemen. Er waait een antigodsdienstige wind door Nederland die er nu voor heeft gezorgd dat iedereen een ander om welke geloofsovertuiging dan ook mag smalen en beschimpen. Want artikel 147 van het Wetboek van Strafrecht was niet meer van deze tijd…
Wonderlijk hoe dit argument velen kan overtuigen: het is niet meer van deze tijd. Terwijl er niets steekhoudends wordt aangeleverd, geen écht argument wordt ingebracht, is het toch zo dat mensen uit angst niet meer voor vol te worden aangezien, zich in de redenering mee laten nemen. Kort en goed komt het erop neer dat het een non-argument is. Het is een meebewegen met de geest van de tijd, die als resultaat van wat de meeste mensen schijnen te denken, opinies en overtuigingen met geweld verovert. Wie wil er nu in strijd zijn met het gezonde gevoel van velen? Wie wil er nu afwijken van wat de meerderheid als common sense ervaart?
Naar de kerk?
Ook in de kerkelijke wereld kun je de opmerking meer dan eens horen: “Het is niet meer van deze tijd.” In een tamelijk onschuldige vorm kun je mensen horen zeggen dat het niet zo nodig is om elke zondag naar een dienst te gaan. Dat zou niet meer van deze tijd zijn. Je gaat niet uit traditie, maar uit behoefte! Een wekelijkse regelmaat kan sleur in de hand werken, zegt men dan. Dus: dat zou je kunnen voorkomen door alleen op momenten een kerkdienst te bezoeken als het je past en in je behoefte voorziet. Maar op deze wijze zijn wij wel aan het seculariseren. Het consumptiedenken heeft ons dan te pakken. De vraag laat zich stellen hoe onschuldig dit allemaal is.
Ik zou het kunnen hebben over het gebruik van het orgel in een dienst. Nee, dat is niet meer van deze tijd. Psalmen en gezangen? O, vreselijk, daar moet je toch niet meer aan willen! Dat hebben we wel gehad. Gelukkig zijn daar nu de juichende Opwekkingsliederen, die ons permanent in een staat van opwinding houden, want stel je eens voor dat er een klaagpsalm zou worden gezongen. Je moet er niet aan denken. Dat is niet meer van deze tijd.
Nieuwe manier van denken
Het meeste stoort mij de uitdrukking ‘het is niet meer van deze tijd’ als het gaat om overtuigingen waaraan de kerk door de eeuwen heen heeft vastgehouden. Er is een homolobby gaande in Nederland die de kerken een nieuwe manier van denken over homoseksualiteit wil opdringen. Kerken die ervan uitgaan dat homoseksualiteit niet een variatie in de schepping is, maar een deviatie, kunnen rekenen op meelijwekkende blikken. Ook al menen deze kerken dat hun opvatting Bijbels gegrond is, dan nog wordt er zo tegen deze overtuiging aangeduwd, dat je wel moet gaan denken: het is niet meer van deze tijd… Zeker, vanuit de kerken moeten homo’s met respect en liefde worden bejegend, maar moet dat dan een gesprek bij een open Bijbel uitsluiten?
Nee, het argument ‘het is niet meer van deze tijd’ heeft geen overtuigingskracht. Het is nergens op gestoeld. Het is zelfs een leeg argument. Eigenlijk kun je daar alles mee krachteloos maken. Dat argument nooit gebruiken dus!
Yme Horjus
Op de treinstations zullen de meeste gele overzichtsborden met de vertrektijden van de treinen gaan verdwijnen. Die gele borden zijn niet meer van deze tijd. Reizigers zouden volgens de NS hun reis vooral online plannen en op de stations wordt vooral naar de digitale borden gekeken. Van de 3400 informatieborden die er nu landelijk zijn, blijven er straks nog maar 700 over. Uiteindelijk is het de bedoeling dat alle borden verdwijnen. Bezwaren van ouderen en slechtzienden die de digitale borden niet goed kunnen lezen worden weggewuifd: het is niet meer van deze tijd…
Paul Rosenmöller is eind vorig jaar aangetreden als voorzitter van de VO-raad, de koepelorganisatie van het voortgezet onderwijs. Bij zijn eerste interview gaf hij zijn mening over de BAPO-regeling voor oudere docenten. “Een pensioenregeling die docenten in staat stelt vanaf hun 52e een dag pensioen op te nemen, is niet van deze tijd. Iedereen moet langer doorwerken.”
Wie een beetje thuis is in onderwijsland weet dat deze in de cao vastgelegde regeling bedoeld is om docenten in staat te stellen hun zware beroep te blijven uitoefenen als ze ouder beginnen te worden. Ouderen hoeven niet per se af te haken als het te zwaar wordt, maar kunnen met deze regeling blijven participeren in het arbeidsproces. Maar ja, het is niet meer van deze tijd…
Geest van de tijd
Eind 2013 is het verbod op smalende godslastering bij het grof vuil gezet. Het zou niet meer van deze tijd zijn. In het parlement was er een meerderheid aanwezig om het krenken van godsdienstige gevoelens niet langer strafbaar te stellen. De wetsbepaling bood de mogelijkheid om de omgang tussen mensen wellevend te doen zijn en respect te hebben voor godsdienstige overtuigingen, die niet beledigd mochten worden.
Deze bepaling was al veel langer een doorn in het oog van mensen die vonden dat christenen daarmee hun godsdienst beschermden. Er moest ruimte zijn voor vrije meningsuiting, ook al zouden godsdienstige mensen daar aanstoot aan nemen. Er waait een antigodsdienstige wind door Nederland die er nu voor heeft gezorgd dat iedereen een ander om welke geloofsovertuiging dan ook mag smalen en beschimpen. Want artikel 147 van het Wetboek van Strafrecht was niet meer van deze tijd…
Wonderlijk hoe dit argument velen kan overtuigen: het is niet meer van deze tijd. Terwijl er niets steekhoudends wordt aangeleverd, geen écht argument wordt ingebracht, is het toch zo dat mensen uit angst niet meer voor vol te worden aangezien, zich in de redenering mee laten nemen. Kort en goed komt het erop neer dat het een non-argument is. Het is een meebewegen met de geest van de tijd, die als resultaat van wat de meeste mensen schijnen te denken, opinies en overtuigingen met geweld verovert. Wie wil er nu in strijd zijn met het gezonde gevoel van velen? Wie wil er nu afwijken van wat de meerderheid als common sense ervaart?
Naar de kerk?
Ook in de kerkelijke wereld kun je de opmerking meer dan eens horen: “Het is niet meer van deze tijd.” In een tamelijk onschuldige vorm kun je mensen horen zeggen dat het niet zo nodig is om elke zondag naar een dienst te gaan. Dat zou niet meer van deze tijd zijn. Je gaat niet uit traditie, maar uit behoefte! Een wekelijkse regelmaat kan sleur in de hand werken, zegt men dan. Dus: dat zou je kunnen voorkomen door alleen op momenten een kerkdienst te bezoeken als het je past en in je behoefte voorziet. Maar op deze wijze zijn wij wel aan het seculariseren. Het consumptiedenken heeft ons dan te pakken. De vraag laat zich stellen hoe onschuldig dit allemaal is.
Ik zou het kunnen hebben over het gebruik van het orgel in een dienst. Nee, dat is niet meer van deze tijd. Psalmen en gezangen? O, vreselijk, daar moet je toch niet meer aan willen! Dat hebben we wel gehad. Gelukkig zijn daar nu de juichende Opwekkingsliederen, die ons permanent in een staat van opwinding houden, want stel je eens voor dat er een klaagpsalm zou worden gezongen. Je moet er niet aan denken. Dat is niet meer van deze tijd.
Nieuwe manier van denken
Het meeste stoort mij de uitdrukking ‘het is niet meer van deze tijd’ als het gaat om overtuigingen waaraan de kerk door de eeuwen heen heeft vastgehouden. Er is een homolobby gaande in Nederland die de kerken een nieuwe manier van denken over homoseksualiteit wil opdringen. Kerken die ervan uitgaan dat homoseksualiteit niet een variatie in de schepping is, maar een deviatie, kunnen rekenen op meelijwekkende blikken. Ook al menen deze kerken dat hun opvatting Bijbels gegrond is, dan nog wordt er zo tegen deze overtuiging aangeduwd, dat je wel moet gaan denken: het is niet meer van deze tijd… Zeker, vanuit de kerken moeten homo’s met respect en liefde worden bejegend, maar moet dat dan een gesprek bij een open Bijbel uitsluiten?
Nee, het argument ‘het is niet meer van deze tijd’ heeft geen overtuigingskracht. Het is nergens op gestoeld. Het is zelfs een leeg argument. Eigenlijk kun je daar alles mee krachteloos maken. Dat argument nooit gebruiken dus!
Yme Horjus
